Cổ đông lo lắng

Đến hẹn lại lên, cứ đến mùa đại hội cổ đông là các ngân hàng (NH) lại trình phương án tăng vốn điều lệ (VĐL), chủ yếu là phát hành thêm cổ phiếu (CP) với khối lượng lớn. Điều này đã làm CP ngành NH ngày một “loãng”, thiếu hấp dẫn, khiến các cổ đông thêm lo lắng…

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), trong tổng số 37 NH cổ phần đang hoạt động thì có đến 20 NH chưa đạt mức vốn pháp định theo yêu cầu. Và NHNN vừa có văn bản số 3471/NHNN-TTGSNH yêu cầu các NH phải trình đề nghị chấp thuận tăng vốn trước ngày 30-6. Sau thời điểm này, nếu NH nào không thực hiện việc tăng VĐL thì NHNN sẽ không xem xét đề nghị mở rộng mạng lưới kinh doanh hoặc bổ sung nội dung hoạt động của NH. Và chậm nhất đến ngày 30-9, nếu NH  nào không trình NHNN chấp thuận tăng VĐL hoặc không được NHNN chấp thuận tăng VĐL, thì NH sẽ mất tư cách pháp nhân theo luật định. Tức là, NH phải tự giải thể hay sáp nhập, hợp nhất… Như vậy, dù muốn hay không thì các NH chưa đạt mức VĐL theo quy định, muốn tiếp tục hoạt động buộc phải xoay đủ cách để đảm bảo mức VĐL 3.000 tỷ đồng trong năm 2010.

Niềm tin của nhà đầu tư về cổ phiếu ngân hàng đã giảm sút.

Đại hội cổ đông của NH Phương Đông (OCB) mới đây đã thông qua phương án tăng vốn từ 2.000 tỷ đồng lên 3.100 tỷ đồng. OCB tăng vốn bằng cách phát hành CP từ thặng dư vốn, phát hành mới cho cổ đông hiện hữu, bán thêm cho đối tác nước ngoài và chọn lọc thêm đối tác trong nước. NH Bảo Việt - với VĐL 1.500 tỷ đồng - cũng thông qua phương án phát hành thêm 150 triệu cổ phần, với giá trị là 1.500 tỷ đồng. Trong đó phân phối cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 1:1, nghĩa là cổ đông sở hữu 1 cổ phần cũ sẽ được mua thêm 1 cổ phần phát hành thêm với mệnh giá 10.000 đồng/cổ phần. Hàng loạt NH khác cũng có những phương án tăng vốn tương tự.

Những năm trước, khi các NH có phương án phát hành thêm CP, thì nhà đầu tư tranh nhau mua để hưởng quyền. Điều này đã làm cho CP NH luôn “nóng” trên thị trường. Nhưng tình hình hiện nay đã khác, giá CP NH đang nằm ở mức trung bình thấp, không còn hấp dẫn nhà đầu tư. Những thông tin như chia cổ tức bằng CP hay phát hành thêm CP bằng mệnh giá ban đầu chỉ làm cho các cổ đông thêm lo lắng. Anh Nguyễn Thóc, xã Vĩnh Ngọc (Nha Trang) cho biết: “Tôi là cổ đông sáng lập, hiện đang sỡ hữu 10.000 CP của NH Bảo Việt từ khi NH mới thành lập đến nay. Tỷ lệ chia cổ tức của NH trong năm 2009 rất thấp, chỉ 3%, bằng 1/4 so với lãi suất tiền gửi NH. Vừa qua, đại hội cổ đông đã thông qua phương án tăng VĐL theo lộ trình, tôi được mua thêm 10.000 CP. Nhưng với tình hình trên, làm sao tôi dám bỏ tiền đầu tư thêm”. Như vậy, phương án tăng vốn bằng cách phát hành thêm CP cho cổ đông hiện hữu xem ra rất khó khả thi. Vì thế, các NH đã tính tới phương án bán CP các cổ đông chiến lược trong nước. Tuy nhiên, vấn đề khó ở đây là kế hoạch lợi nhuận của các NH này vẫn còn rất “khiêm tốn”, vì thế NH không đảm bảo được tỷ suất sinh lời cho các cổ đông chiến lược nếu tăng thêm vốn. Một phương án nữa đang được các NH ráo riết triển khai là tìm các đối tác nước ngoài, nhưng tỷ lệ thành công cũng rất nhỏ. Trong năm 2010, chỉ có NH Quốc tế (VIB) công bố đã bán 15% CP cho NH Commonwealth của Autralia. Tuy nhiên, NH này có VĐL trên 3.000 tỷ đồng, họ bán CP cho đối tác nước ngoài để lấy vốn đầu tư, mở rộng mạng lưới phát triển, nâng cao vị thế cạnh tranh, chứ không như các NH nhỏ hiện nay là bán CP để đảm bảo vốn pháp định. Rõ ràng, lợi thế đang thuộc về các NH lớn trong cuộc đua tăng vốn bằng cách phát hành thêm CP.

Theo dự kiến của NHNN, các NH đã được cấp phép thành lập và hoạt động phải có biện pháp bảo đảm số VĐL thực góp hoặc được cấp tối thiểu tương đương 5.000 tỷ đồng chậm nhất vào 31-12-2012 và 10.000 tỷ đồng chậm nhất vào 31-12-2015. Xem ra, bài toán tăng VĐL của các NH vẫn chưa có lời giải hoàn hảo.

MINH ANH