Quy trình sinh sản nhân tạo ốc hương

Để đáp ứng nhu cầu nuôi thương phẩm ốc hương ngày càng cao, chất lượng ốc giống cần phải đảm bảo.

Để đáp ứng nhu cầu nuôi thương phẩm ốc hương ngày càng cao, chất lượng ốc giống cần phải đảm bảo.

Chuẩn bị sản xuất

Hệ thống sinh sản nhân tạo ốc hương bao gồm: bể lọc, bể chứa, bể ương ấu trùng, bể nuôi tảo, bể ương ốc giống, bể nuôi ốc bố mẹ, bể xử lý nước thải. Bể nuôi ốc bố mẹ và bể ương ốc giống có dạng hình chữ nhật, diện tích 15 - 25m2; chiều cao bể nuôi ốc bố mẹ 0,5 - 0,7m, bể ương nuôi ấu trùng 1,2 - 1,5m. Nên xây dựng bể bằng xi măng, thành bể láng bóng để thuận tiện cho vệ sinh.

Tuyển chọn và nuôi vỗ ốc bố mẹ

Ốc bố mẹ được chọn từ nguồn khai thác tự nhiên có kích thước chiều dài vỏ trên 50mm, trọng lượng 20 - 30 con/kg, khỏe mạnh. Bể nuôi ốc bố mẹ được vệ sinh sạch sẽ, toàn bộ diện tích đáy bể được phủ một lớp cát thô 3 - 5cm, đảm bảo đủ cát cho ốc vùi mình. Mật độ thả nuôi là 1,5 - 2kg/m2. Thức ăn phải tươi, cho ăn với khẩu phần 5 - 7% khối lượng thân ốc. Thường xuyên kiểm tra vớt thức ăn dư thừa, làm sạch đáy, thay cát mới khi thấy cát chuyển màu đen.

Thu và ấp trứng

Ốc thường đẻ trứng vào ban đêm. Để tránh trứng nhiễm khuẩn cần thu các bọc trứng ngay vào sáng sớm hôm sau. Sau đó, rửa sạch các bọc trứng và ngâm trong dung dịch thuốc tím 5 - 10ppm trong thời gian 1 - 2 phút, loại bỏ các bọc trứng bị vỡ hoặc có màu trắng đục, rửa sạch bằng nước mặn trước khi ấp.

Bọc trứng được xếp trên đáy của khay nhựa với mật độ 1.200 - 1.500 bọc/40 - 50cm2 diện tích khay. Các khay nhựa được đặt trong bể ấp có thể tích 0,5 - 1m3. Trong quá trình ấp, sục khí đầy đủ, thay nước và loại bỏ các bọc trứng bị ung hàng ngày.

Kỹ thuật ương nuôi ấu trùng

Về tiêu chuẩn môi trường nước: Nước sử dụng cho ương nuôi ấu trùng phải được lọc kỹ qua bể lọc. Nước cần duy trì pH 7,5 - 8, ôxy hòa tan >5mg/l. Độ mặn đảm bảo 30 - 35‰. Nhiệt độ nước 27 - 30oC. Bố trí 4 - 5 dây sục khí cho 4m2 diện tích bể nuôi. Sau đó tiến hành diệt khuẩn bằng các thuốc và hóa chất sử dụng trong nuôi trồng thủy sản.

Về quản lý chăm sóc ấu trùng nổi: Mật độ ương 80 - 100 con/lít. Thay nước 2 ngày/lần vào buổi sáng, lượng nước thay 40 - 60% thể tích nước trong bể. Khi ấu trùng nổi được 7 - 10 ngày tuổi, chuẩn bị cho giai đoạn biến thành ấu trùng bò lê cần chuyển ấu trùng sang bể ương khác có môi trường nước tương đồng với bể ương cũ. Trước khi chuyển ấu trùng sang bể mới, bổ sung EDTA 4 ppm, sau đó bổ sung 10 - 20 lít tảo, 1 - 2g thức ăn công nghiệp nhằm tạo môi trường mới tương tự như môi trường bể nuôi ban đầu.

Về quản lý chăm sóc ấu trùng bò lê và ốc con: Sử dụng cát sạch, mịn, nhẹ đã được khử trùng bằng thuốc tím, formol... làm chất đáy cho ốc con vùi mình, độ dày của cát khoảng 1,5 - 3mm. Sau khi ấu trùng xuống đáy hoàn toàn, hạ mức nước ương nuôi xuống 0,3 - 0,5m. Thay nước hàng ngày, từ 1/2 - 2/3 thể tích bể. Duy trì chế độ sục khí thường xuyên.

Khi ấu trùng biến thái hoàn toàn sang giai đoạn bò lê, thức ăn sử dụng là thịt tôm, ghẹ hoặc cá băm nhỏ với lượng 50 - 80g/lần cho 100.000 - 150.000 ốc giống, cho ăn 2 lần/ngày (9 giờ và 15 giờ). Sau khi ốc đã được 3 - 4 ngày tuổi, chuyển chúng sang bể ương giống.

Kỹ thuật ương ốc giống

Bể ương được cọ rửa, tẩy trùng sạch sẽ. Cấp nước vào bể , bố trí sục khí đều trong bể; đáy được phủ cát mịn đã được xử lý và rửa sạch, độ dày của cát 1,5 - 3mm.

Sau thời gian bắt đầu ương giống 10 - 15 ngày, tiến hành lọc phân loại và chuyển ốc sang ương trong bể mới. Rút cạn nước bể ương, lọc ốc ra khỏi cát bằng lưới có kích thước mắt lưới phù hợp, sau đó phân loại ốc bằng các rổ, sàng chuyên dụng với cỡ mắt lưới khác nhau. Thức ăn cho ốc là thịt tôm, ghẹ, nhuyễn thể hai vỏ như hàu, vắc, mực, cá artemia trưởng thành... Với ốc giai đoạn nhỏ 20.000 - 30.000 con/kg, cần băm nhỏ thức ăn, rửa sạch trước khi được rải đều vào trong bể. Lượng thức ăn mỗi lần giai đoạn này 200 - 400g thịt ghẹ hoặc tôm cho 100.000 ốc giống, cho ăn 2 lần/ngày. Với ốc trọng lượng đạt 15.000 con/kg, không cần băm nhỏ thức ăn. Lượng thức ăn khoảng 10 - 15% trọng lượng ốc. Hàng ngày thay 100% nước, kết hợp với cho ăn vừa đủ, vớt sạch thức ăn thừa.

Thu hoạch

Khi ốc giống đạt kích thước 15 - 20mm, trọng lượng 5.000 - 7.000 con/kg thì thu hoạch chuyển ra nuôi thương phẩm trong ao, đăng hoặc lồng trên biển.

T.B (Theo Tạp chí Thủy sản Việt Nam)