Cần chặt chẽ và hiệu quả hơn

Những năm qua, hàng chục dự án đầu tư phát triển nông, lâm nghiệp và du lịch sinh thái trên đất lâm nghiệp đã được triển khai. Tuy nhiên, việc quản lý các dự án này lại chưa có sự phân định rõ ràng giữa các sở, ngành.

Những năm qua, hàng chục dự án đầu tư phát triển nông, lâm nghiệp và du lịch sinh thái trên đất lâm nghiệp đã được triển khai. Tuy nhiên, việc quản lý các dự án này lại chưa có sự phân định rõ ràng giữa các sở, ngành.

Đa dạng dự án đầu tư

Trước đây, các dự án trồng rừng chủ yếu sử dụng vốn từ ngân sách Nhà nước. Việc chăm sóc, bảo vệ rừng là trách nhiệm của ngành Nông nghiệp. Theo thời gian, một hình thái quản lý bảo vệ rừng, đất rừng mới đã xuất hiện và tỏ ra ưu việt, đó là việc giao đất lâm nghiệp, giao rừng cho tổ chức, cá nhân quản lý, khai thác.

Một khu vực đất lâm nghiệp ở xã Phước Đồng, TP. Nha Trang đã giao cho doanh nghiệp đầu tư trồng rừng và du lịch sinh thái

Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, hiện nay, toàn tỉnh có 42 dự án đầu tư phát triển nông lâm nghiệp, du lịch sinh thái, thủy lợi và thủy điện. Trong đó, có 19 dự án đầu tư trên đất lâm nghiệp. Trong 19 dự án này có 7 dự án đầu tư trên đất lâm nghiệp có rừng tự nhiên, đây chủ yếu là các dự án được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, thuê rừng để triển khai mô hình du lịch sinh thái dưới tán rừng. Chẳng hạn như Dự án Công viên du lịch Yang Bay - Hocho ở huyện Khánh Vĩnh của Tổng Công ty Khánh Việt, UBND tỉnh đã giao gần 600ha đất, bao gồm đất lâm nghiệp, nông nghiệp, đất chưa sử dụng. Trong đó, có hơn 480ha rừng (bao gồm cả rừng sản xuất và rừng phòng hộ) được duyệt giữ lại để bảo vệ, khoanh nuôi. Chủ dự án chỉ đầu tư xây dựng khu du lịch sinh thái trong khoảng diện tích hơn 100ha còn lại. Hay dự án Khu du lịch sinh thái Ba Hồ ở thị xã Ninh Hòa. Tại đây, chủ dự án đã thuê gần 28ha rừng tự nhiên có chức năng là rừng phòng hộ, đầu tư xây dựng 14 bungalow, 2 nhà hàng, 1 cầu vượt suối và một số công trình phụ trợ khác. Tất cả các công trình này đều nằm dưới tán rừng, nằm trong dự án được cấp phép.

Đối với 12 dự án đầu tư trên đất lâm nghiệp không có rừng tự nhiên, đây chủ yếu là các dự án trồng rừng sản xuất kết hợp kinh tế trang trại. Tiêu biểu cho dạng dự án này phải kể đến Dự án Trồng rừng sản xuất và chăm sóc rừng Mỹ Hằng ở huyện Cam Lâm với tổng diện tích hơn 226ha. Trong đó, có 156,5ha đất lâm nghiệp vốn là diện tích đất trống, đồi núi trọc đã được doanh nghiệp này phủ kín keo lai, làm đường lâm sinh, ranh cản lửa và rừng đang phát triển tốt.

Tuy nhiên, việc phân định các dự án một cách rành mạch, cụ thể là điều không dễ dàng, bởi có nhiều dự án được đầu tư một phần trên đất lâm nghiệp, một phần không thuộc đất lâm nghiệp. Có những dự án chỉ đơn thuần là trồng rừng sản xuất, nhưng cũng có không ít dự án là sự kết hợp cả trồng rừng, bảo vệ rừng nguyên sinh, đầu tư xây dựng hạ tầng.

