Tái cơ cấu để tồn tại

Bảo đảm việc làm cho người lao động là một trong những mục tiêu của HTX hiện nay.

Kinh tế khó khăn, tiềm ẩn nhiều cơ hội cũng như rủi ro, các doanh nghiệp (DN) cũng buộc phải thay đổi để thích ứng. Tranh thủ nguồn vốn vay ưu đãi, cải tổ bộ máy sản xuất kinh doanh hiện là biện pháp mà nhiều DN áp dụng để vượt qua khủng hoảng. Dưới đây là ghi nhận của phóng viên Báo Khánh Hòa tại Hợp tác xã (HTX) Thủ công mỹ nghệ (TCMN) xuất khẩu Vĩnh Phước (Ninh Hòa).

BÍ BÁCH GIÁ - VỐN

Ông Nguyễn Văn Phúc - Chủ nhiệm HTX TCMN xuất khẩu Vĩnh Phước cho biết, năm ngoái, do ảnh hưởng của lạm phát, giá nguyên-phụ liệu đầu vào tăng vọt, trong khi giá đầu ra không tăng, khiến HTX rơi vào khó khăn. Trong năm 2008, giá lá buông, bẹ chuối, lục bình, mây, cói… cứ nhích dần. Giá các phụ liệu như sắt, gỗ, bao bì, hóa chất… cũng tăng 30-35%. Vì thế, 9 tháng đầu năm 2008, HTX lỗ khoảng 600 triệu đồng.

Năm nay, tuy không có hợp đồng nào bị hủy từ phía đối tác nhưng sức mua hàng vẫn giảm đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu của HTX ước giảm 30%. Đó là chưa kể đến chuyện thanh toán chậm. Năm 2007, đối tác nước ngoài thanh toán dứt điểm sau 30 ngày giao hàng; năm 2008 kéo dài ra 60 ngày; còn hiện nay là 90 ngày. Khó khăn chung khiến HTX không có nhiều lựa chọn và buộc phải duy trì hợp đồng nếu không muốn mất khách hàng và đẩy hơn 4.500 lao động rơi vào cảnh không có việc làm. Nguồn vốn lúc này đối với bất kỳ DN nào cũng bức thiết. “Chúng tôi thường nói vui “vốn đi - vốn ở - vốn nằm”. Vốn đi là hàng hóa lênh đênh trên biển để đến tay đối tác, vốn ở là khoản tiền trả công cho lao động và vốn nằm - tiền mua nguyên, phụ liệu và hàng hóa nằm trong kho. Cân đối được 3 khoản vốn đó quả không đơn giản”, ông Phúc dí dỏm.

NỖ LỰC GỠ RỐI

Tại Đại hội xã viên bất thường cuối năm 2008, các xã viên đã “mổ xẻ” thẳng thắn nhiều vấn đề về năng lực sản xuất hiện tại của HTX; nên và không nên làm gì lúc này; HTX có nên co cụm chờ thời… Tình trạng khủng hoảng kinh tế đã buộc Ban chủ nhiệm HTX phải có những cải tổ thật sự.

Với nguồn vốn vay 4 tỉ đồng (hiện đã giải ngân được hơn 1/3 khoản vay), HTX mạnh dạn củng cố, đào tạo lại nhân sự, thuê đơn vị tư vấn xây dựng quy trình sản xuất và quản lý mới (áp dụng quy trình xử lý nguyên liệu với thiết bị, công nghệ, vệ sinh công nghiệp và hệ thống kiểm tra từng công đoạn sản phẩm). Hơn 9.000 tiêu chuẩn nhỏ trong hệ thống quản lý chất lượng ISO được áp dụng cho từng khâu; từ tiêu chí về độ thoáng, độ nóng, ánh sáng, tiếng ồn... của nhà máy, đến các tiêu chí về môi trường, tác động xã hội. Tới thời điểm này, HTX và đơn vị tư vấn đã thực hiện được 50% tiến độ xây dựng tiêu chuẩn ISO. Theo ông Phúc, việc cải tổ sẽ giúp HTX tiếp cận dễ dàng hơn với các hợp đồng xuất khẩu trực tiếp (không qua công ty thương mại thứ ba trong nước). Với các đơn hàng kéo dài trung bình 3 năm này, HTX có thể ổn định sản xuất và duy trì việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, muốn bán hàng trực tiếp, nhà sản xuất cũng phải đạt được 4 yêu cầu của đối tác gồm: kiểm tra vùng nguyên liệu; kiểm định nhà máy; thiết kế mẫu mã và thủ tục bán hàng.

Hiện nay, HTX đã bổ sung cho bộ phận thiết kế gồm 18 người, chuyên nghiên cứu, sáng tạo mẫu mã mới. “Hàng thủ công có tính theo mùa, tính thời trang, nghệ thuật và hiện đại nên mẫu mã sản phẩm phải thay đổi thường xuyên. Ra mẫu xong, chúng tôi gửi mẫu đến đối tác, họ cũng gửi mẫu của họ cho chúng tôi; sau đó hai bên phối hợp cho ra mẫu chuẩn”, ông Phúc giải thích. Về khâu bán hàng, hiện HTX đang nỗ lực đi sâu vào lĩnh vực thương mại; thành lập văn phòng đại diện tại TP. Hồ Chí Minh để dễ tiếp cận với khách hàng; 80% nhân sự có thể giao tiếp và dịch được chứng từ của đối tác nước ngoài, có nhân sự thiết kế catologue chào hàng song ngữ, đưa các mẫu thiết kế lên website…

Những nỗ lực tổ chức lại toàn bộ guồng máy hoạt động của HTX TCMN xuất khẩu Vĩnh Phước đều nhằm đáp ứng nhu cầu khách hàng. Hy vọng sang năm 2010, suy thoái kinh tế toàn cầu sẽ khép lại; khi đó, HTX đã sẵn sàng để bước vào vận hành sản xuất. “Cuối năm là thời điểm tập trung vốn để thu mua nguyên liệu cho kế hoạch sản xuất năm sau, giá như lãi suất ưu đãi của Chính phủ kéo dài được 2 năm thì DN sẽ đỡ chật vật!”, ông Nguyễn Văn Phúc bày tỏ.

P.T - C.V