Lễ hội cầu ngư là tục thờ cúng cá Ông (cá Voi), còn gọi là thần Nam Hải của ngư dân các làng chài ven biển Nam Trung Bộ đã tồn tại bao đời nay, có vị trí đặc biệt trong đời sống tâm linh, tín ngưỡng của cộng đồng ngư dân.
Lễ hội cầu ngư là tục thờ cúng cá Ông (cá Voi), còn gọi là thần Nam Hải của ngư dân các làng chài ven biển Nam Trung Bộ đã tồn tại bao đời nay, có vị trí đặc biệt trong đời sống tâm linh, tín ngưỡng của cộng đồng ngư dân.
Phần lễ diễn ra trang trọng với lễ rước, lễ tế theo nghi thức truyền thống như: Lễ Rước sắc, lễ Nghinh Ông, lễ Tế chánh, lễ Tôn vương, lễ Tống na… Phần hội rực rỡ màu sắc với hàng trăm tàu đánh cá của ngư dân được trang trí cờ, hoa để thực hiện nghi thức rước Ông ra biển, trên các ghe chở rất đông bà con tham dự đoàn rước. Hò bá trạo, vừa là nghi thức tế lễ vừa là hình thức múa hát đặc trưng của lễ hội cầu ngư, diễn tả tinh thần đoàn kết vượt qua sóng dữ, mang về mùa cá bội thu.
Đây cũng là dịp để ngư dân làng biển tỏ lòng biết ơn đối với công đức của cá Ông và cầu mong mùa đánh bắt bội thu, thuyền bè đi khơi về lộng an toàn và thể hiện ý thức “Uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ công đức của các bậc tiền hiền, có công lập làng, dựng nghề.
Nhiều đời vua nhà Nguyễn đã ban sắc phong cho cá voi là “Nam Hải cự tộc Ngọc lân tôn Thần”, ban sắc cho thần Nam Hải. Lễ hội Cầu ngư ở Khánh Hòa đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
 |
| Khi bình minh vừa lên, dân làng tổ chức Lễ nghinh Ông trên biển. |
 |
| Các bậc hào lão cùng bà con ngư dân trong làng tề tựu tham dự đoàn rước Sắc thần. |
 |
| Lễ rước sắc diễn ra trong không khí tưng bừng, rực rỡ sắc màu của cờ lộng và trang phục, âm thanh rộn ràng của tiếng trống chiêng. |
 |
| Khát vọng vươn khơi bám biển, bám ngư trường để khẳng định chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc và tiếp nối nghề biển truyền thống của cha ông bao đời nay. |
 |
| Lễ tế diễn ra trang trọng sau lễ rước theo nghi thức cổ truyền. |
 |
| Nghi lễ dâng hương và các vật phẩm cúng cá Ông |
 |
| Lễ cúng tiền hiền có công mở đất và tưởng nhớ công lao của các anh liệt sỹ. |
 |
| Hò bá trạo tái hiện tinh thần gắn bó trong lao động của bà con ngư dân trên biển |
 |
| Sau lễ Tế chánh là phần hát Thứ lễ và Tôn vương do đoàn hát bội biểu diễn |
 |
| Các cụ cao niên, hiền đức, có uy tín trong làng ngồi xem hát bội, đánh trống chầu giữ nhịp cho vở diễn, thưởng thẻ cho đào kép hát hay, múa đẹp. |
Văn Thành Châu
