Xung đột Israel - Hamas: Nỗ lực thiết lập lệnh ngừng bắn rơi vào bế tắc

Qatar - nhà hoà giải chính của cuộc xung đột giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas - thừa nhận triển vọng về một lệnh ngừng bắn tiếp theo đang giảm dần khi cả hai bên đều tuyên bố sẵn sàng cho một trận chiến lâu dài, trong bối cảnh trọng tâm của cuộc xung đột đang chuyển sang miền Nam Gaza.
 

Khói lửa bốc lên từ một tòa nhà sau vụ không kích của Israel tại Rafah, phía Nam Dải Gaza ngày 9/12/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Israel giáng đòn chí mạng vào Hamas

Kể từ khi lệnh ngừng bắn kéo dài một tuần ở Gaza kết thúc vào ngày 1/12, Israel đã mở rộng cuộc tấn công sang phía Nam vùng đất, nơi hơn một triệu người Palestine đang trú ẩn sau các vụ bắn phá ở phía Bắc.

Israel đã tăng cường hoả lực vào Khan Younis và tuyên bố đây là "khu vực chiến đấu nguy hiểm". Thành phố lớn thứ hai của Gaza, nơi được mệnh danh là vùng an toàn trong những ngày đầu của cuộc chiến, giờ đây chỉ còn đống hoang tàn cùng những nỗi sợ hãi của người dân.

Trong khi đó, Israel tiếp tục tấn công miền Bắc Gaza, tuyên bố nhằm vào các thành trì cuối cùng của Hamas.

Trước lời kêu gọi từ cộng đồng quốc tế về việc kết thúc chiến dịch tấn công quân sự của nước này ở Dải Gaza, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant khẳng định giai đoạn hiện tại của chiến dịch nhằm loại bỏ nhóm Hamas “cần thêm thời gian”.

Theo vị quan chức cấp cao này, các tiểu đoàn của Hamas tại các khu Jabaliya và Shejaiya ở phía Bắc Dải Gaza đang trên bờ vực sụp đổ. Trong cuộc họp báo ngày 11/12, Bộ trưởng Gallant phát biểu: “Chúng tôi đã bao vây các thành trì cuối cùng của Hamas ở Jabaliya và Shejaiya – nhóm tay súng được coi là bất khả chiến bại chuẩn bị trong nhiều năm để chống lại chúng tôi - đang trên bờ vực tan rã”. Ông cho biết hàng trăm tay súng Hamas đã đầu hàng quân đội Israel trong những ngày gần đây.

Kênh truyền hình CNN đưa tin nhiều quan chức Mỹ dự đoán Israel có thể kết thúc các hoạt động quân sự quy mô lớn ở phía Nam Gaza vào tháng 1/2024, rồi tiến hành thêm các cuộc tấn công nhắm mục tiêu cụ thể hơn vào các thành viên và thủ lĩnh Hamas.

Theo Liên hợp quốc, hơn 18.000 người Palestine đã thiệt mạng, trong đó có hơn 4.000 phụ nữ và 7.000 trẻ em, kể từ khi xung đột bùng phát vào ngày 7/10. Giao tranh đã khiến hàng chục nghìn người bị thương, nhiều người mất tích.

Thảm hoạ nhân đạo ‘nuốt chửng’ Gaza

Tại cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về tình hình tại Trung Đông, bao gồm vấn đề Palestine, Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres ngày 8/12 đã hối thúc cộng đồng quốc tế nỗ lực hết sức nhằm chấm dứt nỗi khổ mà người dân Dải Gaza đang phải chịu đựng.

Người dân chờ được phát thực phẩm cứu trợ tại Rafah, Dải Gaza, ngày 19/11/2023. Ảnh: THX/TTXVN

Tổng thư ký Guterres cảnh báo hệ thống hỗ trợ nhân đạo tại Gaza đang đối mặt với nguy cơ sụp đổ hoàn toàn, điều này sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Ông nhấn mạnh hiện không có biện pháp hiệu quả nào để bảo vệ dân thường.

