Cuối năm, ngân hàng “thắt túi” cho vay

Cuối năm, các doanh nghiệp đang cần vốn để tập trung vào sản xuất kinh doanh cho mùa Tết. Thế nhưng, cả tháng qua, hầu hết các ngân hàng thương mại đều “thắt túi” cho vay với lý do hết “room” (hạn mức tín dụng).

Cuối năm, các doanh nghiệp (DN) đang cần vốn để tập trung vào sản xuất kinh doanh cho mùa Tết. Thế nhưng, cả tháng qua, hầu hết các ngân hàng thương mại (NHTM) đều “thắt túi” cho vay với lý do hết “room” (hạn mức tín dụng).

° “Thắt túi” cho vay

Ông Nguyễn Tiến Dũng - Giám đốc một Công ty chuyên kinh doanh mặt hàng tôn kẽm ở TP. Nha Trang cho biết, cả tháng nay ông “gõ cửa” hầu hết các NHTM trong thành phố để vay vốn nhưng tất cả đều từ chối cho vay do NH đã hết hạn mức. Còn chị M. ở đường Hoàng Văn Thụ, Nha Trang sau 2 tuần “gõ cửa” các NH để vay tiền, cuối cùng cũng được NH Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) gật đầu đồng ý. Thế nhưng chỉ một ngày sau, Sacombank đã gọi điện thông báo với chị là không thể cho vay, hẹn sang năm 2010 mới giải quyết. Chị M. cho biết: Vì cần vay vốn NH để sửa chữa nhà nên chị chấp nhận vay với lãi suất (LS) cao, chỉ mong NH cho vay. Khi nghe NH đồng ý giải ngân, chị mừng lắm! Nhưng cuối cùng chị cũng không vay được vì Hội sở Sacombank đưa ra một thông báo nội bộ về việc rà soát lại các khoản vốn cho vay cá nhân. Đồng thời, các khoản vốn cho vay từ các chi nhánh phải được trình lên Hội sở NH phê duyệt.

Cuối năm, nhu cầu vay vốn tăng mạnh.

Một hộ kinh doanh hàng ăn cho biết, hộ này từng có “lịch sử” vay, trả nợ nghiêm túc với NH, nhưng suốt 2 tháng nay, chủ hộ đã chạy hỏi nhiều NH đều không vay được. NH nào cũng hẹn sang tháng 1-2010. Nhiều DN cho biết, không chỉ DN mà người dân cũng khó tiếp cận vốn vay; đặc biệt, các hộ kinh doanh nhỏ muốn vay 100 triệu đồng cũng rất khó khăn. Hầu hết các NHTM đều đưa ra chủ trương hạn chế cho vay mới, nếu cảm thấy khoản vay đó không còn cần thiết. “Từ nay đến Tết Nguyên đán, nếu NH vẫn hạn chế cho vay, DN sẽ phải vay bên ngoài với LS cao hơn”, ông Dũng nói.

° Vì hết “room”…

Theo các khách hàng vay vốn, NHTM nào cũng đưa ra lý do đã sử dụng hết hạn mức tín dụng nên không thể cho vay. Lãnh đạo khối NHTM Nhà nước thừa nhận, do “room” tín dụng được NH Nhà nước (NHNN) cho phép đã sử dụng gần hết nên phải thực hiện đúng quy định. Giám đốc một NHTM cổ phần trên địa bàn cho biết: “Hiện mức tăng trưởng dư nợ tín dụng của hầu hết các NH đã tạm đứng. Bên cạnh đó, do không huy động được tiền gửi, nên khả năng cho vay của các NH được siết chặt đến mức tối đa. Hiện các NH đang dồn vốn cho những hợp đồng đã ký trước đây, đồng thời cơ cấu lại các khoản vay, DN kinh doanh có hiệu quả mới được vay lại, ngược lại sẽ thu hồi nợ. Hiện chỉ có các DN xuất khẩu lớn, có nguồn thu ngoại tệ mới được NH ưu tiên giải quyết”.

Theo báo cáo của Chi nhánh NHNN tỉnh, tính đến 31-11, tăng trưởng dư nợ tín dụng toàn ngành NH là 37,46%. Con số này là quá cao, trong khi tăng trưởng huy động vốn toàn ngành là 34,73%. Vì vậy, chủ trương của NHNN hiện nay là yêu cầu các NHTM siết lại tín dụng để từng bước điều chỉnh dư nợ xuống dưới con số 33%, đồng thời tập trung huy động vốn để tránh căng thẳng tiền mặt vào dịp cuối năm.

°… và khó huy động vốn  

Tình trạng khát vốn, căng thẳng thanh khoản cuối năm đã trở thành quen thuộc. Bởi đây là giai đoạn nhu cầu vốn của nền kinh tế rất lớn. Các DN và cá nhân có xu hướng thanh toán nhiều, đột biến, từ trang trải, mua sắm cá nhân dịp Tết Nguyên đán đến chi trả các khoản nợ, lương, thưởng… Trong khi đó, tiền tiết kiệm của dân cư có hạn, nên các NHTM thường gặp khó khăn về thanh khoản. Vì vậy, càng về cuối năm, các NH càng cạnh tranh tăng LS. Với mức trần quy định không quá 10,5%, hiện các NH đã tăng LS lên đến 10,49%.

Tuy nhiên, các NH dù tăng LS đến mức “không lời” vẫn không huy động được nguồn vốn. Theo báo cáo của Chi nhánh NHNN tỉnh, ước đến ngày 10-12, tổng nguồn vốn huy động của các NHTM trên địa bàn đạt 16.376 tỷ đồng, so với đầu tháng tăng 16 tỷ đồng với 0,1%. Giám đốc một NHTM cổ phần nói: “Huy động vốn trong thời điểm này rất khó khăn. Nguồn lực tài chính trong dân tuy dồi dào nhưng đang bị cạnh tranh khốc liệt từ các kênh khác. Vì vậy, tình trạng các NH gặp khó khăn về thanh khoản là điều có thực”.

Để giải quyết vấn đề này, theo các NHTM, NHNN cần tăng tái cấp vốn thông qua nghiệp vụ thị trường mở và tái chiết khấu cho các NHTM có tín hiệu khó khăn về thanh khoản. Nếu vừa khống chế LS tiền gửi vừa hạn chế bơm vốn qua thị trường mở sẽ không giải quyết được vấn đề thanh khoản. “Nếu giải quyết được vấn đề thanh khoản, khi nguồn vốn đã bớt căng thẳng, các NHTM sẽ cho vay trở lại bình thường”, giám đốc một NHTM cho biết.

LÊ NGUYÊN