Chưa khuyến khích người dân chuyển đổi

Chính sách hỗ trợ thay thế xe tự chế xem ra chưa khuyến khích được nông dân đổi nghề.

Sau khi Chính phủ ban hành lệnh cấm xe tự chế (xe công nông, xe lôi máy, xe cơ giới 3 bánh…) lưu thông, cùng với sự kiểm tra gắt gao của lực lượng Cảnh sát giao thông (CSGT) và chính quyền các địa phương, các chủ phương tiện đã chấp hành lệnh cấm khá nghiêm túc. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ có quyết định hỗ trợ việc thay thế các loại xe này. Tuy nhiên, với cách thức và mức hỗ trợ như hiện nay, xem ra chưa khuyến khích được người dân chuyển đổi…

° Chấp hành nghiêm

Xe cọc cạch hay xe công nông là phương tiện vận chuyển chủ yếu tại miền quê thuần nông như Diên Lộc (Diên Khánh). Lệnh cấm xe cọc cạch hoạt động trong thời gian qua đã gây nhiều khó khăn cho bà con ở đây. Anh Lê Văn Thấy (thôn Đại Hữu) cho biết, anh sắm xe cách đây 5 năm, khi đó giá xe hơn 24 triệu đồng, tương đương 2 cây vàng. Sau mấy năm chạy xe, anh đã lấy lại vốn. Tuy nhiên, từ năm 2008 đến nay, sau khi Nhà nước có lệnh cấm xe cọc cạch hoạt động, thu nhập của gia đình anh giảm rất nhiều. Mỗi khi bà con đề nghị chở lúa, gạch, anh thường rất đắn đo vì sợ bị Công an bắt, giam xe, phạt nặng. Do vậy, anh chỉ dám chạy nội đồng, không ra hương lộ (HL - đường liên thôn). “Lực lượng CSGT huyện và Công an xã ở đây kiểm tra rất gắt, có ngày tuần tra đến 4 lần”, anh Thấy cho biết. Cùng hoàn cảnh với anh Thấy, anh Nguyễn Tuấn Anh (Đại Hữu) cũng “hãi” mỗi khi đưa xe chạy ra HL, “không dám chở gạch, ngói, chỉ dám chở lúa trong đồng”, anh Tuấn nói. Thu nhập của anh giảm 70% so với trước. Là trụ cột gia đình nhưng mức thu nhập của anh giờ chỉ vài chục ngàn đồng/ngày.

Xã Diên Lộc có khoảng trên 10 xe công nông rải rác ở các thôn. Sau lệnh cấm, một số xe được bà con đem bán phế liệu để thu hồi vốn, một số giữ lại nhưng hạn chế phạm vi hoạt động, chủ yếu vận chuyển nông sản trong khu vực nội đồng. Thời gian qua, Công an xã phối hợp với lực lượng CSGT huyện kiểm tra gắt gao nên các chủ xe công nông không dám chạy xe trên các tuyến HL, tỉnh lộ.

Theo Sở Giao thông vận tải, Khánh Hòa hiện có 1.792 xe tự chế, kể cả các loại xe cơ giới 3, 4 bánh thuộc diện đình chỉ giao thông. Đến nay đã có 1.198 chủ phương tiện chuyển đổi nghề nghiệp. Số còn lại hoạt động cầm chừng, tập trung ở khu vực nội đồng và miền núi.

° Chưa khuyến khích

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định hỗ trợ thay thế các loại xe tự chế bị đình chỉ giao thông. Mức hỗ trợ chuyển đổi nghề là 5 triệu đồng/xe phải thay thế, 9 triệu đồng/trường hợp mua xe tải thay thế. Đối với những người “trong cuộc” thì mức hỗ trợ như vậy là thấp, khó có thể chuyển đổi nghề. Lao động nông thôn, nghề nghiệp chính vẫn là làm nông, phần lớn không được đào tạo, nay đổi nghề thì biết làm gì? Cũng theo các chủ phương tiện, mức hỗ trợ như vậy không đủ để họ học nghề khác. Việc hỗ trợ mua xe tải thay thế còn khó khăn hơn. Phần lớn nông dân có thu nhập thấp. Để mua xe tải thay thế, họ phải bỏ ra ít nhất 200 triệu đồng (mua xe Trung Quốc không thùng là 290 triệu đồng). Đây là số tiền lớn đối với nông dân. Ngoài ra, họ còn phải học để được cấp giấy chứng nhận điều khiển xe. Tuy nhiên, vấn đề là hiện ở nông thôn, xe tải “nhiều như trấu”, không có hàng mà chở. Nếu vay ngân hàng mà không được hỗ trợ lãi suất thì không có tiền trả lãi. Như vậy, việc chuyển đổi nghề bằng cách mua xe tải thay thế là vấn đề rất nan giải. Ngoài ra, hiện mức hỗ trợ các loại xe tự chế: công nông hay xe cơ giới 3 - 4 bánh ngang bằng nhau là chưa hợp lý. Theo các chủ phương tiện, không nên thực hiện chính sách hỗ trợ “cào bằng” như vậy.

Hiện nay, người mua máy móc thiết bị cơ khí phục vụ sản xuất nông nghiệp, khi vay vốn ngân hàng được hỗ trợ lãi suất 4% (chính sách kích cầu). Đặc biệt, nếu được vay theo chương trình hỗ trợ của tỉnh thì được ưu đãi hơn (đến năm 2010). Vì vậy, nếu được, UBND tỉnh có thể xem xét hỗ trợ cho chủ phương tiện theo hướng này thì người chuyển đổi phương tiện sẽ có điều kiện chuyển đổi thuận lợi hơn.

Việc đình chỉ các phương tiện giao thông không hợp quy, không bảo đảm an toàn kỹ thuật của Chính phủ là chủ trương đúng. Những phương tiện lạc hậu, không hợp quy cần được thay thế bằng phương tiện hợp quy, bảo đảm an toàn giao thông. Người dân cũng nên nghiên cứu, mạnh dạn mua sắm máy kéo dùng rơ-moóc để hoạt động ở nông thôn, vừa bảo đảm an toàn, vừa được pháp luật khuyến khích và mức đầu tư cũng vừa phải. 

QUANG VIÊN