Mất mùa tỏi

Năm nay, hầu hết các hộ trồng tỏi trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đều rơi vào cảnh thua lỗ vì năng suất tỏi chỉ bằng khoảng 40 đến 50% so với những năm trước.

Năng suất giảm

Cây tỏi từng là cây trồng giúp người dân nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh vươn lên làm giàu. Nhưng vụ tỏi năm nay người trồng tỏi lại rơi vào cảnh khốn đốn vì năng suất giảm. Ông Trà Thái Hưng, người trồng tỏi ở xã Ninh Vân (thị xã Ninh Hòa) cho biết: “Năm trước, những ruộng tỏi của gia đình tôi luôn tươi tốt, thu hoạch 1 sào hơn cả tấn củ tươi. Năm nay thì trái ngược hoàn toàn, tỏi chết nhiều, thu hoạch 1 sào chưa đến 100kg; với giá bán cao nhất là 50.000 đồng/kg thì chỉ thu được 5 triệu đồng, lỗ 10 triệu đồng tiền đầu tư và công chăm sóc, thu hoạch”.

Nông dân huyện Vạn Ninh thu hoạch tỏi

Tại xã Ninh Sơn (thị xã Ninh Hòa), vài năm gần đây, người dân các vùng Ninh Phước, Ninh Thủy (Ninh hòa)… đã đến đầu tư trồng tỏi trên vùng đồi. Trong vụ tỏi năm nay, nhiều hộ phải chịu cảnh trắng tay. Gặp chúng tôi, bà Lê Thị Thắm, ở phường Ninh Thủy than thở: “Gia đình tôi đầu tư 2,1ha tỏi ở vùng đất đồi Ninh Sơn. Năm trước, trung bình 1 sào (1.000m2) thu được 1 đến 1,2 tấn tỏi tươi, nhưng năm nay chỉ thu 100 đến 200kg. Gia đình tôi đã đầu tư 250 triệu đồng vào vụ tỏi này, bây giờ thu hoạch hết chỉ bán được 150 triệu đồng”. Cũng theo bà Thắm, năm nay, do tỏi mất mùa nên giá tỏi được đẩy lên cao, tỏi tươi củ lớn, đẹp có giá 50.000 đồng/kg, tăng gần gấp đôi so với năm trước, nhưng vì tỏi mất mùa nên nông dân vẫn lỗ.

Đến xã Vạn Hưng (huyện Vạn Ninh), tuy vào vụ mùa, nhưng không khí thu hoạch tỏi ở địa phương này thật đìu hiu. Ông Vũ Trọng Nậm (thôn Xuân Đông) cho biết: “Năm trước, nhà tôi thu được hơn 10 tấn tỏi/ha, nhưng năm nay chỉ được 7 tấn/ha. Năng suất giảm do nhiều nguyên nhân; khi mới xuống giống thì gặp nắng liên tục, lúc cây tỏi đang làm củ thì bệnh thối cổ rể và bệnh mốc xương gây hại, chỉ trong vòng 2 đến 3 ngày toàn ruộng tỏi ngả màu vàng úa. Tuy chúng tôi đã tìm đủ loại thuốc để chăm sóc nhưng vẫn không cứu được”. Ruộng tỏi của gia đình ông Trương Minh Hoàng gần đó cũng cùng cảnh ngộ. Gặp chúng tôi, ông Hoàng than thở: “Nhà tôi có 19 sào tỏi, năm trước đầu tư gần 300 triệu đồng, thu lãi hơn 180 triệu đồng. Năm nay, giá tỏi tăng gấp đôi, nhưng vì củ tỏi quá lép, năng suất giảm nên lãi chẳng được bao nhiêu”.

Nông dân trồng tỏi ở xã Vạn Hưng (huyện Vạn Ninh) kém vui vì tỏi mất mùa

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trên địa bàn thị xã Ninh Hòa có khoảng 300ha tỏi, năng suất thu hoạch giảm đến 60% so với những vụ tỏi trước, thậm chí có nơi mất trắng. Ông Nguyễn Văn Dũng - Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Vạn Ninh cho biết, trong vụ tỏi đông xuân 2015 - 2016, toàn huyện sản xuất 240ha, chủ yếu tập trung tại 2 xã Vạn Hưng và Vạn Thạnh. Đến thời điểm này đã thu hoạch được 50% diện tích, năng suất bình quân khoảng 9 tấn/ha, thấp hơn 3 tấn/ha so với vụ tỏi năm trước.

Đâu là nguyên nhân?

Lý giải về nguyên nhân tỏi mất mùa, ông Đỗ Duy Phê - cán bộ phụ trách trồng trọt (Phòng Kinh tế thị xã Ninh Hòa) cho biết: “Nguyên nhân chủ yếu là do thời tiết và sâu bệnh. Trong giai đoạn cây tỏi phát triển, gặp những đợt hạn gay gắt, thiếu nước tưới khiến cây tỏi bị kiệt quệ, ngã đổ; trong giai đoạn tỏi tạo củ thì dịch bệnh liên tục làm cháy lá, rục thân nên không tạo củ được, hoặc tạo củ nhưng rất nhỏ”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay, cây tỏi là một trong những loại cây trồng chủ lực trong phát triển nông nghiệp ở thị xã Ninh Hòa và huyện Vạn Ninh, mang lại thu nhập khá cho nông dân. Nhiều vùng đất đồi ở Vạn Hưng hay Ninh Sơn dần trở thành thủ phủ của cây tỏi Lý Sơn trên đất Khánh Hòa. Ở những vùng đất mới này, diện tích trồng tỏi không ngừng tăng, chi phí đầu tư trồng tỏi cũng rất lớn. Thế nhưng, với những hộ mới bắt tay vào trồng tỏi, chưa có nhiều kiến thức và kinh nghiệm thì việc xử lý các loại sâu bệnh làm ảnh hưởng đến năng suất của cây tỏi vẫn còn là điều mới mẻ.

Tại huyện Vạn Ninh, cây tỏi phát triển khá nóng, trong khi nông dân sản xuất theo kinh nghiệm, không am hiểu nhiều về kỹ thuật đã làm ảnh hưởng đến năng suất. Nhiều nông dân cho biết, họ vẫn chưa nắm bắt được đặc điểm sinh trưởng, phương pháp sản xuất, cách phòng, chống các loại bệnh đặc trưng của cây tỏi nên chưa thể chủ động trong sản xuất loại cây này, năng suất cũng khá bấp bênh. Hiện nay, nhu cầu về kiến thức trồng tỏi ở Vạn Ninh là rất lớn, người dân rất cần sự hỗ trợ về mặt khoa học kỹ thuật từ các cơ quan chuyên môn.

Một trong những điều khiến chính quyền các địa phương và người trồng tỏi lo lắng là năm nay nắng hạn gay gắt hơn. Vì vậy, người trồng tỏi cần phải hết sức cân nhắc trong việc đầu tư để tránh thiệt hại, bởi theo dự báo, nguồn nước để phục sản xuất nông nghiệp tại các địa phương trong thời gian tới hết sức khó khăn, thậm chí hàng nghìn héc-ta đất nông nghiệp dự kiến phải bỏ vụ.

H.L - V.D - P.L