Tăng cường đầu tư cho các sản phẩm công nghiệp nông thôn đặc trưng

Sự kết hợp giữa thế mạnh chế biến ở phía bắc và vùng nguyên liệu đặc thù ở phía nam đang mở ra cơ hội vàng cho công nghiệp nông thôn Khánh Hòa. Thông qua dòng vốn khuyến công, những sản vật như trầm hương, gốm Bàu Trúc, yến sào hay các loại trái cây đặc sản đang dần thoát khỏi cái bóng sản xuất thủ công để gia nhập chuỗi giá trị của thị trường cả nước. 

"Lên đời" cho di sản bằng công nghệ

Tại làng gốm Bàu Trúc, âm hưởng của nghề truyền thống đang khoác lên nhịp sống mới. Thay cho cảnh nghệ nhân vất vả giã đất thủ công, hệ thống máy nghiền, lọc đất hiện đại do chương trình khuyến công hỗ trợ đang vận hành ổn định. Việc ứng dụng kỹ thuật vào khâu sơ chế không làm mất đi tính độc bản của gốm Chăm mà trái lại, giúp giải phóng sức lao động, nâng cao độ mịn và giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi trong quá trình nung. Những bình gốm, tượng nghệ thuật ra lò với chất lượng đồng nhất, trở thành mặt hàng trang trí nội thất đắt khách tại các khu nghỉ dưỡng.

Không riêng làng gốm, ngành trầm hương Vạn Ninh và yến sào Nha Trang cũng đang chứng kiến cuộc cách mạng về giá trị gia tăng. Nếu trước đây, trầm hương chủ yếu xuất khẩu thô hoặc làm nhang thông thường, thì nay nhờ kinh phí hỗ trợ thiết kế mẫu mã và thiết bị chiết xuất, các cơ sở đã sản xuất được tinh dầu trầm nguyên chất, vòng tay thủ công mỹ nghệ tinh xảo. Những bộ quà tặng trầm hương cao cấp hiện diện trong các trung tâm thương mại lớn, biến sản vật địa phương thành mặt hàng xa xỉ phẩm phục vụ khách du lịch quốc tế. Công tác khuyến công đóng vai trò như một cú hích, giúp các hộ kinh doanh cá thể mạnh dạn đầu tư phòng trưng bày, chuẩn hóa quy trình đóng gói, biến sản vật thiên nhiên thành sản phẩm thương mại đúng nghĩa.

Các sản phẩm từ nho đang được chương trình khuyến công hướng tới hỗ trợ để phát triển tốt hơn.

Tại thủ phủ rong nho, việc ứng dụng hệ thống lọc nước ozone và công nghệ đóng gói hút chân không đã giải quyết dứt điểm bài toán bảo quản. Rong nho Khánh Hòa từ chỗ chỉ tiêu thụ tươi trong thời gian ngắn, nay có thể vận chuyển đi khắp cả nước và xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hoa Kỳ. Sự chuyển mình này minh chứng cho tư duy mới trong phát triển công nghiệp nông thôn: Không chỉ dừng lại ở việc khai thác tài nguyên sẵn có, mà phải dùng công nghệ để kéo dài vòng đời và nâng tầm vị thế cho sản phẩm.

Ông Lê Quốc Đạt - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Khánh Hòa cho biết, sau giai đoạn sáp nhập, công tác khuyến công tại Khánh Hòa đang cho thấy sự chuyển dịch mạnh mẽ từ hỗ trợ dàn trải sang đầu tư chiều sâu vào các thiết bị tiên tiến. Theo Quyết định số 1849/QĐ-UBND, ngày 30-10-2025, tỉnh đã dành hơn 1 tỷ đồng để tiếp sức cho các cơ sở công nghiệp nông thôn đổi mới công nghệ. Đây là động thái quyết liệt nhằm nâng tầm giá trị các sản phẩm đặc trưng của địa phương.

Khơi thông điểm nghẽn cho nông sản

Khánh Hòa hiện có vùng nguyên liệu trái cây khổng lồ với sầu riêng Khánh Sơn, xoài Cam Lâm và nho, táo Ninh Thuận. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất nằm ở tính mùa vụ và áp lực tiêu thụ nông sản tươi. Thực tế nhiều năm qua cho thấy, việc phụ thuộc vào thương lái khiến nông dân luôn rơi vào vòng xoáy “được mùa, mất giá”. Để phá vỡ thế độc canh nông sản thô, chương trình khuyến công của tỉnh đã ưu tiên nguồn lực hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ xây dựng hệ thống kho lạnh và dây chuyền chế biến sâu.

Ông Nguyễn Hữu Anh - Giám đốc Công ty TNHH Nông nghiệp Thành Hưng cho hay, hiện tại công ty đang trồng và sản xuất, chế biến các sản phẩm nông sản; đồng thời đã đưa ra thị trường tiêu thụ các mặt hàng như: Sầu riêng sấy thăng hoa, măng cụt, chôm chôm, trà dứa sấy lạnh, kem sầu riêng, sầu riêng cấp đông. Riêng sản phẩm sầu riêng sấy thăng hoa đã đạt được danh hiệu sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Mới đây, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Khánh Hòa đã hỗ trợ kinh phí xây dựng phòng trưng bày các sản phẩm cho doanh nghiệp, tạo điều kiện phục vụ khoảng 200 lượt khách tham quan, mua sắm/tháng. Ngoài các sản phẩm do Công ty TNHH Nông nghiệp Thành Hưng sản xuất, các sản phẩm do hợp tác xã, tổ hợp tác và các hộ sản xuất nhỏ lẻ khác trên địa bàn cũng tham gia trưng bày và giới thiệu sản phẩm tại đây. Qua đó, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, quảng bá thương hiệu, mở rộng thị trường, thu hút đầu tư của doanh nghiệp trong và ngoài nước, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Chế biến sầu riêng ở Công ty TNHH Nông nghiệp Thành Hưng.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp chế biến nông sản khác cũng được hỗ trợ lắp đặt dây chuyền sấy lạnh và sấy dẻo, giúp cơ sở chủ động hoàn toàn nguồn cung. Quy trình này không chỉ giúp tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu mà còn tạo ra dòng sản phẩm có giá trị kinh tế ổn định quanh năm. Chính sự hiện diện của các nhà máy chế biến quy mô vừa tại nông thôn đã tạo ra chân đế vững chắc, "bảo hiểm" cho thu nhập của hàng ngàn hộ trồng cây ăn trái.

Trong định hướng phát triển đến năm 2030, tỉnh xác định khuyến công không chỉ là hỗ trợ máy móc đơn thuần, mà là hỗ trợ toàn diện từ tư duy quản trị đến kỹ năng marketing số. Việc đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, áp dụng truy xuất nguồn gốc bằng mã QR và chuẩn hóa bao bì theo thị hiếu quốc tế sẽ được đẩy mạnh. Khi những nút thắt về vốn và công nghệ được tháo gỡ, các sản phẩm công nghiệp nông thôn đặc trưng sẽ không còn bó hẹp trong không gian làng xã, mà thực sự trở thành động lực thúc đẩy kinh tế Khánh Hòa phát triển bền vững, hài hòa giữa công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ.

NHẬT MINH