Cửa mở nhưng khó vào?

Muốn vay tiêu dùng, khách hàng phải vược qua nhiều rào cản.

Sau 1 tháng “mở van” cho vay tiêu dùng, số lượng khách hàng có nhu cầu vay vốn ngân hàng (NH) đã bắt đầu tăng trở lại. Tuy nhiên, theo phản ánh của một số khách hàng, để được tiếp cận vốn vay tiêu dùng, nhất là vay tín chấp, không phải dễ.  

Anh T.V.L, ở phường Cam Linh (thị xã Cam Ranh, Khánh Hòa) cho biết, do muốn mua một số phương tiện để hỗ trợ công việc nên anh dự định vay tín chấp NH 50 triệu đồng. Ban đầu, anh đến NH Thương mại Cổ phần (TMCP) Quân đội Chi nhánh Khánh Hòa để hỏi thủ tục vay; nhân viên NH cho anh biết, muốn vay tín chấp thì phải trả lương qua tài khoản của NH. Do cơ quan của anh T.V.L thực hiện trả lương qua tài khoản của một NH khác nên anh không vay được! Sau khi bị từ chối tại NH TMCP Quân đội, anh T.V.L đến NH TMCP Sài Gòn - Hà Nội Chi nhánh Khánh Hòa để hỏi vay thì lại không đạt yêu cầu của NH về mức lương tối thiểu (lương của anh hiện 1,2 triệu đồng/tháng). Để được vay tín chấp, NH yêu cầu mức lương tối thiểu của khách hàng phải là 2,5 triệu đồng/tháng, mà với mức lương này, khách hàng cũng chỉ được vay tối đa 20 triệu đồng. Khi anh T.V.L cho biết tổng thu nhập hàng tháng của anh gần 4 triệu đồng, anh có đủ khả năng để trả nợ NH hàng tháng thì NH yêu cầu anh phải có giấy tờ chứng minh thu nhập… Anh T.V.L nói: “Làm sao tôi có thể chứng minh thu nhập ngoài lương của mình được khi cơ quan không cho mượn giấy tờ, hóa đơn của cơ quan để phô-tô? Thực ra, NH nơi cơ quan tôi đang thực hiện chi trả lương qua tài khoản cũng đã chấp nhận cho tôi vay vì đã có thủ trưởng cơ quan cam kết bảo lãnh, nhưng khổ nỗi NH lại yêu cầu phải tập hợp chừng 4 - 5 người có nhu cầu vay thì mới giải ngân, trong khi cơ quan tôi chẳng ai có nhu cầu vay; vậy nên đến bây giờ tôi vẫn chưa vay được tiền của NH. NH nào cũng hô hào mở rộng cho vay tiêu dùng nhưng muốn vay đâu dễ…”.

Để kiểm chứng thông tin từ anh T.V.L, chúng tôi đã đến một vài NH trên địa bàn tỉnh tìm hiểu thủ tục cho vay tiêu dùng. Và quả thật, như những gì anh T.V.L nói, đa số các NH đều đưa ra những yêu cầu, điều kiện mà không phải người vay nào cũng đáp ứng được. NH nào cũng quảng cáo lãi suất cho vay của NH mình thấp nhất, thậm chí còn so sánh với mức lãi suất của các NH khác, nhưng điều kiện, đối tượng cho vay thì mỗi nơi mỗi khác. Chẳng hạn, NH TMCP An Bình Chi nhánh Khánh Hòa chỉ cho vay tín chấp đối với khách hàng làm ở các doanh nghiệp, công ty cổ phần có niêm yết trên 2 sàn chứng khoán, có liên doanh với nước ngoài… NH TMCP Quân đội chỉ cho vay nếu khách hàng trả lương qua tài khoản của NH…

Lý giải cho việc tiếp cận vốn vay tiêu dùng khó, một số nhân viên tín dụng trả lời là NH phải đảm bảo an toàn trên hết, bởi trong tình hình hiện nay, tín dụng tiêu dùng chứa đựng nhiều rủi ro. Giám đốc một NHTMCP trên địa bàn tỉnh cho biết, hiện tại, khi kinh tế suy giảm, việc làm, thu nhập bị ảnh hưởng thì tín dụng tiêu dùng có chiều hướng nghiêng về mua nhà, đất, mua hàng xa xỉ như ô tô, xe máy đắt tiền… Không thể phủ nhận cho vay tiêu dùng, nhất là cho vay theo lãi suất thỏa thuận, sẽ giúp NH tìm kiếm lợi nhuận nhiều hơn, nhưng trong tình hình hiện nay, nếu không siết lại các quy định, thủ tục xét duyệt cho vay theo hướng chặt chẽ, yêu cầu cao hơn thì rất dễ quay trở lại thời kỳ “sốt” cho vay tiêu dùng năm 2007. Và khi đó, NH là đơn vị gánh chịu hậu quả nặng nề nhất. Nhưng nếu chính sách tín dụng chặt chẽ quá và không khéo léo, sẽ dễ phát sinh tâm lý chán nản, mất lòng tin của khách hàng. 

Cũng theo vị giám đốc này, khi vay tiêu dùng, khách hàng phải cân nhắc thật kỹ khả năng trả nợ của mình vì lãi suất cho vay tiêu dùng hiện không thấp; các NH đều cho vay theo lãi suất thỏa thuận và sẽ được điều chỉnh cho phù hợp với mặt bằng lãi suất trên thị trường. Hiện tại, lãi suất cho vay tiêu dùng của hầu hết các NH trên địa bàn tỉnh dao động từ 14 - 15,5%/năm, NH có lãi suất cho vay tiêu dùng thấp nhất cũng 10,5 - 13,2%/năm. Ngoài ra, một số NH lại không tính lãi vay theo dư nợ giảm dần (tính lãi trên số nợ còn lại sau mỗi lần trả) mà tính lãi hàng tháng trên số vay gốc ban đầu. Vì vậy, với người vay, lãi suất thỏa thuận cũng là rào cản lớn khi muốn tiếp cận vốn vay tiêu dùng!         

NGUYỄN LÊ