Chính vì sự đa dạng, nhiều hình thái trong các dự án đầu tư trên đất lâm nghiệp, nên trong cuộc họp với sở, ngành liên quan đến việc quản lý các dự án đầu tư trên đất lâm nghiệp mới đây, đồng chí Lê Đức Vinh - Chủ tịch UBND tỉnh đã đặt ra nhiều câu hỏi cho các sở, ngành, đó là: đơn vị nào quản lý các dự án này, quản lý như thế nào, đơn vị nào kiểm tra, các chủ đầu tư có thực hiện đúng theo giấy phép được duyệt hay không? Đó là chưa kể trên thực tế có những dự án đã được phê duyệt hàng chục năm nay nhưng chưa triển khai, những dự án đã và đang triển khai nhưng chưa có sự kiểm soát chặt chẽ từ các đơn vị quản lý.

Phân cấp quản lý

Lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) cho rằng: Theo Luật Đầu tư năm 2005, không phải tất cả các dự án đầu tư Sở KH-ĐT đều là đơn vị nắm và quản lý. Bởi có những dự án thuộc sở chuyên ngành tham mưu UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư. Nói cách khác, Luật Đầu tư năm 2005 quy định các dự án có vốn đầu tư trên 300 tỷ đồng hoặc ngành nghề kinh doanh có điều kiện thì Sở KH-ĐT mới là đơn vị tham mưu, còn các dự án khác do ngành dọc tham mưu. Riêng 19 dự án trên đất lâm nghiệp, Sở KH-ĐT chỉ tham mưu đối với một số ít dự án hội đủ 1 trong 2 yếu tố kể trên, phần còn lại thuộc các sở, ngành khác. Khi Luật Đầu tư năm 2014 có hiệu lực từ ngày 1-7-2015, Sở KH-ĐT tham mưu UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư đối với các dự án Nhà nước cho thuê đất, giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất.

Theo quy định, nhiệm vụ quản lý đất đai thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, còn quản lý rừng lại thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), trong khi các dự án đầu tư thuộc chức năng quản lý của Sở KH-ĐT. Bởi vậy, một khi các dự án đã được cấp giấy phép đầu tư, đơn vị nào chịu trách nhiệm quản lý dự án đó là vấn đề được đặt ra. Theo đồng chí Lê Đức Vinh, UBND tỉnh cũng như các sở, ngành luôn khuyến khích các dự án trồng rừng. Những năm qua, điều kiện thời tiết khắc nghiệt càng đòi hỏi diện tích rừng phải được bảo vệ, tăng lên nhằm hạn chế tối đa những tác động xấu từ nắng hạn, mưa lũ. Tuy nhiên, hoạt động giám sát các dự án này đang bộc lộ những kẽ hở, chưa đồng bộ và chặt chẽ. Vì vậy, bên cạnh sự khuyến khích đầu tư vào các dự án trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng, du lịch sinh thái dưới tán rừng, trong thời gian đến, các ngành chức năng cần tăng cường hơn nữa hoạt động kiểm tra, kiểm soát, quản lý; trong đó, có sự phân công trách nhiệm rõ ràng theo từng ngành, từng địa phương.


Theo báo cáo của Sở NN-PTNT, qua kiểm tra các dự án triển khai trên đất lâm nghiệp, các chủ đầu tư đều thực hiện tốt việc bảo vệ các khu vực rừng thuộc diện giữ lại. Đa số các dự án trồng rừng đều đã được triển khai, diện tích rừng trồng vì thế luôn tăng theo từng năm. Tuy vậy, vẫn còn không ít dự án chưa triển khai hoặc triển khai chậm so với tiến độ. Ngoài ra, hoạt động quản lý đối với các dự án này chưa thật sự đi vào chiều sâu. Vì vậy, khi có sự phân định rạch ròi trách nhiệm, công tác quản lý sẽ hiệu quả và chặt chẽ hơn.

H.Đ