Thương mại điện tử: Cần có cơ chế quản lý chặt chẽ hơn

Thương mại điện tử đang tạo ra nhiều lợi ích cho cả người kinh doanh và người tiêu dùng. Tuy nhiên, loại hình kinh doanh này vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, gian lận thương mại, ảnh hưởng quyền lợi của người tiêu dùng...

Thương mại điện tử (TMĐT) đang tạo ra nhiều lợi ích cho cả người kinh doanh và người tiêu dùng. Tuy nhiên, loại hình kinh doanh này vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, gian lận thương mại, ảnh hưởng quyền lợi của người tiêu dùng...

Thực hiện Kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT của UBND tỉnh giai đoạn 2011 - 2015, thời gian qua, loại hình kinh doanh TMĐT đã có nhiều phát triển. Theo báo cáo mới nhất của Sở Công Thương, hiện nay toàn tỉnh có gần 4.000 doanh nghiệp (DN) có cổng thông tin điện tử, hơn 50% DN sử dụng thư điện tử trong giao dịch nội bộ, giao dịch với khách hàng và cơ quan nhà nước; hơn 50% khách sạn tại Nha Trang giao dịch đặt phòng với khách hàng qua Internet… Năm 2015, chỉ số TMĐT của tỉnh Khánh Hòa đạt 49,8 điểm, xếp thứ 10 trên toàn quốc. Các DN trong tỉnh đã quan tâm trong việc ứng dụng, triển khai công nghệ thông tin để khai thác thêm kênh bán hàng và chăm sóc khách hàng. Một số DN đã thành lập website TMĐT, sàn giao dịch điện tử… Người tiêu dùng cũng kịp thời nắm bắt loại hình kinh doanh này và tiếp cận để tiết kiệm thời gian, công sức khi giao dịch mua hàng. Tuy Khánh Hòa chưa có thống kê cụ thể, nhưng theo khảo sát của Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin (Bộ Công Thương) về tình hình sử dụng các thiết bị di động để mua sắm qua mạng cho kết quả: có 88% số người tìm kiếm thông tin về hàng hóa, dịch vụ trước khi quyết định mua hàng qua các thiết bị di động. Trong đó, 45% số người cho biết có sử dụng các thiết bị di động ít nhất 1 lần/ngày để tìm kiếm thông tin mua hàng, 24% sử dụng ít nhất 1 lần/tuần. Thông qua các phương tiện điện tử như: điện thoại, máy tính, ti vi, người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận sản phẩm, đặt hàng và nhận hàng ngay tại nhà. Chính những lợi ích đó đã khiến TMĐT ngày càng được người tiêu dùng sử dụng.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mang lại, loại hình TMĐT cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, thương mại gian lận, gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Bà Nguyễn Thị Trang - Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh cho biết: “Thời gian qua, hội đã nhận được một số đơn thư khiếu nại của người tiêu dùng về sản phẩm mua trực tuyến, chủ yếu về chất lượng sản phẩm quảng cáo trên website bán hàng, trên tivi không đúng với sản phẩm thật khiến họ mất tiền mà phải nhận sản phẩm kém chất lượng”. Theo bà Trang, gần đây nhất, hội nhận được đơn khiếu nại của ông Vương Đình Trung (phường Vĩnh Phước, TP. Nha Trang) khi mua sản phẩm trực tuyến qua một kênh truyền hình. Sản phẩm ông Trung đặt mua là máy hút bụi đa năng và bộ dao 8 món của một công ty ở TP. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, sau khi gửi tiền, sản phẩm công ty giao cho ông Trung là chổi điện và bộ dao 3 món đã bị sứt cán, gãy mẻ. “Trước cách làm ăn không uy tín của công ty, tôi đã làm đơn nhờ Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh làm việc với công ty. Sau hơn 2 tháng, công ty đã đổi lại cho tôi nhưng lại là máy hút bụi mini và một cái khóa cửa. Thấy phiền phức vì liên lạc nhiều lần nên tôi đành nhận sản phẩm không đúng ý mình đặt mua ban đầu”, ông Trung nói. Rất nhiều người tiêu dùng cũng phản ánh khi mua hàng qua mạng, mua hàng trực tuyến có chất lượng kém so với quảng cáo.

Ông Cao Đình Phần - Phó Giám đốc Sở Công Thương cho rằng, thực tế vẫn có một số DN lợi dụng TMĐT để cạnh tranh không lành mạnh, gian lận thương mại gây ảnh hưởng đến niềm tin và quyền lợi của người tiêu dùng. Hiện nay, các website TMĐT phải thực hiện thủ tục thông báo hoặc đăng ký với Bộ Công Thương. Tuy nhiên, Sở Công Thương lại chưa quản lý được các website TMĐT có trụ sở đóng trên địa bàn tỉnh, dẫn đến công tác quản lý nhà nước về TMĐT gặp nhiều khó khăn. Sở đã kiến nghị với Bộ Công Thương công bố danh sách website TMĐT đã đăng ký theo địa phương để sở thuận tiện trong công tác quản lý; đồng thời cấp tài khoản cho Sở Công Thương để truy cập thông tin trên cổng thông tin quản lý TMĐT.

Để hạn chế gian lận thương mại không chỉ có trách nhiệm của đơn vị quản lý là Sở Công Thương, mà cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các ngành như: Thông tin và Truyền thông, Thuế…

KHÁNH CHÂU