Dịch rầy nâu lại bùng phát

Sau Tết Nguyên đán, thời tiết và độ ẩm thích hợp đã làm rầy nâu, rầy lưng trắng phát triển và gây hại cho nhiều diện tích lúa Đông - Xuân ở Cam Lâm và thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa), từ giai đoạn đứng cái đến chắc xanh.

Sau Tết Nguyên đán, thời tiết và độ ẩm thích hợp đã làm rầy nâu, rầy lưng trắng (RN-RLT) phát triển và gây hại cho nhiều diện tích lúa Đông - Xuân (ĐX) ở Cam Lâm và thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa), từ giai đoạn đứng cái đến chắc xanh. Ngành Bảo vệ thực vật (BVTV) đang phối hợp chặt chẽ với các địa phương khẩn trương khống chế, dập dịch. Nguyên nhân chính của tình trạng này vẫn do tập quán canh tác cũ, lạc hậu của người dân.

. Bùng phát dịch rầy nâu

Theo chân anh Lê Thành Luận, cán bộ Trạm BVTV Cam Lâm, chúng tôi đến một số chân ruộng đang bị RN phá hoại. Trên các cánh đồng dọc Quốc lộ 1A hoặc nằm sâu trong thôn xóm của 2 xã Cam Hòa và Cam Tân (Cam Lâm), rải rác có một vài mảnh ruộng bị RN phá hoại, chủ yếu là lúa đã làm đòng và vào chắc. Có đám nhiễm nặng bị cháy rầy gần hết nhưng phần lớn diện tích bị nhiễm cục bộ, chỉ bị cháy thành từng chòm, khả năng phục hồi năng suất là không thể. Mùi thuốc trừ rầy sau khi phun xịt còn nồng nặc khắp nơi…

Theo Chi cục BVTV, RN-RLT bùng phát mạnh sau Tết Nguyên đán, phát triển trên diện tích lúa ĐX ở giai đoạn lúa đứng cái đến chắc xanh, với tổng diện tích 445ha; cao điểm diện tích lúa bị RN gây hại vào cuối tháng 2, xuất hiện ở thị xã Ninh Hòa và huyện Cam Lâm. Đáng chú ý là huyện Cam Lâm, tổng diện tích bị nhiễm là 220ha, trong đó nhiễm nhẹ 140ha, nhiễm trung bình 60ha và nhiễm nặng 15ha. Trong số diện tích nhiễm nặng chỉ có 5ha gây cháy chòm, với tổng diện tích khoảng 1.000m2.

Kiểm tra mật số rầy sau khi phun thuốc trừ rầy tại Cam Lâm.

. Do tập quán canh tác cũ

Ông Trần Thiện Hùng, Trưởng Trạm BVTV Cam Lâm cho rằng, nguyên nhân bùng phát RN-RLT ở Cam Lâm có nguyên nhân chính từ việc sử dụng các loại lúa thịt đã qua nhiều thế hệ làm giống, trong đó có nhiều giống nhiễm rầy nhưng không xử lý giống trước khi gieo; việc gieo dày, canh tác liên tục, không theo thời vụ cũng là nguyên nhân gây bùng phát dịch. Ở Cam Hòa, riêng việc sử dụng giống chủ lực IR 17494 chiếm đến 92% diện tích là bất hợp lý, không phù hợp với chỉ đạo về cơ cấu giống. Mặt khác, việc phòng trừ RN-RLT không đúng kỹ thuật, người dân phun rầy không đúng chỗ; lực lượng cán bộ, cộng tác viên BVTV mỏng cũng là nguyên nhân gây khó cho việc phát hiện, dự báo kịp thời về dịch…

Đồng quan điểm này, anh Lê Thành Luận cho rằng, nông dân Cam Lâm có tập quán gieo sạ dày và sử dụng lúa thịt làm giống nên dễ bị nhiễm rầy. Đây là nguyên nhân quan trọng để dịch bệnh phát sinh, phát triển. Bên cạnh đó, khi lúa bị rầy, nông dân tìm kiếm thuốc đặc trị khó do thuốc trị rầy đắt tiền, các đại lý thuốc không đưa hàng về bán. Đến khi dịch bùng phát mạnh, các đại lý mới gom hàng. Thuốc rầy đặc trị mới được đưa về cách đây 4 - 5 ngày.

RN-RLT là đối tượng gây hại lúa chủ yếu ở Khánh Hòa, hàng năm diện tích nhiễm rầy lên tới hàng ngàn héc-ta, trong đó có nhiều héc-ta bị cháy rầy, làm giảm năng suất 30 - 50%. Gần đây, RN-RLT được phát hiện là môi giới truyền bệnh vàng lùn, vàng xoắn lá, lùn sọc đen hại lúa rất nguy hiểm. Ngành BVTV cần chủ động phối hợp với các địa phương khẩn trương dập tắt sự phát triển của dịch RN-RLT. Tỉnh cũng cần xây dựng quỹ dự phòng để chủ động hỗ trợ kịp thời các địa phương phòng trừ dịch khi phát hiện.

HOÀI AN