Mô hình nuôi tu hài và hàu trên đầm Thủy Triều do Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III Nha Trang triển khai đã bước đầu mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, để phát triển bền vững nghề nuôi các đối tượng nhuyễn thể này rất cần cải tạo môi trường đầm Thủy Triều.
Mô hình nuôi tu hài và hàu trên đầm Thủy Triều do Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản (NTTS) III Nha Trang triển khai đã bước đầu mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, để phát triển bền vững nghề nuôi các đối tượng nhuyễn thể này rất cần cải tạo môi trường đầm Thủy Triều.
Hiệu quả ban đầu
Mô hình nuôi tu hài và hàu thử nghiệm của Viện Nghiên cứu NTTS III Nha Trang được triển khai trên khu vực đầm của phường Cam Nghĩa, TP. Cam Ranh. Tu hài được nuôi trong khay thả đáy, còn hàu được nuôi cột vào bè và treo dàn trên khung bè cắm cố định. Thực hiện dự án, Viện đã đầu tư 10,5 vạn con giống, quy mô 3.500 rổ, mật độ 30 con/rổ cho 5 hộ dân phường Cam Nghĩa và 2 hộ phường Cam Phúc Bắc. Dự án được triển khai thực hiện trong 5 tháng, từ tháng 3-2012, với các hoạt động như xây dựng mô hình, hỗ trợ giống, kỹ thuật, tuyên truyền thông qua các lớp tập huấn, hội thảo đầu bờ. Đến cuối tháng 8, mô hình nuôi tu hài và hàu thương phẩm đã cho thu hoạch. Kết quả, tỉ lệ sống của hai đối tượng đạt 80%. Hiệu quả kinh tế thu được từ hàu đạt gấp đôi. Riêng kích thước tu hài thu hoạch đạt khoảng 20 con/kg, tổng sản lượng thu hoạch của cả 7 hộ đạt 2,5 tấn. Giá bán tu hài tại thời điểm thu hoạch là 220 ngàn đồng/kg, trừ chi phí giống, khay, lợi nhuận các hộ thu về 150 ngàn đồng/kg; với giá bán hàu 20 ngàn đồng/kg như hiện nay, lợi nhuận thu được hơn 10 ngàn đồng/kg.
 |
| Gia đình ông Nguyễn Ngọc Vũ (phường Cam Nghĩa, TP. Cam Ranh) bị thiệt hại nặng do tu hài chết hàng loạt. |
Tu hài và hàu là những loài nhuyễn thể với thức ăn chủ yếu là các loài tảo, sinh vật phù du có trong nước biển. Khi nuôi, các đối tượng này không phải cho ăn, thời gian từ con giống đến thương phẩm chỉ mất từ 4 đến 5 tháng. Ông Phạm Thanh Sơn - ngư dân phường Cam Nghĩa chia sẻ: “Gia đình tôi là một trong những hộ tham gia mô hình này, lợi nhuận thu được tăng gấp ba lần so với số vốn đầu tư ban đầu. Nếu so với cá mú, tôm hùm thì nuôi tu hài, hàu mang lại hiệu quả cao nhờ đầu tư thấp, nhàn công, lợi nhuận cao”.
Theo Thạc sĩ Nguyễn Văn Hà - cán bộ Viện Nghiên cứu NTTS III Nha Trang, sau khi kết thúc dự án, các đối tượng này sẽ được phát triển đại trà trên vùng biển TP. Cam Ranh, được kỳ vọng sẽ góp phần giúp các hộ dân sống ven biển vươn lên làm giàu. Để phát triển bền vững các loài nhuyễn thể trên vùng biển khu vực duyên hải, đặc biệt là tu hài và hàu, Chính phủ Bỉ vừa có dự án hỗ trợ để Viện Nghiên cứu NTTS III Nha Trang sản xuất đại trà nguồn giống nhằm đảm bảo chất lượng, phục vụ cho NTTS. Đó là những tín hiệu tích cực để việc nuôi trồng tu hài và hàu của TP. Cam Ranh phát triển trên diện rộng, tạo thế mạnh kinh tế xứng với tiềm năng dồi dào của vùng ven biển.
Nhuyễn thể chết do môi trường nuôi?
 |
| Những dây hàu của gia đình ông Nguyễn Văn Thắng (phường Cam Nghĩa, TP. Cam Ranh chỉ còn vài con sống. |
Tuy mô hình bước đầu đã mang lại những tín hiệu tích cực, nhưng nhiều ngư dân phường Cam Nghĩa cho biết, đợt thả nuôi thứ 2 (từ tháng 4 năm nay) lại thiệt hại nặng. Ông Nguyễn Ngọc Vũ (phường Cam Nghĩa) cho biết: “Vụ nuôi tu hài đợt tháng 4 năm nay, gia đình tôi đã đầu tư 1,2 tỷ đồng để ươm 5 triệu con tu hài giống và thả nuôi 25 vạn con tu hài thịt nhưng đã bị thiệt hại 100%”. Trong khi đó, 2 năm trước, gia đình ông cũng nuôi tu hài trên vùng đầm này, tỷ lệ sống 70 - 80%, mỗi vụ nuôi thu lãi hàng tỷ đồng. Tương tự, gia đình ông Nguyễn Văn Thắng ở phường Cam Nghĩa nuôi đợt tháng 4 cũng bị thiệt hại đến 80%. Trong tổng số 20 vạn con hàu, 23 vạn con tu hài thả nuôi, ông chỉ thu được 300kg tu hài và chưa đến 2 tấn hàu. Nếu không bị thiệt hại, ông có thể thu lãi đến 300 triệu đồng, nhưng nay chỉ thu được gần 100 triệu đồng tiền vốn.
Lý giải về nguyên nhân tu hài, hàu chết hàng loạt thời gian gần đây, nhiều ngư dân phường Cam Nghĩa cho biết, những ngày không có mưa, trên đầm Thủy Triều thường xuyên xuất hiện những vết loang màu bã trầu rộng hàng trăm mét vuông gây ô nhiễm vùng nuôi. Đây cũng là nguyên nhân khiến tu hài, hàu chết hàng loạt. Ông Nguyễn Ngọc Vũ cho rằng: “Thức ăn của hai đối tượng này là các loài tảo, sinh vật phù du có trong nước biển, nên nguyên nhân hàu, tu hài chết do thức ăn được bị loại trừ”.
Ông Nguyễn Văn Thắng - Chủ tịch Hội Nông dân phường Cam Nghĩa cho biết: “Vụ nuôi vừa qua, 16 hộ nuôi tu hài và hàu ở phường Cam Nghĩa đã bị thiệt hại lên đến hàng tỷ đồng do môi trường nuôi bị ô nhiễm. Không chỉ các đối tượng nhuyễn thể nuôi tại đây bị chết mà các hộ nuôi cá, tôm hùm trên vùng đầm này cũng bị thiệt hại do cá, tôm bị chết. Trước tình hình này, chúng tôi rất mong các ngành chức năng quan tâm xác định mức độ ô nhiễm tại khu vực đầm Thủy Triều. Các ngành chức năng cần quy hoạch vùng NTTS trên đầm Thủy Triều một cách hợp lý để tránh bị thiệt hại nặng. Ngoài ra, để hỗ trợ ngư dân phát triển NTTS, cần tạo điều kiện cho người dân tiếp cận vốn để đầu tư nuôi trồng”.
BÍCH LA
