01:08, 09/08/2010

Bài cuối: Cần vai trò của “nhạc trưởng”

Tiêu thụ nông sản là vấn đề nan giải. Để giải quyết vấn đề này cần có tầm nhìn vĩ mô, không chỉ một ngành, một địa phương có thể làm được. Sự chỉ đạo tập trung của tỉnh Khánh Hòa, sự nghiên cứu toàn diện các mối quan hệ tổng thể hài hòa trên các lĩnh vực...

Tiêu thụ nông sản (TTNS) là vấn đề nan giải. Để giải quyết vấn đề này cần có tầm nhìn vĩ mô, không chỉ một ngành, một địa phương có thể làm được. Sự chỉ đạo tập trung của tỉnh Khánh Hòa, sự nghiên cứu toàn diện các mối quan hệ tổng thể hài hòa trên các lĩnh vực, các vấn đề liên quan để đưa ra giải pháp hiệu quả là điều cần thiết để Khánh Hòa tạo bước đột phá trên lĩnh vực này.

° Cần có Ban chỉ đạo tiêu thụ nông sản?

Cần có sự chỉ đạo tập trung, gắn kết với nhiều thị trường trong việc tiêu thụ nông sản. 

Đã vài lần, Hội Nông dân (HND) tỉnh đứng ra chủ trì, mời các sở, ngành liên quan họp để giải quyết nỗi lo của nông dân là TTNS nhưng kết quả thu được rất hạn chế, nếu không nói là chưa hiệu quả. Chúng tôi đã từng gặp lãnh đạo 2 sở có mối liên quan chặt chẽ đến vấn đề này là Sở Công thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) nhưng vẫn chưa tìm ra ai là ngành chủ quản? Ngành Công thương cho rằng, đây là lĩnh vực của ngành NN-PTNT, vì liên quan đến sản xuất nông sản; nhưng ngành NN-PTNT lại nói rằng họ chỉ quản lý hoạt động sản xuất, còn TTNS là nhiệm vụ của ngành Công thương, vì nó liên quan đến vấn đề thị trường, giá cả. Chẳng lẽ không ai có trách nhiệm trong lĩnh vực này? Không có đơn vị chủ quản, nông dân cứ mãi loay hoay trong mớ bòng bong như thế.

Những vấn đề trên cho thấy, việc TTNS đang đứng trước nhiều khó khăn cũng vì chưa có một đơn vị chủ quản làm nhiệm vụ kết nối tất cả các ngành, các đơn vị để tạo thông thoáng cho thị trường nông sản. Điều này càng thể hiện vấn đề trên quá lớn, vượt khỏi tầm kiểm soát của một ngành chức năng hay một địa phương, đòi hỏi tỉnh phải có một Ban chỉ đạo (BCĐ) để “xâu” đầu mối. Trên cơ sở các vấn đề liên quan về TTNS, tỉnh cần lập một BCĐ bao gồm nhiều ngành, nhiều doanh nghiệp, nhiều địa phương, thậm chí xây dựng nhiều tiểu ban để giúp việc cho BCĐ. “Vùng phủ sóng” của BCĐ không những bó gọn phạm vi trong tỉnh, mà khi cần có thể lan ra ngoài tỉnh, một khi vấn đề đòi hỏi quy mô rộng lớn, mang tính chất cấp vùng, cần có những thỏa thuận ở cấp khu vực, thậm chí quốc gia.

° Công việc nhiều, cấp bách

Hàng loạt vấn đề nảy sinh khi đề cập đến chuyện TTNS cho nông dân. Điều gì cũng quan trọng, bức xúc, cần làm ngay. Một trong những vấn đề cần quan tâm triển khai ngay lúc này là vấn đề quy hoạch các vùng chuyên canh. Tỉnh cần chỉ đạo, xem xét lại quy hoạch hiện nay đã phù hợp chưa? Xây dựng vùng chuyên canh cần có bước điều nghiên thổ nhưỡng, tập quán, quy mô và thị trường để chọn giống cây, con thích hợp. Có thể xây dựng vùng chuyên canh theo cung cách mới, có sự liên kết tối đa của nông dân, đó là sự tập hợp nông dân sản xuất theo hướng hàng hóa tập trung, theo quy trình, quy phạm, mang tính tập thể, trách nhiệm cao. Đây cũng có thể là tiền đề để xây dựng hình thức hợp tác mới nhỏ, gọn, năng động, một hình thức tái cơ cấu nền kinh tế. Vùng chuyên canh cũng cần nghiên cứu kỹ tín hiệu của thị trường để bảo đảm đầu ra cho sản phẩm.

Để tăng lượng tri thức tìm hiểu thị trường nông sản, tỉnh cần chú ý đẩy nhanh việc đào tạo tin học cho nông dân, tăng cường các lớp đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn, cấp tốc tin học, đặc biệt là kỹ năng sử dụng internet để nông dân tiếp cận, kịp thời nắm bắt thông tin về thị trường. Đây cũng là cơ hội để nông dân tiếp cận với nhiều chương trình, dự án về internet công cộng, về sàn giao dịch nông sản sẽ “nở rộ” trong thời gian tới. Cùng với việc đào tạo, việc trang bị các điểm truy cập internet công cộng cũng cần được đầu tư dưới nhiều hình thức phong phú, phù hợp nhằm thu hút nông dân tham gia như: cà phê khuyến nông, cà phê nông thôn mới… Cùng với việc xã hội hóa các điểm truy cập, cần phối kết hợp với việc tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật và tăng cường trách nhiệm của người dân cũng như cộng đồng.

Ngoài ra, cần quan tâm các vấn đề liên quan đến TTNS khác như: phát triển công nghiệp chế biến gắn với vùng sản xuất nguyên liệu; khuyến khích TTNS qua hợp đồng; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào vùng nông thôn; phát triển giao thông nội đồng vào vùng nguyên liệu, đặc biệt có cơ chế, chính sách đầu tư, khai thác tiềm năng của nhiều vùng đất chưa được khai phá của các địa phương trong tỉnh để có kế hoạch phát triển; xây dựng thương hiệu cho nông sản, xây dựng các vùng sản xuất nông sản an toàn gắn với vệ sinh an toàn thực phẩm, phát triển bền vững; xây dựng các chợ nông sản đầu mối phù hợp, làm trung gian cho siêu thị, chợ vệ tinh, bếp ăn tập thể…; tìm kiếm cây, con có tính biệt hóa cao, xây dựng các vùng sản xuất nông đặc sản (vùng lúa chất lượng cao) có thế mạnh của Khánh Hòa để hình thành các vùng chuyên canh. Bên cạnh đó, xây dựng các gian hàng quảng bá, giới thiệu sản phẩm với người tiêu dùng; tổ chức quảng bá nông sản gắn với hội chợ, triển lãm trong tỉnh và cả nước; đồng thời có chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp, đơn vị TTNS tại thị trường Khánh Hòa cũng như việc phối hợp ký kết thỏa thuận liên vùng sản xuất và tiêu thụ với các tỉnh bạn để tìm kiếm đầu mối TTNS…

QUANG VIÊN