Tạo thị trường lành mạnh

Những ngày qua, thông tin về việc Nhà nước sẽ quản lý hoạt động kinh doanh vàng theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do được người dân rất quan tâm…

Những ngày qua, thông tin về việc Nhà nước sẽ quản lý hoạt động kinh doanh vàng (KDV) theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ KDV miếng trên thị trường tự do được người dân rất quan tâm…

. Quản lý vàng để thị trường lành mạnh

Một trong 6 nhóm giải pháp được Chính phủ đưa ra trong Nghị quyết số 11/NQ-CP về các giải pháp kiềm chế lạm phát, ổn định vĩ mô là thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng; trong đó có đề cập đến định hướng kiểm soát chặt chẽ hoạt động KDV. Cụ thể hơn, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong quý II/2011 trình Chính phủ ban hành nghị định về quản lý hoạt động KDV theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ việc KDV miếng trên thị trường tự do; ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới. Với định hướng này, thị trường vàng và hoạt động liên quan sẽ tiếp tục được kiểm soát chặt.

Theo NHNN, sở dĩ phải đưa ra những biện pháp cứng rắn đối với thị trường vàng là vì lâu nay, hoạt động tích trữ vàng không mang lợi ích cho nền kinh tế. Ngược lại, nó là nguyên nhân trực tiếp đẩy tỷ giá USD trên thị trường tăng cao và những biến động của giá vàng đã tác động không nhỏ đến lạm phát. Trước đây, để điều tiết thị trường vàng, NHNN thường dùng biện pháp cấp phép xuất, nhập khẩu vàng theo thời gian cụ thể; tuy nhiên, biện pháp này không hiệu quả vì nguồn ngoại tệ có hạn và nếu các tiệm vàng phối hợp “làm giá” thì cũng khó chặn được đà tăng của giá vàng.

Việc mua vàng nữ trang thay cho vàng miếng là điều không phải ai cũng thích.

Từ việc quản lý này, NHNN có thể kiểm soát được nguồn cung - cầu trên thị trường cũng như lượng vàng trong dân để cân đối cung - cầu và dễ dàng phát hiện tình trạng buôn lậu vàng để hưởng chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế. Việc đầu cơ nâng - hạ giá vàng cũng khó diễn ra, vì theo quy chế quản lý mới, các tiệm vàng tư nhân sẽ không còn khả năng chi phối thị trường. Một hiệu ứng khác là giá USD trên thị trường tự do sẽ khó biến động theo giá vàng như hiện nay, do không còn hiện tượng gom USD để nhập lậu vàng.

Trong năm 2010, NHNN đã triển khai một số chính sách lớn theo hướng này như: Đóng cửa các sàn giao dịch vàng và KDV tài khoản; ban hành thông tư thu hẹp hoạt động huy động và cho vay bằng vàng của các tổ chức tín dụng. Trả lời phỏng vấn trong cuộc họp báo ngày 1-3, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu nói rõ: “Tiến tới xóa bỏ” là sẽ có lộ trình đi mà không gây bất lợi cho nền kinh tế, kể cả quyền lợi của nhân dân, đừng hình dung nói xóa bỏ là cấm. Nghị định về quản lý hoạt động KDV được Thủ tướng giao NHNN xây dựng gần 2 năm nay. Đến nay, dự thảo đã hoàn thành và đang trong giai đoạn trình Chính phủ cho ý kiến. Nội dung chủ yếu của dự thảo là giải phóng năng lực sản xuất vì vàng là tài sản của nền kinh tế, tất cả đưa vào sản xuất, tạo ra của cải vật chất, đem lại ích nước lợi nhà.

. Những băn khoăn lo lắng

Thông tin NHNN sẽ quản lý việc KDV miếng trên thị trường tự do không chỉ làm giới kinh doanh lo lắng mà người dân cũng rất quan tâm. Bởi, vai trò của vàng ở Việt Nam có đặc thù rất khác. Người dân Việt Nam có nhu cầu về vàng khá cao và đang xem vàng miếng là một phương tiện bảo toàn giá trị tài sản cũng như một kênh đầu tư. Nhiều hợp đồng làm ăn, buôn bán vẫn đang giao dịch với nhau bằng vàng. Do đến nay chưa có thông tin cụ thể về nghị định này nên giới KDV và nhà đầu tư tỏ ra rất e dè và đang phải tính toán thận trọng hơn. Điều này tác động ngay lập tức đến hoạt động mua bán vàng, làm cho giao dịch mua bán trong những ngày qua không chỉ yếu hẳn, mà giá vàng trong nước cũng sụt giảm đến sát gần hơn với giá vàng thế giới. Giá vàng trong nước ngày 1-3 tiếp tục giảm về sát mức 37 triệu đồng/lượng - giá thấp nhất trong 10 ngày qua, dù giá vàng thế giới vẫn trên đà tăng. Giá USD trên thị trường tự do cũng giảm, chỉ còn 21.670 đồng/USD.

Chủ một tiệm vàng trên đường Ngô Gia Tự, Nha Trang băn khoăn: “Việc xóa bỏ mua bán vàng miếng trên thị trường tự do có thể phát sinh thị trường hai giá khó kiểm soát như thị trường USD hiện nay. Tình trạng đầu cơ còn có thể mạnh hơn vì nhu cầu nắm giữ, đầu tư vàng của người dân là có thật và ngày càng nhiều hơn. Quy định cấm bán USD tại các tiệm vàng đã có từ lâu nhưng đến nay, tiệm vàng nào cũng mua bán; ai cũng biết và khi cần ai cũng mua được, chỉ có điều phải mua giá cao hơn giá quy định của Nhà nước. Tôi e ngại rằng, thị trường vàng cũng sẽ như thế”. Còn chị Minh Hạnh (đường Võ Trứ, TP. Nha Trang) cho biết: “Tôi có thói quen dành dụm bằng cách mua từng chỉ vàng. Sau này khi cấm mua bán vàng miếng trên thị trường tự do, mỗi khi muốn mua 1 chỉ vàng, tôi không biết sẽ mua ở đâu, hay vẫn còn tình trạng mua giá cao hơn quy định tại thị trường tự do. Việc mua vàng nữ trang là điều không phải ai cũng thích, vì chất lượng loại vàng này lâu nay không bảo đảm; thêm vào đó, người mua còn phải chịu tiền gia công không nhỏ”.

Việc xóa bỏ KDV miếng nếu không có những biện pháp đi kèm để bảo đảm cho người dân, nhà đầu tư đang nắm giữ vàng không gặp rủi ro thì chắc chắn sẽ có những biến tướng. Chính vì vậy, lúc này, những quy định cụ thể về quản lý thị trường vàng từ phía cơ quan chức năng là điều mà thị trường đang nôn nóng chờ đợi.

THU AN