Kỳ 2: Liên kết đào tạo - giải pháp tối ưu

Việc liên kết đào tạo cũng giúp sinh viên, học sinh các trường du lịch có cơ hội thực tập đúng nghĩa ở các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch chứ không phải chỉ là những giờ thực tập giả định ở trường...

Kỳ 2: Liên kết đào tạo - giải pháp tối ưu

Việc liên kết đào tạo cũng giúp sinh viên (SV), học sinh (HS) các trường du lịch (DL) có cơ hội thực tập đúng nghĩa ở các doanh nghiệp (DN) kinh doanh dịch vụ DL chứ không phải chỉ là những giờ thực tập giả định ở trường; nhà trường thì nắm rõ hơn việc thực tập của SV, nhận được thông tin phản hồi đánh giá chất lượng đầu ra từ DN để điều chỉnh chương trình đào tạo cho phù hợp.

Ngành DL rất “khát” nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, các cơ sở đào tạo (CSĐT) lại chưa đáp ứng được do việc đào tạo vẫn chưa sát thực tế. Đa số các trường đào tạo nghiệp vụ DL hiện nay ở Khánh Hòa đều là những trường đào tạo đa ngành, trong đó DL là ngành bổ sung sau nên chưa có giáo trình chuẩn về đào tạo nghiệp vụ DL; giáo viên thiếu trầm trọng cả về lượng lẫn chất, cơ sở vật chất về thực hành cũng thiếu. Bên cạnh đó, quan hệ giữa nhà trường và các đơn vị trong ngành DL vẫn khá lỏng lẻo nên các trường không nắm vững được yêu cầu của DN; thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước với các CSĐT trong việc định hướng đào tạo nguồn nhân lực DL phù hợp với quy hoạch đào tạo, phát triển ngành. Đề cập vấn đề này, ông Đống Lương Sơn - Tổng Giám đốc khách sạn Yasaka-Saigon-Nhatrang nhận xét: “Chương trình dạy của các trường thường rất rộng, mang tính chung chung, vì vậy SV ra trường thường không làm được việc. Giảng viên cũng thường dạy theo sách vở, ít kinh nghiệm thực tế, trong khi nghề làm DL lại rất cần thực tế”. Ngay các SV DL cũng thừa nhận, hầu hết các em ra trường đều gặp khó khăn trong công việc do điều kiện thực tập tại trường rất sơ sài, thiếu bài tập tình huống. Chính vì vậy, đã dẫn đến tình trạng nhân viên lễ tân gặp khó khăn về ngoại ngữ và xử lý tình huống; nhân viên phục vụ bàn, buồng thì lúng túng trong giao tiếp và phục vụ khách, còn nhân viên lữ hành thì không thể dẫn khách đi tour vì ngoại ngữ yếu, thiếu tự tin… Những khó khăn trên đã khiến ngành DL lâm vào tình trạng thiếu nhân lực, trong khi SV ra trường lại không xin được việc làm, hoặc làm trái ngành. Lãnh đạo một khu DL 5 sao cho biết, nhiều SV học quản lý DL nhưng do năng lực hạn chế không thể làm quản lý nhà hàng, khách sạn nên công ty phải nhận về làm việc như những nhân viên phục vụ bình thường. Đó là sự lãng phí, bởi nếu như được định hướng đúng đắn, các nhân viên này chỉ cần học thêm những khóa đào tạo về phục vụ nhà hàng, khách sạn (khoảng 3 tháng) là có thể làm việc.

