Cần tìm ra nét đặc trưng

Đến nay, Khánh Hòa đã 4 lần tổ chức Festival biển (lần đầu tiên vào năm 2003). Nhìn một cách tổng thể, Festival biển của Khánh Hòa được tổ chức ngày một tốt hơn, việc xã hội hóa lễ hội ngày càng được nâng cao hơn… Tuy nhiên, có thể thấy dường như Festival biển Khánh Hòa vẫn thiếu những nét đặc trưng của riêng mình. Những ngành nghề, sản vật của xứ biển chưa được tôn vinh một cách xứng tầm mà tiêu biểu là yến sào - “vàng trắng” của biển khơi.

Đến nay, Khánh Hòa đã 4 lần tổ chức Festival biển (lần đầu tiên vào năm 2003). Nhìn một cách tổng thể, Festival biển của Khánh Hòa được tổ chức ngày một tốt hơn, việc xã hội hóa lễ hội (LH) ngày càng được nâng cao hơn… Tuy nhiên, có thể thấy dường như Festival biển Khánh Hòa vẫn thiếu những nét đặc trưng của riêng mình. Những ngành nghề, sản vật của xứ biển chưa được tôn vinh một cách xứng tầm mà tiêu biểu là yến sào - “vàng trắng” của biển khơi.

. Lễ hội biển, đâu là nét đặc trưng?

Đất nước Việt Nam có hàng chục tỉnh, thành tiếp giáp với biển, chính vì vậy việc tổ chức Festiaval biển không phải là “đặc quyền” của Khánh Hòa. Thực tế, sau khi Khánh Hòa tổ chức Festival biển, Vũng Tàu, Quảng Ninh, Đà Nẵng… cũng đua nhau tổ chức Festival biển dù cách thức gọi có khác nhau. Trong bối cảnh các địa phương đua nhau tổ chức LH, có khá nhiều LH du lịch được tổ chức na ná giống nhau. Một lễ khai mạc với những bài hát, điệu múa về biển, những màn đồng diễn giới thiệu về lịch sử văn hóa, tiềm năng kinh tế hay những đêm LH đường phố… có thể gắn cho bất cứ địa phương nào có biển, sự khác biệt có chăng chỉ là lời bình. Sau 4 lần tổ chức, Festival Biển Khánh Hòa đã tạo được ấn tượng khá tốt với người dân và du khách. Hình ảnh Nha Trang - Khánh Hòa đã được bạn bè quốc tế biết đến nhiều hơn. Những người làm LH đã cố gắng đưa hình ảnh điệu múa Chăm, hình tượng Tháp Bà Ponagar, tái hiện LH Cầu ngư vào các hoạt động của Festival biển để tạo dấu ấn riêng của Khánh Hòa. Đó là những nỗ lực đáng ghi nhận. Thế nhưng, chừng đó có vẻ vẫn chưa đủ bởi dường như Festival biển của Khánh Hòa vẫn thiếu những sản phẩm, hoạt động thực tế để người dân có thể cảm nhận được “chất biển” của riêng mình.

Festival biển Khánh Hòa cần những hoạt động mang tính đặc trưng miền biển.

. Lễ hội yến sào, tại sao không?

Người dân Khánh Hòa vẫn tự hào mình là quê hương “xứ trầm - biển yến”. Điều đó được xác lập bởi nghề khai thác yến ở Khánh Hòa có lịch sử hơn 600 năm. Gắn liền với nghề có những nét văn hóa tâm linh rất đặc biệt, tiêu biểu là đền thờ Bà chúa đảo Yến ở Hòn Nội. Hiện nay, Khánh Hòa là địa phương có sản lượng yến sào lớn nhất Việt Nam, chất lượng yến sào của Khánh Hòa cũng ở hàng bậc nhất thế giới… Chính vì vậy, rất nhiều nhà nghiên cứu văn hóa đã có ý kiến cho rằng “cần có LH yến sào trong chương trình Festival biển”. Chọn yến sào như một sản vật đặc trưng của Khánh Hòa để tôn vinh là điều hợp lý, bởi đây là ngành nghề có truyền thống lâu đời, yến sào là sản vật quý hiếm đem lại nhiều lợi ích kinh tế cho tỉnh. Một điều khá may mắn, Festival Biển Khánh Hòa thường được tổ chức vào nửa đầu tháng 6, đây là khoảng thời gian rất gần với ngày giỗ của Bà chúa đảo Yến (ngày 10-5 âm lịch), vì vậy nếu tính toán hợp lý, chúng ta hoàn toàn có thể đưa LH yến sào vào trong chương trình Festival biển Khánh Hòa. Khi tổ chức LH yến sào sẽ có nhiều hoạt động như: Giỗ tổ nghề yến; tổ chức hội thảo về lịch sử và quá trình phát triển nghề khai thác yến; hội thảo về giá trị của yến sào; triển lãm giới thiệu hình ảnh về khai thác yến, giới thiệu các sản phẩm được làm từ yến sào; giới thiệu công nghệ nuôi yến trong nhà… Ngoài sự tham gia của Công ty Yến sào Khánh Hòa và các đơn vị trong nước, Ban tổ chức có thể mời thêm đại diện của các nước có nghề khai thác yến trong khu vực như Indonesia, Philippines…

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này bên lề hội nghị liên kết du lịch Khánh Hòa - Lâm Đồng, ông Trương Đăng Tuyến - Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỏ ra rất tâm đắc với ý tưởng tổ chức LH yến sào. Bên cạnh đó, ông Tuyến cũng cho rằng Festival Biển Khánh Hòa cần đẩy mạnh những hoạt động mang tính văn hóa biển như ngày hội ẩm thực với các món ăn được chế biến từ hải sản, triển lãm các sinh vật biển, giới thiệu các ngành nghề đánh bắt truyền thống… Hy vọng, Festival Biển 2011 sẽ có thêm nhiều hoạt động mang tính đặc trưng của miền biển.

NHẬT LỆ