Ngày 14-6, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm cho biết, cả 4 mẫu ô mai, xí muội lấy tại các chợ và cơ sở kinh doanh trên địa bàn Nha Trang được đem đi kiểm nghiệm đều có hàm lượng chì vượt mức giới hạn cho phép và chứa cyclamate (chất ngọt tổng hợp).
 |
| Một sạp bán thực phẩm khô tại chợ Đầm (Nha Trang) bán hàng chục loại ô mai, xí muội không rõ nguồn gốc. |
Ngày 14-6, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) cho biết, cả 4 mẫu ô mai, xí muội lấy tại các chợ và cơ sở kinh doanh trên địa bàn Nha Trang được đem đi kiểm nghiệm đều có hàm lượng chì vượt mức giới hạn cho phép và chứa cyclamate (chất ngọt tổng hợp). Đây là các chất phụ gia bị cấm sử dụng trong thực phẩm. Nếu dùng lâu dài, người dùng có nguy cơ bị ung thư đường tiêu hóa, ung thư bàng quang, ung thư xương…
Tràn lan xí muội không rõ nguồn gốc
Dạo một vòng quanh các quầy bán đồ khô tại chợ Đầm, chúng tôi ghi nhận mặt hàng ô mai, xí muội được bán khá phổ biến. Tại một quầy hàng, hơn 20 loại ô mai, xí muội được chế biến từ các loại trái cây như: táo, mơ, me, chùm ruột, dâu… với đủ màu sắc bắt mắt được đựng trong chậu hoặc lọ thủy tinh. Phía bên ngoài chỉ ghi tên loại ô mai mà không thấy có hạn sử dụng, thành phần, nơi sản xuất, xuất xứ, tem chất lượng sản phẩm… Một số cơ sở sản xuất ghi giấy phép đăng ký kinh doanh từ năm 2006, nghĩa là hết hạn đã 3 năm (giấy phép có giá trị trong vòng 3 năm). Các loại ô mai, xí muội có giá dao động từ 55.000 - 80.000 đồng/kg. Khi được hỏi có biết ở một số thành phố có thông tin xí muội chứa chì và phụ gia độc hại, bà Nguyễn Thị Thanh Thúy - chủ lô sạp số 40, chợ Đầm cho biết: “Tôi không nghe thông tin gì về ô mai, xí muội gây độc hại. Người dân Nha Trang và du khách rất thích ăn món này. Người ta đến chào hàng, thấy nhiều người dùng thì tôi nhập. Lâu nay, các mặt hàng tại chợ hầu như đều kinh doanh theo hình thức này. Tôi kinh doanh mặt hàng này lâu năm, cũng không thấy có vấn đề gì. Hàng được nhập từ Đà Lạt nhưng không rõ cơ sở cung cấp. Ở đây, sạp chợ nào cũng bán như vậy.” Còn bà Nguyễn Thị Kim Diệu - chủ lô sạp số 7, chợ Đầm cho hay: “Tôi có nghe thông tin trên đài, báo nói một số loại xí muội ở TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội tẩm hóa chất độc hại. Thực tế, trái cây chế biến để lâu ngày thì phải có hóa chất để tăng hương vị cũng như bảo quản được tươi lâu, tránh bị thối, mốc. Tuy nhiên, người sản xuất sử dụng các phụ gia như thế nào thì tôi không rõ”.
Tại chợ Xóm Mới, mặt hàng ô mai, xí muội được bán ít hơn so với chợ Đầm. Một số cơ sở kinh doanh ô mai, xí muội đựng trong các hộp nhựa trọng lượng từ 200 đến 500g, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Tuy nhiên, vẫn có không ít sạp bán ô mai, xí muội có dấu hiệu ẩm, mốc, đựng trong các lọ thủy tinh, không rõ nguồn gốc, không nhãn mác, không ghi rõ hạn sử dụng. Bà Trần Thị Thanh Thủy - chủ sạp hàng số 35, chợ Xóm Mới cho biết, hàng chủ yếu được nhập từ Đà Lạt. Lâu nay, món này vẫn được khách hàng nữ và trẻ em ưa chuộng mà chưa thấy ai có vấn đề gì về sức khỏe.
Theo quan sát của chúng tôi, ngoài các loại ô mai, xí muội, tại các quầy hàng này còn bán nhiều mặt hàng chế biến từ trái cây như: bánh chuối sấy, bánh xoài, bánh cốm sầu riêng, dâu tây, kẹo dừa, bánh khoai lang… Nhiều mặt hàng trên bao bì chỉ vỏn vẹn dòng chữ “đặc sản Nha Trang”, “đặc sản Đà Lạt” nhưng không ghi rõ nơi sản xuất. Còn trước cổng một số trường học, những gói ni-lông nhỏ đựng ô mai, xí muội không ghi xuất xứ, thành phần vẫn được các học sinh mua sử dụng.
Nguy cơ đe dọa sức khỏe
Vừa qua, thực hiện chỉ đạo của Cục ATVSTP về kiểm soát nguy cơ ô nhiễm thực phẩm đối với sản phẩm ô mai, xí muội, đoàn kiểm tra của Chi cục ATVSTP đã tiến hành thanh tra, kiểm tra đột xuất 9 cơ sở kinh doanh ô mai, xí muội tại chợ Đầm và chợ Xóm Mới, một số cửa hàng kinh doanh dịch vụ ăn uống, giải khát trên địa bàn TP. Nha Trang. Qua kiểm tra, có 5 cơ sở chưa có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATVSTP theo quy định; đa số các cơ sở không ký hợp đồng trách nhiệm với chủ cơ sở cung cấp nguyên liệu, phụ gia thực phẩm. Chỉ có 2 cơ sở sử dụng xí muội có nguồn gốc xuất xứ và có chứng nhận tiêu chuẩn sản phẩm. Đặc biệt, cả 4 mẫu được lấy về để xét nghiệm đều có hàm lượng chì vượt mức giới hạn cho phép và chứa cyclamate (chất ngọt tổng hợp). Trong đó, có 3 mẫu được lấy tại chợ Đầm, chợ Xóm Mới không rõ nguồn gốc xuất xứ, còn 1 mẫu lấy tại chợ Xóm Mới do cơ sở Mã Tạp Phong (địa chỉ 57/21A đường Bình Long, quận Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh) sản xuất.
Ông Lê Đình Đờn, Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP cho biết: “Theo quy định của Bộ Y tế, các chất trên là phụ gia bị cấm sử dụng trong thực phẩm. Người sử dụng các chất này một vài lần không có biểu hiện bất thường gì về sức khỏe. Tuy nhiên, nếu dùng lâu dài sẽ có nguy cơ bị ung thư đường tiêu hóa, ung thư bàng quang, ung thư xương, phụ nữ sinh con dễ bị quái thai… Vì vậy, người kinh doanh và người tiêu dùng không nên nhập về và sử dụng những loại ô mai, xí muội không có nguồn gốc xuất xứ, không có hạn sử dụng và thành phần rõ ràng. Các trường hợp kinh doanh ô mai, xí muội chứa phụ gia độc hại sẽ bị xử lý theo khoản 5a, Điều 15, Nghị định 45/2005/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Cụ thể, cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm đã bị biến chất, nhiễm bẩn, có tạp chất lạ hoặc nhiễm các chất độc hại có nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người sẽ bị xử phạt từ 10 đến 15 triệu đồng”.
V.A
