Loay hoay tìm giống cây ăn trái phù hợp

Từ nhiều năm nay, nông dân Khánh Vĩnh vẫn loay hoay tìm giống cây ăn trái phù hợp với thổ nhưỡng để phát triển kinh tế. Đã có nhiều giống cây được thử nghiệm nhưng chưa có cây nào đem lại sự tin tưởng cho người dân.

Những năm qua, thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, huyện Khánh Vĩnh đã cấp phát cho người dân hàng ngàn cây giống ăn trái các loại (sầu riêng, bưởi Năm Roi, bưởi da xanh, chôm chôm, cam sành, quít đường, mít Tố Nữ, nhãn hạt tiêu...) để phát triển vườn nhà. Tuy nhiên, phần nhiều người dân chưa có kinh nghiệm trồng cây ăn trái, thiếu vốn đầu tư nên hiệu quả kinh tế thấp. Nhiều hộ đã chặt bỏ để chuyển sang trồng keo, trồng bắp, trồng mì. Những hộ muốn sống với nghề làm vườn thì vẫn loay hoay đi tìm cây ăn trái có giá trị kinh tế.

Thử nghiệm… rồi lại thử nghiệm

Cây bưởi da xanh phát triển tốt trên đất Khánh Vĩnh.

Cách đây chừng 6 tháng, sau nhiều suy tính, ông Nguyễn Văn Hải (thôn Suối Cá, xã Khánh Trung) đã chặt bỏ vườn xoài để trồng bưởi da xanh. Ông Hải cho biết: “Năm 2008 ông mua 40 gốc xoài Kiên Giang trồng trên diện tích 5 sào. Năm 2011, vườn xoài cho thu hoạch nhưng giá xoài bán năm đó chỉ bằng 1/3 giá thị trường. Năm tiếp theo thương lái ép giá, xoài cũng rẻ nên tôi chặt bỏ để chuyển sang trồng cây bưởi da xanh để thử nghiệm”. Thôi thúc với khát vọng làm giàu từ vườn rừng, ông Hải quyết tâm “nếu như thành công ông sẽ trồng bưởi da xanh với diện tích 5ha”.

Rất tâm huyết với việc trồng cây ăn quả nhưng đến nay vườn cây ăn trái rộng gần 2ha của gia đình ông Nguyễn Văn Thế (thị trấn Khánh Vĩnh) cũng chỉ thu lãi khoảng 50 đến 60 triệu đồng/năm. Từng thất bại với nhiều giống cây khác nhau, ông Thể không dám trồng chuyên canh một loại cây nào nên đành trồng xen kẻ nhiều loại: Chôm chôm Thái, sầu riêng, bưởi da xanh, mít Tố Nữ... “Vẫn biết trồng một loại cây sẽ dễ bề chăm sóc, thu hoạch, nhưng tôi không dám tập trung một loại cây nào bởi sợ sâu bệnh, rớt giá...”, ông Thế bày tỏ.

Cùng là huyện miền núi, nhưng từ nhiều năm nay người dân huyện Khánh Sơn đã thu tiền tỷ nhờ đầu tư trồng sầu riêng hạt lép, chôm chôm Thái... còn nông dân Khánh Vĩnh vẫn loay hoay đi tìm mô hình phù hợp. Lý giải vấn đề này, ông Lê Văn Hùng, cán bộ Trạm Khuyến nông Khuyến lâm huyện Khánh Vĩnh cho biết: “Khánh Vĩnh chủ yếu là đất đồi, điều kiện bơm tưới khó khăn, còn cây ăn trái chỉ hợp với đất bằng, phải có điều kiện bơm tưới. Vì vậy, khi đầu tư nông dân phải cân nhắc xem điều kiện thổ nhưỡng của mình có thật sự phù hợp chưa, nếu điều kiện bơm tưới thuận lợi thì hãy đầu tư”. Lời giải thích của cán bộ khuyến nông là đúng nhưng dường như vẫn chưa đủ. Việc người dân ở Khánh Vĩnh thất bại trong việc tìm giống cây ăn trái phù hợp, ngoài việc thiếu kinh nghiệm, không kiên trì... dường như còn có cả sự thiếu quyết tâm của chính quyền địa phương trong việc tìm ra một mô hình phù hợp nhất để người dân làm theo.

Sẽ khảo sát để tìm mô hình hiệu quả

Huyện Khánh Vĩnh đang có 864ha vườn cây ăn trái. Hiện nay, nhiều hộ gia đình ở thị trấn Khánh Vĩnh, các xã Sông Cầu, Khánh Nam, Khánh Đông, Khánh Bình... đã sống được với nghề làm vườn. Hộ có thu nhập cao nhất Khánh Vĩnh về cây ăn trái là ông Nguyễn Hồng Sơn (thôn Tây, xã Sông Cầu) với mức lãi 150 triệu đồng/năm. Theo đánh giá của người tiêu dùng ở địa phương, sầu riêng của ông Sơn khá ngon. “Hiện tại, vườn sầu riêng cho thu nhập cũng tương đối khá nhưng để cho vụ tới trái sầu riêng đạt chất lượng ngon, giữ uy tín nhà vườn, chúng tôi phải tập trung chăm sóc và xử lý sâu bệnh thật nghiêm ngặt”, ông Sơn chia sẻ.

Nhiều năm trồng thử nghiệm cũng cho thấy đất Khánh Vĩnh có thể trồng được chôm chôm Thái, sầu riêng, bưởi da xanh. Hiện nay, huyện Khánh Vĩnh đang tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ bà con xây dựng các mô hình cây ăn trái có chất lượng cao. Năm 2013, huyện giúp đồng bào dân tộc thiểu số xây dựng 9 mô hình cây ăn quả: Bưởi da xanh, chuối, sầu riêng, dứa. Mỗi hộ được đầu tư không quá 10 triệu đồng bao gồm giống và chi phí chăm sóc. Đề cập đến việc đi tìm mô hình cây ăn quả phù hợp, ông Lê Văn Hoa, Phó Chủ tịch UBND huyện Khánh Vĩnh cho biết: “Sắp đến huyện sẽ mời đơn vị có chức năng khảo sát tình hình trồng trọt của bà con trong huyện. Căn cứ vào những mô hình hiện có, mô hình bà con đã làm và làm có hiệu quả và tham khảo ý kiến góp ý từ các nhà khoa học trong ngành, để giúp huyện định hướng cho nông dân trồng cây gì cho phù hợp”.

Hy vọng, với sự tham gia của 3 nhà: Nhà nông, Nhà nước và nhà khoa học, sẽ mở ra một hướng đi mới, hứa hẹn cho chương trình phát triển vườn cây ăn trái, đem lại thu nhập cao cho nông dân huyện Khánh Vĩnh.

KIM OANH