Giá cá ngừ vằn giảm mạnh, ngư dân gặp khó

Thời gian gần đây, giá cá ngừ vằn (cá ngừ sọc dưa) giảm sâu khiến ngư dân đánh bắt không đủ chi phí, thậm chí lỗ nặng nên đành neo tàu. Trước thực trạng này, nhiều ngư dân đã kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét lại quy định kích cỡ cá ngừ vằn cho phép khai thác để tạo điều kiện cho doanh nghiệp thu mua, từ đó giải quyết đầu ra cho cá ngừ vằn khai thác được.

Giá cá giảm 30%

Khoảng 1 tháng nay, tàu KH-93377.TS hành nghề lưới rê của ngư dân Huỳnh Văn Cầm ở phường Vĩnh Phước (TP. Nha Trang) phải nằm bờ vì chủ tàu tính toán dù sản lượng có đạt cao thì chuyến biển vẫn có nguy cơ thua lỗ. Như chuyến biển tháng 9 hơn 20 ngày, tàu của ông Cầm ra ngư trường Trường Sa khai thác được 15 tấn cá ngừ sọc dưa và cá ngừ chù. Tuy nhiên, giá bán cá lại rất thấp, chỉ còn 20 ngàn đồng/kg nên sau khi trừ chi phí và trả tiền công cho 10 bạn tàu, chủ tàu không có lãi.

Theo chia sẻ của nhiều ngư dân chuyên khai thác nghề lưới rê, với sản lượng khai thác đạt cao, giá bán ổn định từ 30 ngàn đồng/kg trở lên thì chủ tàu mới lãi được vài chục triệu đồng để khấu hao máy móc, thiết bị và trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, hiện nay, giá cá ngừ vằn giảm khoảng 10 ngàn đồng/kg so với thời điểm trước tháng 8, cá ngừ chù giảm 8.000 đồng/kg, chỉ còn khoảng 12 ngàn đồng/kg đã khiến cho nhiều ngư dân phải tính toán kỹ trước khi quyết định cho tàu ra khơi. Đại diện Ban Quản lý cảng Hòn Rớ (TP. Nha Trang) xác nhận: Trong những chuyến biển gần đây, các tàu lưới vây khai thác cá ngừ vằn đạt sản lượng khá cao, từ 8 - 10 tấn/chuyến biển hơn 20 ngày. Tuy nhiên, giá cá giảm, chi phí chuyến biển cao từ 200 - 300 triệu đồng (tùy tàu lớn nhỏ), tổn phí và công lao động đi biển tăng nên trong tháng 10, một số chủ tàu không ra khơi khai thác.

Giá cá ngừ vằn tại Cảng Hòn Rớ hiện giảm thấp.

Kiến nghị về kích cỡ khai thác

Theo ông Vũ Đình Đáp - Chủ tịch Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam, giá cá ngừ vằn bắt đầu giảm khoảng 2 tháng nay. Nguyên nhân chính khiến giá loại cá này giảm mạnh là doanh nghiệp ít thu mua để xuất khẩu do Chính phủ có quy định mới về kích cỡ cá ngừ vằn được phép khai thác. Trước đó, Nghị định số 37 năm 2024 của Chính phủ (có hiệu lực từ ngày 15-9) sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26 năm 2019 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản quy định về kích cỡ cá ngừ vằn được khai thác tối thiểu là 500mm (50cm). Theo quy định này, nếu doanh nghiệp chế biến xuất khẩu mua cá ngừ vằn nhỏ hơn kích cỡ được khai thác thì không được cấp giấy xác nhận nguyên liệu hải sản khai thác để phục vụ xuất khẩu. Vì vậy, doanh nghiệp hiện không thu mua cá ngừ vằn loại nhỏ như trước nữa nên việc tiêu thụ cá ngừ vằn chậm, kéo theo giá cá giảm.

Thực tế, lâu nay trong mẻ lưới khai thác của ngư dân, sản lượng cá ngừ vằn đạt kích cỡ trên 50cm rất thấp, chỉ chiếm 3 - 5%. Lượng cá khai thác không đạt kích cỡ theo quy định chỉ có thể bán lẻ ra thị trường nội địa, mà giá cá giảm khoảng 30% so với trước đây, dẫn đến chuyến biển bị lỗ, nhiều tàu nằm bờ. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ thiếu hụt nguồn nguyên liệu cho sản xuất và xuất khẩu. Vì vậy, mới đây, tại buổi tiếp xúc với Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh trước Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, một số cử tri đã kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu, chỉnh sửa Nghị định số 37 để phù hợp với thực tiễn. Hiện nay, chưa quốc gia nào (bao gồm: EU, Mỹ, Úc hay Ủy ban Nghề cá Tây và Trung Thái Bình Dương) có quy định hay khuyến cáo về kích thước khai thác tối thiểu đối với cá ngừ vằn. Kiến nghị này của ngư dân trong tỉnh đã được Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh tổng hợp để gửi đến Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét, giải quyết.

HẢI LĂNG