Đại sứ Đan Mạch tham quan trung tâm dạy nghề Yasaka-Saigon-Nhatrang

Trao đổi với phóng viên, ông Bùi Xuân Lương - Trưởng phòng Nghiệp vụ Sở Văn hóa - Thể thao và DL bày tỏ: “Để giải quyết việc thiếu hụt nhân lực DL, các trường phải nâng cao chất lượng đào tạo bằng việc chuẩn hóa chương trình đào tạo, khảo sát nắm bắt nhu cầu thị trường (các DN) để có kế hoạch đào tạo thật sát, tránh “thừa thầy, thiếu thợ” như hiện nay…”. Theo ông Bùi Xuân Lương, ở những nước phát triển về DL, các CSĐT về DL đều có cơ sở kinh doanh đi kèm để học viên thực tập như những nhân viên thực thụ. Các trường DL của chúng ta hiện nay, do hạn chế về cơ sở vật chất nên thường chỉ thực tập giả định. Chính vì vậy, trước mắt cần đẩy mạnh liên kết với các DN để nâng cao chất lượng đào tạo. Về lâu dài, các trường nên mở các cơ sở kinh doanh (nhà hàng, khách sạn, dịch vụ lữ hành…) để SV có điều kiện thực tập, trường có thêm nguồn thu.

Bên cạnh đó, để nâng cao chất lượng nhân lực của ngành DL, các DN cũng cần chủ động tự đào tạo, đào tạo lại để đáp ứng nhu cầu chính mình. Hầu hết các khách sạn, khu DL cao cấp hiện nay ở Khánh Hòa như Novotel, Sheraton… đều thuê công ty nước ngoài cung cấp dịch vụ quản lý, đồng thời tự tuyển chọn, đào tạo nhân viên tại chỗ theo đúng tiêu chuẩn của họ. Một lãnh đạo Công ty Cổ phần Vinpearl cho biết, Tập đoàn Vingroup đang dự định mở trường đào tạo nhân lực DL của riêng mình để phục vụ dự án mà Tập đoàn đang triển khai.

Trong đào tạo nhân lực, việc định hướng cho các học viên, SV là rất quan trọng. Từ trước đến nay, do định hướng chưa thực sự tốt nên vẫn có tình trạng nhiều học sinh đua nhau học quản lý khách sạn, nhà hàng trong khi công việc này không nhiều. Chính vì vậy, ngành DL cũng cần cung cấp thông tin, định hướng cho các SV muốn theo học các trường DL. “Xã hội chúng ta vẫn quá coi trọng bằng cấp, vì vậy SV đều muốn theo học quản lý mà không hiểu rằng nếu không đi lên từ nhân viên sẽ không làm quản lý được, và thực tế cho thấy nhân viên phục vụ nhà hàng là vị trí rất nhanh để lên làm quản lý…”, ông Đống Lương Sơn nói.

Hiện nay, ngành DL Khánh Hòa phát triển rất “nóng”. Theo thống kê của Sở Văn hóa - Thể thao và DL, ngoài các dự án đã đi vào hoạt động, hiện trên địa bàn tỉnh có 80 dự án DL với tổng số vốn đầu tư 30.000 tỷ đồng. Trong 2 - 3 năm tới, khi các dự án này đi vào hoạt động sẽ càng thiếu hụt về nhân lực. “Thời gian xây dựng cơ sở vật chất luôn nhanh hơn thời gian đào tạo nhân lực, vì vậy, nếu không tính toán hợp lý, đi trước một bước thì việc thiếu hụt nhân lực DL là điều đương nhiên”, ông Bùi Xuân Lương nói. Theo ông Lương, trong quá trình khắc phục những thiếu sót, yếu kém của ngành DL, cơ quan truyền thông - báo chí có vai trò quan trọng trong thiết lập cầu nối giao lưu giữa nhà trường - SV - DN, dự báo những xu hướng mới của DL trong nước và thế giới, tạo diễn đàn giao lưu trực tuyến về DL, quảng bá dịch vụ DL… Giải quyết “bài toán DL” không chỉ một sớm một chiều mà phải tạo được sự hợp tác giữa nhà trường (nhà sản xuất) - các cơ quan truyền thông báo chí (cầu nối) - HS, SV (sản phẩm) - nhà DN (người tiêu thụ sản phẩm). Đó cũng là cách tốt nhất giải “bài toán nhân lực” của ngành DL.

XUÂN THÀNH