Các cuộc tấn công trên không, trên bộ và trên biển ngày càng gia tăng với 339 cơ sở giáo dục, 26 bệnh viện, 56 cơ sở y tế, 88 đền thờ và 3 nhà thờ đã trở thành mục tiêu. Xung đột đã khiến hơn 60% nhà cửa tại Gaza bị phá hủy hoặc hư hại, khoảng 85% dân số phải di tản. Chương trình Lương thực thế giới (WFP) cảnh báo nguy cơ xảy ra nạn đói nghiêm trọng tại Gaza. Tại phía Bắc Gaza, 97% hộ gia đình không có đủ thức ăn. Tại phía Nam, tỷ lệ này trong số những người phải rời bỏ nhà cửa là 83%.

Hệ thống y tế tại Gaza đang dần sụp đổ trong khi nhu cầu lại tăng lên. Tổng thư ký Guterres nêu rõ các bệnh viện đã bị bắn phá nặng nề, chỉ còn 14 trong 36 cơ sở y tế còn hoạt động. Ít nhất 286 nhân viên y tế đã thiệt mạng.

Triển vọng về lệnh ngừng bắn mờ nhạt

Chiều 12/12 (theo giờ New York), Đại hội đồng Liên hợp quốc (ĐHĐ LHQ) khóa 78 đã thông qua một nghị quyết kêu gọi ngừng bắn vì nhân đạo ngay lập tức ở Dải Gaza.

Đại hội đồng LHQ thông qua nghị quyết kêu gọi ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức ở Gaza. Ảnh: TTXVN phát

Tại phiên bỏ phiếu, nghị quyết do Ai Cập, đại diện cho nhóm các quốc gia Arab, bảo trợ này nhận được 153 phiếu thuận, 10 phiếu chống và 23 phiếu trắng. Nghị quyết kêu gọi các bên ngừng bắn vì nhân đạo ở Gaza và trả tự do vô điều kiện cho các con tin ngay lập tức. Các điều khoản bổ sung của Áo và Mỹ vào bản nghị quyết, trong đó lên án trực tiếp phong trào Hamas, đã không nhận được số phiếu ủng hộ cần thiết.

Mặc dù các nghị quyết của ĐHĐ LHQ không mang tính ràng buộc, việc thông qua các nghị quyết tại cơ quan này có sức nặng chính trị và thể hiện quan điểm của quốc tế đối với các vấn đề được đề cập. Trước đó, ngày 15/11, Hội đồng Bảo an đã thông qua nghị quyết kêu gọi Israel tạm dừng bắn vì lý do nhân đạo và kêu gọi thả các con tin do Hamas bắt giữ. Một thỏa thuận ngừng bắn đã diễn ra khoảng một tuần sau đó, với tổng cộng 110 con tin đã được Hamas trả tự do.

Phiên họp khẩn cấp của Đại hội đồng LHQ diễn ra trong bối cảnh chiến sự giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, trong khi Hội đồng Bảo an LHQ tiếp tục bế tắc trong việc tìm kiếm một hành động thống nhất nhằm tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảng.

Trong khi đó, Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim Al Thani cho biết Qatar và các quốc gia đối tác đang đẩy mạnh các nỗ lực để tiếp tục đảm bảo một thỏa thuận ngừng bắn và trao trả con tin ở Dải Gaza. Tuy nhiên, ông bày tỏ lo ngại rằng giao tranh tiếp diễn ở dải đất ven biển này đang "phủ bóng đen" lên triển vọng đạt được thỏa thuận.

"Chúng tôi sẽ tiếp tục gây áp lực với các bên liên quan dù hiện nay mục tiêu lớn nhất của họ là tiêu diệt lẫn nhau. Tất cả chúng ta đều hiểu rằng giải pháp chỉ có thể đạt được thông qua đàm phán. Tuy nhiên thiện chí thảo luận về một lệnh ngừng bắn đang giảm xuống so với thời điểm trước khi đạt được lệnh ngừng bắn đầu tiên. Chúng tôi vẫn tiếp tục các cuộc đàm phán, tiếp tục các nỗ lực của mình”, Thủ tướng Qatar nói ngày 10/12.

Đài truyền hình Al Arabiya của Saudi Arabia dẫn lời một quan chức Palestine tiết lộ Hamas và Israel có thể bắt đầu đàm phán về một thỏa thuận mới nhằm trao đổi con tin vào tuần tới. Theo quan chức Palestine, mặc dù con đường hướng tới một thỏa thuận ngừng bắn mới ở Dải Gaza hiện đang được mở ra nhưng các cuộc đàm phán thích hợp vẫn chưa bắt đầu.

Theo TTXVN