Phố bánh ướt “thời @”

Đoạn đường dài hơn 500m qua khu vực Diên Khánh (Khánh Hòa) đi Cam Ranh (Khánh Hòa) trong mấy chục năm nay đã trở thành con đường của những hàng bán bánh ướt, đến độ, trên các tấm biển hiệu, hoặc địa chỉ gửi thư của người dân tại đây có thêm địa danh: “Khu bánh ướt”.

Đoạn đường dài hơn 500m qua khu vực Diên Khánh (Khánh Hòa) đi Cam Ranh (Khánh Hòa)trong mấy chục năm nay đã trở thành con đường của những hàng bán bánh ướt, đến độ, trên các tấm biển hiệu, hoặc địa chỉ gửi thư của người dân tại đây có thêm địa danh: “Khu bánh ướt”.

Chiếc bánh ướt ngày nay đã thiếu vắng "hồn củi lửa"

Nhờ công của những người dân ở đây trung thành với nghề, tạo thói quen ẩm thực cho khách du lịch trên tuyến đường Bắc - Nam dừng lại thưởng thức bánh ướt, những hàng quán từ dưới đất đã “lên bàn”, trở thành món ăn dẫu chỉ có bột mà ngon đến lạ. Điều lạ nữa là những quán bánh ướt chỉ phục vụ cho người từ Nha Trang hoặc các huyện tới ăn là chính, còn người dân tại đây lại không ghé các quán du lịch này. Vì thế quán cũng thay đổi cách buôn bán theo “thời @”.

Cách đây trên 10 năm, dãy phố bánh ướt Diên Khánh mang hồn quê. Người đến ăn còn cảm được mùi trấu nung bếp, mùi hơi nước tỏa lên từ lò bánh, cái rộn ràng của đĩa xếp chồng lên nhau. “Ẩm thực bánh ướt” khi đó là chiếc bánh ăn đi kèm với cái hồn phố thị. Lúc đó, những tấm bảng giăng chỉ có mỗi chữ “Bánh ướt 500 đồng/đĩa” chạy dài suốt con phố, giống như lời mời gọi hấp dẫn. Vâng, quán chỉ bán bánh ướt! Khi khách hỏi, chủ quán kể cho nghe cái thuở bánh ướt còn bán bằng đĩa đã tráng sẵn, rồi có người nghĩ ra chuyện bánh ướt đĩa với hình thức mỗi  chiếc bánh tráng xong được cắt làm bốn, thành bốn đĩa bánh. Một phần tư chiếc bánh mỏng manh ấy được rắc lên ít tôm hoặc đậu xanh, thêm lá hành tao. Dọn ra, bánh còn nóng, khách cuộn tròn lại, chấm ngập trong chén mắm nêm hay mắm thường, có thể ăn kèm với một lát chả sản xuất tại Diên Khánh, cắn trái ớt sim, miếng tỏi… và tận hưởng cảm giác ngon đến lạ. Khách ăn xong đĩa nào cứ xếp chồng lên để chủ quán tính tiền. Khách vừa ăn còn vừa nhìn bà chủ tráng bánh. Cô con gái phụ chuyền bánh lên bàn cho khách, để bánh vẫn đảm bảo độ nóng. Khách ra về, nồi nước vẫn sôi sùng sục. Khách bị quyến rũ khi bước vào quán cũng từ nồi nước sôi đang đợi tráng bánh ấy. Nhất là vào những ngày trời lạnh, mưa gió bước vào quán bánh ướt ở phố bánh ướt còn là hưởng cái ấm từ lò bánh truyền vào, là cảm nhận cái nóng của chiếc bánh mỏng tan trong miệng như chia bớt cái lạnh và khơi niềm vui trong ngày mưa buồn.

Nhưng đó là ngày xưa, xa lắc. Phố bánh ướt Diên Khánh giờ đây vẫn còn đó, bên dòng đời xuôi ngược, dõi theo những chuyến xe lớn nhỏ xuôi Bắc - Nam đi ngang qua. Khách đôi khi vẫn ghé vào quán để thưởng thức chiếc bánh ướt nóng tính theo đĩa, rất riêng của miền đất Diên Khánh. Nhưng ghé vào lại có cảm giác như mất mát chút gì đó của ngày cũ…

Những tấm bảng “Bánh ướt” giờ đây đã chua thêm những dòng chữ: Phở, Cơm phần, Cơm đĩa…, vì chỉ bán bánh ướt thì chủ quán không đủ sống. Quán bánh ướt đã trở thành quán bán đủ loại thức ăn, dù lò bánh ướt vẫn còn đó.

Và ngậm ngùi thay cho công nghệ làm bánh ướt bây giờ, nó trở thành một quy trình sản xuất công nghiệp, khiến cho miếng ăn mất đi cái hồn vốn có. Bếp lò tráng bánh ướt bây giờ đơn giản lắm. Một chiếc nồi nhôm cạn đáy, giăng lên trên một tấm vải mỏng. Bên dưới bếp gas. Khách vào quán, bà chủ mới đổ một ít nước vào nồi, vặn gas lên, chỉ dăm phút là nước sôi. Khi đó mới đổ bột tráng bánh. Chiếc bánh ướt giờ đây không mang “hồn củi lửa” mà trộn mùi gas công nghiệp. Có quán còn nghĩ ra chuyện bánh ướt ăn với rau sống như cách thu hút khách, khác với ngày xưa, bánh ướt thường ăn kèm giá đỗ.

Vẫn là chiếc bánh ướt của phố bánh ướt, nhưng chiếc bánh ướt đổ bằng bếp gas và lò chỉ nổi lửa khi có khách tới… Chiếc bánh ướt hôm nay như mang nỗi buồn chông chênh của “thời @” trong khi người ăn cứ muốn giữ cái hồn truyền thống của con phố này…

Bài và ảnh: KHUÊ VIỆT TRƯỜNG