Tiếp sức khôi phục nuôi trồng thủy sản

Trung tâm Khuyến nông quốc gia vừa phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh tổ chức thảo luận và trình diễn thực địa về khôi phục nuôi trồng thủy sản (NTTS) sau mưa lũ. Đây là diễn đàn để các nhà khoa học, doanh nghiệp và các hộ NTTS thống nhất giải pháp kỹ thuật cấp bách nhằm tiếp sức cho quá trình tái thiết NTTS.

Hàng trăm tỷ đồng trôi theo "con nước bạc"

Đợt mưa lũ cuối tháng 11 đã gây thiệt hại cho hơn 854,34ha NTTS thâm canh, bán thâm canh trong ao đìa, 161.885m³ thủy sản nuôi trong lồng bè và 499,47ha NTTS theo hình thức khác. Ước tính hàng trăm tỷ đồng của ngư dân đã trôi theo "con nước bạc".

Cán bộ khuyến nông hướng dẫn nông dân xử lý men vi sinh tại vùng nuôi trồng thủy sản xã Vạn Thắng.

Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, mưa lũ không chỉ cuốn trôi tài sản mà còn để lại một hệ lụy môi trường cho các vùng NTTS tại Khánh Hòa. Chính sự biến động môi trường sau lũ là tác nhân hàng đầu gây thiệt hại. Nhiệt độ nước giảm thấp, độ mặn và độ pH sụt giảm mạnh, thiếu oxy cục bộ đã khiến tôm, cá rơi vào tình trạng "sốc”. Nguồn nước trở nên đục ngầu do hàm lượng chất hữu cơ tăng cao, kéo theo sự xuất hiện của các khí độc như NH₃ (Amoniac), H₂S (Hydro Sunfua)... Trong môi trường khắc nghiệt đó, sức miễn dịch của vật nuôi suy giảm trầm trọng, tôm, cá thường có biểu hiện nổi đầu, bơi lờ đờ và kém tiêu hóa.

Thêm vào đó, giai đoạn sau lũ, các loại vi khuẩn, nấm và virus làm bùng phát dịch bệnh. Nếu không có các giải pháp can thiệp kịp thời, nguy cơ mất trắng toàn bộ diện tích nuôi trồng là điều khó tránh khỏi.

"Vẽ phác đồ" hồi phục

Ông Nguyễn Văn Dũng - Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Khánh Hòa cho biết: "Ngay sau đợt mưa lũ, trung tâm đã chủ động phối hợp với các địa phương, đơn vị trong ngành; đồng thời cử cán bộ đến cơ sở để hỗ trợ, hướng dẫn cho người dân khôi phục sản xuất nông nghiệp, bao gồm cả trồng trọt, chăn nuôi, NTTS".

Quang cảnh thảo luận hướng dẫn khôi phục sản xuất thủy sản sau mưa lũ do Trung tâm Khuyến nông quốc gia tổ chức tại Nha Trang ngày 20-12 vừa qua.

Đối với ao đìa, việc đầu tiên cần làm là xả lớp nước tầng mặt để loại bỏ nước mưa, tăng cường chạy quạt nước và sục oxy để ổn định môi trường; sử dụng vôi bột (20 - 30kg/1.000m²) bón quanh bờ và dưới ao để ổn định độ pH, độ kiềm và giảm độ đục của nước. Đặc biệt, các chuyên gia khuyến cáo kiểm soát chặt chẽ lượng thức ăn, tránh dư thừa gây ô nhiễm thêm nguồn nước; bổ sung 5g Vitamin C cho mỗi kilôgam thức ăn hằng ngày và định kỳ trộn thêm men tiêu hóa (1-2g/kg thức ăn) để tăng sức đề kháng cho vật nuôi.

Đối với hệ thống lồng bè NTTS trên biển, ngư dân cần khẩn trương kiểm tra, gia cố hệ thống dây neo, phao lồng và vệ sinh lưới để đảm bảo lưu thông nước. Nếu có điều kiện thì nên giảm mật độ cá bằng cách san bớt sang các lồng dự phòng. Việc theo dõi sát sao các yếu tố môi trường và biểu hiện của cá là điều bắt buộc để có giải pháp xử lý kịp thời trước khi dịch bệnh bùng phát. Riêng với những diện tích đã thu hoạch hoặc bị thiệt hại hoàn toàn, việc vệ sinh ao đìa trước khi thả giống là khâu then chốt. Quy trình bao gồm: Tháo cạn ao, vét bùn đáy, tu sửa bờ và phơi đáy ao để diệt trừ mầm bệnh. Hệ thống nước cấp phải được xử lý nghiêm ngặt qua ao lắng, sử dụng Chlorine (15 ppm) hoặc thuốc tím để khử trùng trước khi đưa vào ao nuôi.

Cùng với việc trao đổi, thảo luận, tại diễn đàn, cán bộ khuyến nông, đại biểu, chuyên gia và người NTTS đã tham quan, thực hành khắc phục sau mưa lũ mô hình nuôi tôm nước lợ tại phường Hòa Thắng. Tại đây, một số vấn đề liên quan đến xử lý môi trường nước, bờ ao, hệ thống cấp - thoát nước và đáy ao sau mưa lũ được thực hành, nhất là những dấu hiệu nhận biết ao nuôi bị "sốc" nước sau mưa lớn, cách xử lý nước bằng các biện pháp phù hợp, tiết kiệm và an toàn sinh học. Qua đó, chỉ rõ những vấn đề thường gặp như bùn đáy tích tụ, biến động độ mặn, pH, hàm lượng oxy hòa tan và nguy cơ phát sinh mầm bệnh...

Ngoài ra, các đại biểu cũng trao đổi tại thực địa phường Hòa Thắng về một số giải pháp phòng, trị bệnh, ứng phó với thời tiết bất lợi. Sự kết hợp giữa kiến thức chuyên môn gắn với điều kiện cụ thể của mô hình giúp người tham gia thấy rõ hiệu quả và tính khả thi. Qua đó, nông dân không chỉ tiếp thu kiến thức, kỹ thuật, mà còn có thêm tự tin trong việc chủ động ứng phó, khôi phục sản xuất sau mưa lũ, hướng tới NTTS bền vững và an toàn hơn.

HỒNG ĐĂNG