Đầu tư nhiều, thua lỗ nặng

Gần đây, người dân nuôi trồng thủy sản tại TP. Cam Ranh, huyện Vạn Ninh… lao đao bởi tôm hùm, ốc hương và một số đối tượng nuôi khác cứ chết dần chết mòn. Trong khi đó, chi phí đầu tư cao, thị trường tiêu thụ lại khó khăn, giá bán thấp nên họ bị thiệt hại nhiều.

. Những vụ nuôi "2 tăng, 1 giảm"

Người nuôi đang chịu lỗ khi giá thức ăn cho tôm, ốc tăng 20% nhưng giá bán lại giảm tới 50%.

Ngồi tính toán lại vụ nuôi vừa qua ở đìa Núi Một, ông Võ Văn Thạch (tổ dân phố Thuận Hải, phường Cam Thuận, TP. Cam Ranh) buồn rầu kể: “Gắn bó với con ốc 6 năm, chưa bao giờ tôi thua lỗ nặng như vụ này. Mới vụ trước, tôi thả nuôi 60 vạn con giống, lãi hơn 160 triệu đồng. Tháng 3 năm nay, gia đình tôi gom hết vốn liếng được 700 triệu đồng, đầu tư ao nuôi, mua 2,4 triệu con giống và thức ăn cho ốc. Nhưng mới thả nuôi được hơn 2 tháng, ốc bắt đầu bị đờ, lật ngửa, bỏ ăn và chết dần. Sau 7 tháng, ốc nuôi hao hụt đến 80%, chỉ thu được 2,5 tấn ốc thịt, bán với giá 70 nghìn đồng/kg, lỗ hơn 500 triệu đồng”. Theo lời kể của ông Thạch, vụ nuôi năm nay, ốc hương không chết do bệnh sưng vòi, hay nước bạc (tỷ lệ nước ngọt trong đìa cao), mà chết do bị đờ, không ăn. Ông Lê Xuân Cường - Chủ tịch Hội Nông dân phường Cam Thuận cho biết: “Năm nay, khoảng 2/3 trong tổng số 186 hộ nuôi tôm hùm và hầu hết trong tổng số 20 hộ nuôi ốc hương tại phường Cam Thuận bị thua lỗ nặng. Những hộ có tỷ lệ tôm, ốc hao hụt càng cao thì càng lỗ nặng”.

Ở vùng đìa K18 (xã Vạn Hưng, huyện Vạn Ninh), người nuôi ốc hương cũng chung hoàn cảnh. Sau những vụ nuôi thuận lợi, năm nay, ông Nguyễn Mươi (thị trấn Vạn Giã) đã mạnh dạn đầu tư gần 5 tỷ đồng để nuôi 8 triệu con ốc hương tại 8 ao nuôi. Nhưng vụ này, tỷ lệ ốc hao hụt lên đến 40%. 6 ao ốc hương vừa xuất bán, ông chỉ được khoảng 23 tấn ốc thịt. Dự kiến, 2 ao còn lại, gia đình ông chỉ thu hoạch được khoảng 9 tấn ốc. Tính sơ qua, gia đình ông lỗ 500 triệu đồng. Ông Mươi tâm sự: “Vụ nuôi này có 2 thứ tăng, 1 thứ giảm, cả 3 thứ cộng lại khiến chúng tôi thua lỗ nặng”. Theo phân tích của ông Mươi, 2 thứ tăng là giá con giống, thức ăn cho ốc năm nay tăng đến 20%; tỷ lệ ốc hao hụt trong quá trình nuôi từ khoảng 20% những năm trước, năm nay lên đến 50%, có ao ốc chết đến 80 - 90%. Trong khi đó, giá bán ốc năm nay lại giảm còn 140 nghìn đồng/kg (chỉ bằng 50% so với năm trước).

uy giá bán không cao, nhưng nhiều ngư dân vẫn xuất bán tôm.

Năm nay, bức tranh nuôi trồng thủy sản tại TP. Cam Ranh, huyện Vạn Ninh càng tối hơn khi tôm hùm cũng chung cảnh “2 tăng, 1 giảm” này. Trò chuyện cùng chúng tôi trên bè nuôi tôm hùm ở vịnh Cam Ranh, anh Hoàng Đình Hưng (phường Cam Phúc Nam) rầu rĩ: “Năm nay, tôm hùm không chết ồ ạt mà chết lai rai do bệnh sữa, đen mang. Gia đình tôi nuôi 1.500 con tôm hùm sao, mỗi ngày có hơn 10 con tôm chết, nhưng đến nay, số tôm hao hụt đã hơn 50%. Trong khi đó, giá bán tôm hùm sao loại 1 (mỗi con từ 1kg trở lên) chỉ có 970 nghìn đồng (giảm 60% so với cùng kỳ năm trước) nên gia đình tôi lỗ mấy trăm triệu đồng”. Tương tự, gia đình ông Lê Phúc (xã Vạn Hưng, huyện Vạn Ninh) đầu tư hơn 2 tỷ đồng để nuôi 3.000 con tôm hùm ở khu vực Đầm Môn, đến nay tôm chết 40%, khiến vụ này, ông lỗ 800 triệu đồng. Hiện nhiều hộ nuôi tôm hùm ở Vạn Ninh đang tính chuyện bán lồng bè, chuyển sang đối tượng nuôi khác.

