Chống khai thác IUU: Cần sớm tháo gỡ những khó khăn

Thời gian qua, công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU) đã được triển khai quyết liệt trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện các quy định liên quan chống khai thác IUU vẫn còn khó khăn.

Thời gian qua, công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU) đã được triển khai quyết liệt trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện các quy định liên quan chống khai thác IUU vẫn còn khó khăn.

Thời gian qua, ngư dân trong tỉnh đã tuân thủ khá nghiêm túc việc khai báo khi rời cảng và cập cảng. Công tác kiểm tra, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác cũng được thực hiện chặt chẽ. 6 tháng đầu năm, 4 văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá tại các cảng: Hòn Rớ, Vĩnh Lương (TP. Nha Trang), Đá Bạc (TP. Cam Ranh), Đại Lãnh (huyện Vạn Ninh) đã kiểm tra, xác nhận hơn 1.200 lượt tàu cá rời cảng, cập cảng lên cá, với hơn 1.745 tấn hải sản qua các cảng. Cơ quan chức năng của tỉnh đã cấp chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác cho 71 lô hàng với 1.050 tấn hải sản xuất đi các thị trường. Lực lượng chức năng đã xử phạt 21 lượt tàu cá vi phạm các quy định chống khai thác IUU…

Tuy nhiên, việc thực hiện các quy định liên quan đến chống khai thác IUU vẫn còn một số tồn tại cần sớm khắc phục. Cụ thể, toàn tỉnh vẫn còn 80/746 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; 198/746 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên chưa được kiểm tra, cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Nguyên nhân do các chủ tàu gặp khó khăn bởi hiệu quả khai thác không cao, thua lỗ, không đủ kinh phí mua sắm trang thiết bị giám sát hành trình; có tàu đã tạm ngưng hoạt động khai thác, nằm bờ chờ chuyển nhượng nên không làm hồ sơ cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, công tác tuần tra, xử lý vi phạm khai thác IUU vẫn còn hạn chế. Việc quản lý, giám sát hoạt động tàu cá cũng gặp nhiều khó khăn do thiếu nhân lực, phương tiện xuống cấp, trong khi lực lượng kiểm ngư địa phương chưa được thành lập nên thiếu căn cứ pháp lý trong quá trình hoạt động và xử lý các trường hợp vi phạm.

Ngoài ra, công tác xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác cũng gặp khó. Nguyên nhân là do một số tỉnh chưa cập nhật đầy đủ thông tin, dữ liệu trên hệ thống dữ liệu nghề cá quốc gia nên việc đối chiếu thông tin trên giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác từ các ban quản lý cảng cá để cấp chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác còn gặp nhiều khó khăn, dẫn đến chậm trễ trong xuất khẩu lô hàng của doanh nghiệp. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên một số doanh nghiệp ngoài tỉnh đã thực hiện nộp hồ sơ qua hệ thống trực tuyến của tỉnh. Tuy nhiên, hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa triển khai thực hiện chữ ký điện tử trên hồ sơ chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác khi gửi đi thị trường châu Âu, gây khó khăn cho cơ quan quản lý và công ty xuất khẩu thủy sản…

Liên quan đến công tác chống khai thác IUU, đầu tháng 6-2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có công văn đề nghị UBND các tỉnh, thành phố ven biển xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân để tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài; hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đối với tàu cá thuộc diện bắt buộc; xử lý nghiêm các trường hợp không trang bị, không duy trì hoạt động hoặc vô hiệu hóa, tháo thiết bị giám sát hành trình trong quá trình hoạt động trên biển. Bộ cũng yêu cầu các địa phương tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến quy định về chống khai thác IUU cho chủ tàu cá, thuyền trưởng và ngư dân tại địa phương…

HẢI LĂNG