Kỳ 1: “Khát” nhân lực du lịch

Những năm gần đây, ngành Du lịch đã có nhiều cố gắng trong việc đào tạo nhân lực. Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh, ngành đang thiếu nhân lực trầm trọng, nhất là nhân lực có trình độ cao.

Kỳ 1: “Khát” nhân lực du lịch

Những năm gần đây, ngành Du lịch (DL) đã có nhiều cố gắng trong việc đào tạo nhân lực (NL). Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh, ngành đang thiếu NL trầm trọng, nhất là NL có trình độ cao.

Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa lần thứ XVI, đến năm 2015, ngành dịch vụ - DL chiếm 45,5% cơ cấu kinh tế của tỉnh, tốc độ tăng trưởng dịch vụ - DL giai đoạn 2010 - 2015 đạt trên 14% năm. Trong khi đó, ngành DL đặt mục tiêu phấn đấu tăng trưởng trên 16% năm, đến năm 2020 doanh thu toàn ngành đạt trên 3.400 tỷ đồng. Để đạt mục tiêu trên, ngành DL cần có nguồn NL lớn và chất lượng cao. Thế nhưng, thực tế cho thấy ngành DL Khánh Hòa đang thiếu hụt NL khá lớn, đặc biệt là NL chất lượng cao.

Tính đến thời điểm này, Khánh Hòa có hơn 450 cơ sở lưu trú, hàng trăm nhà hàng lớn nhỏ. Hầu hết các khu DL cao cấp tại Nha Trang đều than phiền về tình trạng tuyển dụng nhân sự khó khăn. Mỗi khi có một khu DL mới ra đời, rất nhiều nhân viên sẵn sàng bỏ việc để nhận những hợp đồng mới có mức lương cao hơn. Mới đây, để chuẩn bị cho khu khách sạn Vinpearl Luxury đi vào hoạt động vào đầu năm 2011, Công ty Cổ phần Vinpearl đã tuyển 300 lao động để huấn luyện. Để tuyển được số lượng NL như vậy, Công ty đã phải tổ chức thông báo tuyển dụng rất rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng, tại các cơ sở đào tạo NL DL và tổ chức một ngày hội tuyển dụng để chọn lựa người lao động. “Phải rất vất vả Công ty mới chọn đủ số lượng, chất lượng NL có khá hơn trước nhưng để đáp ứng được yêu cầu của công việc thì cần phải đào tạo lại rất nhiều”, một lãnh đạo của Công ty Cổ phần Vinpearl cho biết.

Du lịch phát triển nhanh đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân lực.

Trao đổi với chúng tôi, ông Đống Lương Sơn - Tổng Giám đốc Khách sạn Yasaka-Saigon-Nhatrang, Phó Chủ tịch Hiệp hội DL Khánh Hòa cho biết: “Những năm gần đây, việc đào tạo NL cho ngành DL đã được chú trọng hơn trước, số lượng người theo học các ngành nghề DL cũng tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, với tốc độ phát triển mạnh mẽ như hiện nay, việc ngành DL thiếu hụt NL là điều đương nhiên”. Theo ông Đống Lương Sơn, với hàng chục dự án khu DL, khách sạn cao cấp đang được xây dựng ở Nha Trang, Khu DL Bắc bán đảo Cam Ranh, Khu Kinh tế Vân Phong… thời gian tới, tình trạng khan hiếm NL trong ngành DL sẽ càng nghiêm trọng hơn. Để khắc phục tình trạng này, các trường cần đẩy mạnh hơn nữa việc đào tạo NL cho ngành DL; đồng thời các cơ sở kinh doanh DL cũng cần đẩy mạnh việc tự đào tạo.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có nhiều cơ sở đào tạo NL DL như Trường Đại học Nha Trang, Trường Cao đẳng Văn hóa - Nghệ thuật và DL Nha Trang, Trường Cao đẳng Nghề Khánh Hòa, Trường Trung cấp DL Nha Trang… và nhiều cơ sở dạy nghề khác. Tuy có khá nhiều cơ sở dạy nghề, nhưng việc tổ chức đào tạo kỹ năng về DL vẫn còn nhiều bất cập giữa cung và cầu. Theo đánh giá của các doanh nghiệp DL, sinh viên chuyên ngành DL đào tạo từ các trường chưa đáp ứng được yêu cầu công việc. Phần lớn sinh viên ra trường đều thiếu kỹ năng phục vụ trong ngành DL, hạn chế về ngoại ngữ, thiếu kinh nghiệm thực tế, không có khả năng chuyên sâu một lĩnh vực cụ thể. Lãnh đạo của một đơn vị DL 5 sao cho biết, việc đào tạo của các trường vẫn còn khoảng cách xa so với thực tế. Các em được trang bị kiến thức rộng (cái gì cũng biết một chút), nhưng lại thiếu kiến thức chuyên sâu về một ngành cụ thể, trong khi doanh nghiệp lại cần người bố trí vào một công việc cụ thể nên rất khó để được tuyển dụng.

Bên cạnh đó, khả năng giao tiếp của các em chưa tốt, phần lớn thường nhút nhát, thiếu tự tin, thậm chí những vấn đề cơ bản nhất như chào hỏi, tác phong làm viêc, văn hóa công ty… các em cũng thiếu.

Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu công việc, các em phải được đào tạo thêm nghiệp vụ tại doanh nghiệp mới có thể làm việc được. Tuy nhiên, theo ông Đống Lương Sơn, điểm yếu lớn nhất của các sinh viên theo học DL vẫn là sự hạn chế về trình độ ngoại ngữ. Nhiều sinh viên có bằng B, bằng C nhưng hầu như các em không thể giao tiếp. Chính vì vậy, các doanh nghiệp không muốn tuyển dụng, bởi nếu nhân viên yếu nghiệp vụ thì có thể tổ chức đào tạo nâng cao tay nghề, nhưng để đào tạo về ngoại ngữ rất mất thời gian. Vì vậy, trong khi tuyển dụng, các khách sạn chấp nhận tuyển sinh tốt nghiệp đại học ngoại ngữ sau đó mới đào tạo thêm về nghiệp vụ.

Để giải quyết tình trạng khan hiếm cần phải có một chiến lược đồng bộ và cần phải có thời gian.

XUÂN THÀNH

Theo tính toán của Tổng cục DL, đến năm 2015, ngành DL Việt Nam cần khoảng 620.000 lao động DL trực tiếp; đến 2020, sẽ cần 870.000 lao động trực tiếp đạt chuẩn khu vực và thế giới. Về lực lượng lao động gián tiếp, đến năm 2015 cần 1,5 đến 1,7 triệu lao động. Đến 2020, lao động DL gián tiếp theo nhu cầu xã hội sẽ cần khoảng 2,2 - 2,5 triệu người.

Kỳ 2: Đẩy mạnh liên kết đào tạo - giải pháp tối ưu.