Sản xuất muối sạch - hướng đi tất yếu của diêm dân

Khánh Hòa có thế mạnh về nghề muối, diện tích gần 1.078ha, sản lượng trên 80.000 tấn/năm. Những năm gần đây, trong quá trình đô thị hóa, diện tích sản xuất muối trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đang có xu hướng giảm mạnh.

Khánh Hòa có thế mạnh về nghề muối, diện tích gần 1.078ha, sản lượng trên 80.000 tấn/năm. Những năm gần đây, trong quá trình đô thị hóa, diện tích sản xuất (SX) muối trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đang có xu hướng giảm mạnh. Bên cạnh đó, do giá muối giảm, sức tiêu thụ hạn chế, đời sống của diêm dân gặp khó khăn. Trước tình hình đó, UBND tỉnh đang tiến hành quy hoạch các vùng SX muối sạch tập trung gắn với chế biến và tiêu thụ để nghề muối phát triển bền vững.

SX muối từ lâu đã trở thành nghề truyền thống của nhiều diêm dân các xã ven biển ở thị xã Ninh Hòa, TP. Cam Ranh và huyện Vạn Ninh. Phần lớn số lao động nghề muối đang làm việc tại 2 đơn vị: Công ty Cổ phần Muối Khánh Hòa, Công ty Cổ phần Muối Cam Ranh và 3 hợp tác xã diêm nghiệp. Tuy nhiên, do chưa được đầu tư đúng mức, cơ sở hạ tầng hạn chế, hầu hết diện tích muối được SX bằng phương pháp thủ công, diện tích manh mún nên năng suất muối trên địa bàn tỉnh đạt thấp, chất lượng không cao. Bên cạnh đó, do giá muối giảm, sức tiêu thụ hạn chế, đời sống của lao động làm nghề muối đang gặp khó khăn. Nếu như từ năm 2005 - 2007, thu nhập bình quân của người làm muối đạt 11 triệu đồng/người/năm, thì đến năm 2009 - 2010 chỉ còn 7,3 triệu đồng/người/năm. Trong đó, khu vực doanh nghiệp đạt mức lương bình quân 1,2 triệu đồng đồng/người/tháng; khu vực hợp tác xã chỉ đạt 350 - 500 ngàn đồng/người/tháng. Tính đến năm 2010, diện tích SX muối toàn tỉnh có gần 1.078ha, sản lượng trên 80.000 tấn. Theo kế hoạch điều chỉnh bổ sung cho phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của tỉnh, từ năm 2010 - 2015, diện tích ruộng muối chủ yếu chỉ còn ở 5 xã; trong đó Ninh Hòa 3 xã, Cam Ranh 1, Vạn Ninh 1 với diện tích 751ha, chuyển sang mục đích khác 264ha. Diện tích ruộng muối tại các địa phương khác sẽ chuyển sang xây dựng các khu công nghiệp, cụm công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, làm đường giao thông và các khu đô thị.

Sản xuất muối sạch - hướng đi tất yếu của diêm dân.

Ông Đào Công Thiên - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: “Mục tiêu của tỉnh là giảm diện tích SX muối, nhưng ngành Nông nghiệp phải thực hiện đồng bộ các giải pháp để tăng năng suất, chất lượng, đáp ứng nhu cầu sử dụng muối của nhân dân, nguyên liệu cho đánh bắt thủy sản và phục vụ công nghiệp chế biến, bảo đảm SX muối hiệu quả và bền vững. Từ nay đến năm 2015, tỉnh sẽ xây dựng 2 - 3 mô hình SX muối sạch/năm, mỗi mô hình 1,5 - 2ha. Phấn đấu đến năm 2015, đưa năng suất bình quân đạt 150 tấn/ha, sản lượng đạt khoảng 105.000 tấn. Để đạt mục tiêu đề ra, các đơn vị trong nghề muối cần quy hoạch hệ thống hạ tầng phục vụ SX, nâng công suất các cơ sở chế biến muối hiện có; ứng dụng công nghệ mới vào SX như: kỹ thuật làm sân kết tinh, công nghệ SX muối phơi nước, phơi cát; tạo ra sản phẩm chất lượng cao, giá thành hạ. Theo ông Thiên, để nghề muối phát triển bền vững, cần phải tổ chức quản lý một cách đồng bộ; thành lập tổ hợp tác hoặc hợp tác xã; ngành chức năng cần hỗ trợ xúc tiến thương mại như: xây dựng thương hiệu, cung cấp thông tin, tham gia các hội chợ thương mại; thực hiện nâng cấp cải tạo đồng muối, cho diêm dân vay vốn với lãi suất ưu đãi để đầu tư phát triển SX, xây dựng các kho dự trữ muối.

Bên cạnh thực hiện quy hoạch và đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ phát triển nghề muối, chủ trương mở rộng diện tích SX muối sạch đang là hướng đi tất yếu của diêm dân. Tuy nhiên, các doanh nghiệp, hợp tác xã, diêm dân cần tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng thủy lợi vùng muối, chuyển giao quy trình công nghệ, SX theo quy trình khép kín từ khâu SX đến tiêu thụ thì nghề muối mới phát triển bền vững.

VŨ CA