Cần giải quyết tận gốc vấn đề

Chế biến thủy sản là lĩnh vực đem lại tốc độ tăng trưởng công nghiệp cao nhưng hàng năm đều thiếu nguyên liệu.

Những năm gần đây, sự thông thoáng trong hoạt động đăng ký kinh doanh đã giúp nhiều doanh nhân có điều kiện đầu tư sản xuất công nghiệp (SXCN). Phần lớn, các cơ sở SXCN đều làm ăn có lãi; nhưng bên cạnh đó vẫn còn không ít doanh nghiệp (DN) gặp khó khăn trong sản xuất, thậm chí lỗ vốn. Hiện nay, vấn đề trình độ quản lý đang được đặt ra.

Theo số liệu điều tra DN Khánh Hòa năm 2008, toàn tỉnh có hơn 500 DN hoạt động SXCN, tập trung ở các lĩnh vực như: chế biến thực phẩm, chế biến gỗ, sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn… Quá trình hoạt động, lợi nhuận mà các đơn vị đạt được bình quân khoảng 1,05 tỷ đồng/DN; trong đó, ngành CN chế biến, chế tạo có mức lợi nhuận đạt cao: gần 3,4 tỷ đồng/DN. Giá trị SXCN cũng tăng trưởng theo thời gian. Năm 2008, giá trị SXCN toàn tỉnh đạt 12.890 tỷ đồng, tăng 13,8% so với năm 2007. Đây là những tín hiệu vui cho ngành CN nói riêng và kinh tế của tỉnh nói chung. Đối với việc nộp ngân sách, DN CN nộp ngân sách chiếm hơn 74% tổng số tiền nộp của các loại hình DN; chỉ riêng lĩnh vực sản xuất thuốc lá đã nộp khoảng 50% tổng số ngân sách địa phương…

Nhìn tổng thể, Khánh Hòa có thể tự hào về tiềm lực phát triển CN của mình. Tuy nhiên, một thực tế hiện nay, số lượng DN trong ngành CN làm ăn thua lỗ không nhỏ. Tính đến thời điểm thống kê, số DN CN sản xuất kinh doanh bị thua lỗ lên hơn 150 đơn vị, chiếm khoảng 30,8%; mức lỗ bình quân khoảng 1,09 tỷ đồng/DN.

Điều đáng quan tâm là trong quá trình hoạt động, các DN có những hạn chế và khó khăn nhất định. Điển hình là trình độ quản lý của lãnh đạo các DN còn thấp so với yêu cầu trong nền kinh tế thị trường. Qua điều tra, có đến 57% giám đốc các DN chưa qua đào tạo cao đẳng, đại học; do đó, việc định hướng phát triển, nắm bắt và tiếp cận thị trường của nhiều đơn vị còn hạn chế. Mặt khác, hàng năm, số lượng DN CN đăng ký đầu tư mới tăng lên đáng kể. Thế nhưng, đây chỉ là những DN chiếm tỷ trọng nhỏ, sử dụng ít lao động có tay nghề bậc cao; đầu tư máy móc, trang thiết bị và công nghệ lạc hậu.

Bên cạnh đó, đầu tư cơ sở hạ tầng cho phát triển CN vẫn còn kéo dài, công tác quy hoạch vùng nguyên liệu còn nhiều bất cập. Thực tế từ nhiều năm qua, một số khu CN lớn của tỉnh đã tổ chức lễ động thổ nhưng đến nay vẫn chưa thấy hoàn thành. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều DN sau đăng ký kinh doanh vẫn chưa đi vào hoạt động hoặc sản xuất ở những địa chỉ khó tìm. Trong khi đó, lĩnh vực CN chế biến, chế tạo được xem là thế mạnh của tỉnh lại thường xuyên bị thiếu nguyên liệu hoặc không có các DN phụ trợ cung cấp linh kiện cho hoạt động… Hàng năm, lĩnh vực CN chế biến của tỉnh sản xuất được khoảng 66.000 tấn thủy sản thành phẩm, 14 triệu lít nước mắm các loại nhưng nguồn nguyên liệu trong nước cung cấp được chỉ khoảng 72.000 tấn, số còn lại đều phải nhập (bình quân từ 20.000 - 25.000 tấn). Còn đối với các DN đóng tàu thủy trên địa bàn, tất cả các linh kiện đều phải nhập chỉ vì trong nước chưa sản xuất…

Việc quy hoạch vùng nguyên liệu, quy hoạch khu vực phát triển CN không song hành với sự “nở rộ” đầu tư của các DN sẽ kéo theo sự khó khăn cho cả nhà đầu tư lẫn cơ quan quản lý nhà nước. Đã đến lúc, Khánh Hòa phải xây dựng giải pháp đặc thù phục vụ cho phát triển CN, góp phần thúc đẩy hài hòa giữa sự phát triển số lượng DN với nguồn nguyên liệu và nhà sản xuất thiết bị phụ trợ. Có như vậy, chất lượng tăng trưởng CN mới thật sự bền vững.

Đại Hải