. Tiêu thụ khó khăn

Ngư dân phường Cam Thuận tận thu ốc hương bị chết.

Các hộ nuôi trồng thủy sản tại TP. Cam Ranh và huyện Vạn Ninh cho chúng tôi biết, tuy hiện đã là cuối vụ nuôi tôm hùm, ốc hương nhưng việc tiêu thụ vẫn hết sức khó khăn. “Thời điểm này năm trước, thương lái đến tận bè, đìa để mua với giá cao, nhưng năm nay, phải cầu cạnh họ mới bán được. Đáng nói là, nhiều thương lái còn ép giá thu mua đối với người nuôi. Thay vì mua tôm, ốc theo mức giá đã thống nhất theo từng loại, nhiều tiểu thương lại thu mua theo kiểu “cân xô”, khiến cho người nuôi càng thêm thua lỗ”, ông Hoàng Đình Minh - Chủ tịch Hội Nông dân phường Cam Phúc Nam (TP. Cam Ranh) cho biết.

Những con tôm cuối vụ vớt vát chút vốn cho người nuôi.

Chúng tôi đã đến nhà bà Trương Thị Châu Phi, một chủ vựa thu mua hải sản tại thôn Xuân Tự 1 (xã Vạn Hưng) và được bà cho biết, vào thời điểm này những năm trước, mỗi ngày, bà thu mua gần 10 tấn ốc, mỗi tháng xuất sang Trung Quốc hơn 20 chuyến hàng; nhưng năm nay, do thị trường bên đó tiêu thụ chậm nên mỗi tháng bà chỉ xuất hơn 10 chuyến, mỗi chuyến 2 tấn ốc hương. Tương tự, ông Lê Thanh Tùng, người thu mua tôm hùm tại TP. Cam Ranh cho biết: “Trước đây, mỗi lần tôi xuất 20 tấn/chuyến tôm hùm sang Trung Quốc, nhưng nay chỉ xuất được vài trăm kg, mỗi tháng chỉ xuất được vài chuyến”. Theo những người thu mua hải sản, lâu nay, tôm hùm, ốc hương được đa số tiểu thương thu gom, xuất theo đường tiểu ngạch sang Trung Quốc. Tuy nhiên, hiện nay thị trường này tiêu thụ khá chậm. Do vậy, họ chỉ thu mua cầm chừng. Đầu ra nhỏ giọt, lượng tôm, ốc thu hoạch nhiều đã dẫn đến tình trạng rớt giá thời gian qua. Hiện tôm hùm được bán với giá khoảng 700 nghìn đồng đến hơn 1 triệu đồng/kg tùy kích cỡ (giảm khoảng 60% so với năm trước); ốc hương cũng chỉ có giá 100 -140 nghìn đồng/kg (giảm 50%).

Người làm tại nhà bà Trương Thị Châu Phi đang phân ốc ra từng rổ để xuất đi Trung Quốc.

Theo ông Đào Văn Lương - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Vạn Ninh, nghề nuôi tôm hùm, ốc hương đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều hộ dân ven biển. Năm nay, chi phí đầu tư nuôi ốc, tôm tăng cao, trong khi tỷ lệ hao hụt lớn, giá bán lại giảm nên nhiều ngư dân thua lỗ nặng. Để phát triển nghề nuôi tôm hùm, ốc hương phát triển bền vững, ông Lương kiến nghị ngành chức năng nghiên cứu phác đồ điều trị bệnh hợp lý cho tôm, ốc nhằm hạn chế thiệt hại cho người nuôi. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác kiểm tra chất lượng con giống và quan tâm tìm kiếm đầu ra ổn định cho con tôm hùm, ốc hương. Các hộ ngư dân cần tuân thủ quy hoạch nuôi trồng thủy sản và kỹ thuật nuôi được tập huấn, hướng dẫn, không ham rẻ mà mua con giống kém chất lượng.

MẠNH HÙNG - BÍCH LA

Ông Huỳnh Kim Khánh - Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản Khánh Hòa: Hiện Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chủ yếu của ốc hương và tôm hùm nuôi trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, thời gian gần đây, việc xuất khẩu tiểu ngạch sang Trung Quốc gặp khó khăn nên ốc hương, tôm hùm rớt giá. Để giảm bớt thiệt hại, ngư dân cần đầu tư hơn nữa về kỹ thuật nuôi, tham gia các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng. Các chủ vựa thu mua thủy sản cũng nên phát triển thị trường trong nước để giảm bớt phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu như hiện nay.