Cần ưu tiên cho đồng bào dân tộc thiểu số

Tuy được giao đất rừng, nhưng nhiều hộ gia đình ở Khánh Sơn vẫn chưa thực sự sống được nhờ rừng.

Việc giao rừng, cho thuê đất rừng cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư quản lý, sử dụng lâu dài vào mục đích lâm nghiệp là chính sách quan trọng để bảo vệ và phát triển rừng gắn với phát triển kinh tế - xã hội và xóa đói, giảm nghèo. Thời gian qua, huyện Khánh Sơn đã triển khai thực hiện kế hoạch giao rừng, cho thuê đất rừng ở 7 xã, thị trấn. Tuy nhiên, phần lớn diện tích đất rừng được giao cho các chủ rừng Nhà nước, số diện tích đất rừng được giao cho các hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư chưa nhiều.

Theo kết quả rà soát, quy hoạch 3 loại rừng đã được UBND tỉnh phê duyệt, huyện Khánh Sơn hiện có 15.541,2 ha rừng (bao gồm gần 13.361,5 ha rừng tự nhiên và hơn 2.179,7 ha rừng trồng). Trong đó, có 9.856,4 ha rừng phòng hộ, hơn 1.713,8 ha rừng đặc dụng và hơn 3.970,9 ha rừng sản xuất. Đến thời điểm này, Ban quản lý Rừng phòng hộ Khánh Sơn quản lý hơn 12.246,7 ha rừng; hộ gia đình hơn 414 ha; lực lượng vũ trang gần 374,7 ha; còn lại hơn 2.505,7 ha rừng chưa có chủ nên đang do UBND cấp xã quản lý.

Thực tế cho thấy, diện tích đất lâm nghiệp được giao cho Ban quản lý Rừng phòng hộ Khánh Sơn và lực lượng vũ trang chiếm tới 81,2%, các hộ gia đình, cá nhân chỉ có 2,66% trong tổng diện tích đất rừng toàn huyện, trong đó chủ yếu là rừng trồng. Phần lớn diện tích đất rừng được giao cho chủ rừng Nhà nước, nhưng chủ rừng chưa được hưởng chính sách đãi ngộ về quyền hưởng lợi trên diện tích được giao nên nhiều diện tích rừng giàu, trung bình chưa được quản lý và bảo vệ hiệu quả. Trong khi đó, đời sống của đại đa số người dân sống trên đất rừng, gần rừng vẫn còn gặp nhiều khó khăn nên dẫn đến tình trạng rừng bị phá, khai thác trái phép, đất rừng bị xâm lấn, tranh chấp để làm nương rẫy và sử dụng không đúng quy hoạch. Bên cạnh đó, chủ rừng Nhà nước quản lý diện tích rừng rất lớn nhưng không có khả năng kinh doanh hoặc chưa có điều kiện để sản xuất một cách có hiệu quả những diện tích được giao. Mặt khác, phần lớn diện tích đất lâm nghiệp đã giao cho các hộ gia đình, cá nhân quản lý, sử dụng là đất chưa có rừng hoặc có rừng nhưng thuộc trạng thái rừng nghèo, rừng non nên khó phát huy hết tiềm năng; hiệu quả kinh tế mang lại chưa cao. Người dân vẫn chưa thực sự có thu nhập chính từ nghề rừng. Ngoài ra, trên địa bàn huyện chưa có các hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư thôn được giao, thuê rừng thuộc đối tượng rừng tự nhiên. Các chủ rừng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa có giấy chứng nhận sử dụng rừng…

Ông Nguyễn Trọng Lâm, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Khánh Sơn cho biết: Những năm trước, công tác giao đất, cho thuê đất lâm nghiệp, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chưa gắn kết với việc giao rừng và các cơ chế hưởng lợi, chính sách hỗ trợ đi kèm nên hiệu quả từ việc giao rừng, cho thuê đất rừng ở Khánh Sơn chưa cao. Cụ thể, việc sử dụng rừng và đất rừng thấp, tài nguyên rừng vẫn bị suy giảm, đời sống của người dân chưa được cải thiện. Diện tích rừng giao cho hộ gia đình, cá nhân còn ít, trong đó chủ yếu là rừng nghèo, chưa phát huy được hiệu quả kinh tế. Do đó, người dân chưa sống được bằng nghề rừng. Đến thời điểm này, huyện Khánh Sơn đã cơ bản hoàn thành việc xây dựng đề án giao rừng, cho thuê đất rừng đối với diện tích đất rừng chưa có chủ. Theo đó, đến năm 2010 sẽ hoàn thành công tác giao, cho thuê 2.505,72 ha diện tích đất lâm nghiệp có rừng cho các tổ chức, thành phần kinh tế, các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện.

Giao rừng, cho thuê đất rừng cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư quản lý, sử dụng lâu dài vào mục đích lâm nghiệp là chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước. Vì thế, để công tác quản lý, bảo vệ và sử dụng rừng ở Khánh Sơn phát huy hiệu quả, bên cạnh việc giao rừng, giao đất lâm nghiệp, địa phương cần gắn với các chính sách cụ thể về công nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp gắn với giao rừng, cơ chế hưởng lợi cho người được giao rừng tự nhiên, hỗ trợ đầu tư, kỹ thuật… Ngoài ra, việc giao rừng, cho thuê rừng cần phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng. Đặc biệt, việc giao rừng, giao đất lâm nghiệp cần đảm bảo sự bình đẳng đối với mọi thành phần kinh tế, giảm thiểu các mâu thuẫn; trong đó chú trọng ưu tiên giao rừng, cho thuê rừng đối với các hộ gia đình, cá nhân là đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ, cộng đồng dân cư thôn theo định hướng phát triển lâm nghiệp bền vững.

ANH TUẤN