Góp phần xóa đói giảm nghèo cho người dân vùng cao

Sau 13 năm thực hiện (1998 - 2010), dự án trồng mới 5 triệu héc-ta rừng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đã đạt được những kết quả tích cực.

Sau 13 năm thực hiện (1998 - 2010), dự án trồng mới 5 triệu héc-ta rừng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đã đạt được những kết quả tích cực. Diện tích rừng trồng đã phát huy hiệu quả phòng hộ, bảo vệ môi trường sinh thái, đa dạng sinh học, góp phần nâng độ che phủ rừng; tạo thêm việc làm, xóa đói, giảm nghèo cho người dân trong vùng dự án.

Dự án trồng mới 5 triệu héc-ta rừng là Chương trình mục tiêu quốc gia được triển khai thực hiện từ năm 1998 trên phạm vi toàn quốc. Tại Khánh Hòa, dự án được triển khai ở các xã Ba Cụm Bắc, Ba Cụm Nam (huyện Khánh Sơn); Sông Cầu, Khánh Phú, Sơn Thái, Khánh Thành, Khánh Nam (huyện Khánh Vĩnh); Vạn Phú, Vạn Long, Xuân Sơn (huyện Vạn Ninh); Sơn Tân, Cam Phước Tây, Suối Cát, Suối Tân (huyện Cam Lâm), Ninh Thượng, Ninh Sơn, Ninh Tân, Ninh Bình (thị xã Ninh Hòa); Phước Đồng, Vĩnh Lương, Lương Sơn (TP. Nha Trang)… Tổng vốn đầu tư, hỗ trợ dự án giai đoạn 1998 - 2010 gần 215 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước hơn 199 tỷ đồng, vốn ngoài ngân sách hơn 15,6 tỷ đồng. Trong quá trình thực hiện dự án, tùy theo điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương, cây lâm nghiệp được trồng nhiều giống khác nhau. Đối với rừng phòng hộ, cây trồng chủ yếu là cây bản địa, có thời gian sinh trưởng dài như: cây dầu dái, sa đen, thông… (chiếm khoảng 7.000ha); trồng rừng sản xuất chủ yếu là cây keo lá tràm, keo lai giâm hom. Theo báo cáo của các địa phương, sau chu kỳ trồng từ 5 - 7 năm, người dân trong vùng dự án được hưởng 100% sản phẩm, thu hoạch được khoảng 30 - 35 triệu đồng/ha, sau khi trừ chi phí đầu tư lãi từ 15 - 20 triệu đồng/ha.

Chị Phạm Thị Vân (xã Phước Đồng, TP. Nha Trang) chăm sóc cho rừng cây keo lá tràm.

Sau 13 năm triển khai thực hiện, dự án đã giao khoán bảo vệ rừng được 227.382,43ha; khoanh nuôi tái sinh rừng tự nhiên 36.391,53ha; khoanh nuôi tái sinh có trồng bổ sung 3.832ha; trồng rừng phòng hộ 9.336,79ha; trồng rừng sản xuất bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước đạt 20.942,77ha; trồng rừng sản xuất bằng vốn tự có của các đơn vị đạt 1.075,01ha. Qua đó, góp phần nâng độ che phủ từ 38,7% năm 1999 lên 43,2% năm 2010 (tăng 4,5%). Ngoài phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, diện tích rừng trồng còn góp phần quan trọng trong việc hạn chế xói mòn, rửa trôi đất, lũ lụt, đồng thời điều tiết nguồn nước cho các hồ chứa nước, cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ ở địa phương trong tỉnh. Nhờ thực hiện dự án, các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt là người dân miền núi, vùng sâu, vùng xa đã dần thay đổi nhận thức, công tác bảo vệ và phát triển rừng đã có nhiều chuyển biến tích cực. Chị Phạm Thị Vân, người dân xã Phước Đồng (TP. Nha Trang) cho biết: “Trước đây, chúng tôi xem rừng là tài nguyên vô tận, chỉ biết chặt cây rừng để khai hoang, lấy củi, bán gỗ. Từ khi được cán bộ xã tuyên truyền, phổ biến về công tác bảo vệ và phát triển rừng, chúng tôi dần biết được những lợi ích mà rừng mang lại cho con người. Gia đình tôi hiện đang nhận trồng 4ha rừng với gần 6.000 cây keo lá tràm”.

Những cây keo lá tràm trồng tại xã Phước Đồng (TP. Nha Trang) đã góp phần phủ xanh đất trống, đồi núi trọc.

Hiện nay, ngoài các nhà máy chế biến lâm sản, dự án trồng rừng đã tạo việc làm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho khoảng 65.162 lao động, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số sống ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Nhờ đầu tư chăm sóc rừng trồng, người dân trong vùng dự án đã đảm bảo đủ ăn, hạn chế phá rừng, thay đổi tập tục canh tác, xóa được tập quán du canh, du cư. Ngoài ra, dự án cũng góp phần tích cực vào việc phát triển tài nguyên rừng, đẩy mạnh xã hội hóa công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế và tổ chức xã hội tham gia hoạt động lâm nghiệp, bảo đảm an ninh quốc phòng, tạo vùng nguyên liệu cho công nghiệp chế biến lâm sản phục vụ tiêu dùng nội địa và xuất khẩu của tỉnh.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, việc triển khai thực hiện chính sách phát triển rừng sản xuất ở một số địa phương còn chậm, lúng túng từ công tác tổ chức đến xây dựng và triển khai thực hiện. Sau 13 năm thực hiện, kết quả trồng rừng sản xuất chỉ đạt 32% so với kế hoạch được giao; mức hỗ trợ trồng rừng sản xuất giai đoạn 2008 - 2010 còn thấp; công tác giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tham gia trồng rừng sản xuất triển khai thực hiện còn chậm… Do vậy, dự án chưa thực sự khuyến khích các đối tượng tham gia trồng rừng sản xuất.

Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2015, Khánh Hòa phấn đấu nâng độ che phủ rừng lên 45%. Để đạt được mục tiêu này, ngành Nông nghiệp, các địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh đầu tư, hỗ trợ phát triển rừng trồng, xây dựng một số dự án trồng rừng mới nhằm quản lý, bảo vệ, phát triển, sử dụng rừng liên tục và bền vững. Bên cạnh đó, cần có kế hoạch cụ thể để tạo ra vùng nguyên liệu gắn với sự phát triển của công nghiệp chế biến lâm sản; tạo thêm việc làm, tăng thu nhập góp phần xóa đói, giảm nghèo, phát triển sản xuất và ổn định đời sống cho người dân.

THU TRANG