“Mở van” cho vay tiêu dùng

“Mở van” cho vay tiêu dùng sẽ kích thích người dân mua sắm.

Sau một thời gian “khóa van” nguồn vốn cho vay tiêu dùng, hiện nay các ngân hàng thương mại (NHTM) trên địa bàn TP. Nha Trang đã “mở van” trở lại bằng cách sẵn sàng chi hàng tỷ đồng cho khách hàng cá nhân vay vốn với lãi suất (LS) hấp dẫn.

* Vì sao “khóa van” cho vay tiêu dùng?

Giữa năm 2008, hầu hết các NHTM trên địa bàn thành phố đều khép cửa hoặc giải ngân hạn chế đối với tín dụng tiêu dùng. Lý do lúc đó được các NH đưa ra là Quyết định số 16/2008/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về việc thực hiện cơ chế điều hành LS theo trần đã “ngáng chân” tín dụng tiêu dùng. Cụ thể, từ ngày 19-5-2008, LS cho vay của các tổ chức tín dụng không được vượt quá 150% LS cơ bản. Trong khi thực tế lúc đó, hầu hết các NHTM đều cho vay tiêu dùng với LS “vượt” trần.

Theo thông lệ, LS cho vay tiêu dùng luôn phải cao hơn so với LS cho vay đối với sản xuất kinh doanh vì có rủi ro và chi phí cao hơn, nhưng xét đến ưu tiên hàng đầu của Chính phủ lúc đó (thời điểm ban hành Quyết định 16) là kiềm chế lạm phát và giảm thâm hụt mậu dịch nên NHNN đã duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ. Cụ thể là kiểm soát tiêu dùng, đặc biệt là hàng hóa xa xỉ; hạn chế hoạt động cho vay tiêu dùng nhằm giảm nhập khẩu và tiết kiệm vốn để phát triển kinh tế… Theo quan điểm của NHNN, tác động của cho vay tiêu dùng đến GDP của Việt Nam lúc đó chưa lớn; không cần thiết có một cơ chế riêng cho hoạt động cho vay tiêu dùng. Người dân có thể vay tiền từ thị trường không chính thức như từ bạn bè, người thân…

Sau Quyết định trên, hàng loạt NHTM ngừng hoặc hạn chế cho vay tiêu dùng, đẩy một phần lớn khách vay ra khỏi thị trường tín dụng chính thức để gia nhập thị trường phi chính thức là chợ đen. Theo khuyến cáo của các chuyên gia tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam năm 2008: “Quyết định 16 đã làm thui chột ngành tín dụng tiêu dùng còn non trẻ của Việt Nam trước khi nó đạt đến một khối lượng đủ lớn”.

* Các NH đã “mở van” trở lại

Ngày 23-1-2009, NHNN Việt Nam đã “cởi trói” cho tín dụng tiêu dùng bằng việc ban hành Thông tư 01/2009/TT-NHNN. Theo Thông tư này, từ ngày 1-2-2009, các tổ chức tín dụng được thực hiện LS thỏa thuận đối với cho vay các nhu cầu vốn phục vụ đời sống, cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng. NHNN cho biết, thông tư trên được ban hành nhằm thực hiện Nghị quyết số 30/2008/NQ-CP ngày 11-12-2008 của Chính phủ về những giải pháp cấp bách nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội. Ông Đoàn Vĩnh Tường, Giám đốc NHNN Chi nhánh Khánh Hòa khẳng định: “Với Thông tư 01, NHNN đã “bật đèn xanh” cho tín dụng tiêu dùng. Khi thực hiện cơ chế LS thỏa thuận, LS cho vay tiêu dùng được phép cao hơn LS cơ bản mà NHNN đưa ra”.

Theo ghi nhận của chúng tôi, ngay sau khi được NHNN “bật đèn xanh”, trong tuần qua, cùng với việc công bố chương trình cho vay hỗ trợ LS, hàng loạt NHTM cũng đã “mở van” cho vay tiêu dùng. Cụ thể, 4.000 tỉ đồng là số tiền mà NHTM Cổ phần Xuất nhập khẩu (Eximbank) dành cho các khách hàng cá nhân vay vốn. Người có nhu cầu vay mua bất động sản, xây dựng, sửa chữa nhà được cho vay trong thời hạn lên đến 15 năm, hạn mức cho vay 70% giá trị tài sản thế chấp, LS cho vay 10%/năm. Eximbank cấp hạn mức cho vay tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân lên đến 500 triệu đồng nếu người vay thế chấp bằng tài sản là bất động sản, thời gian vay tối đa 60 tháng, thời hạn duy trì hạn mức 3 năm, LS cho vay 10%/năm. Eximbank khẳng định, ngoài LS, khách hàng không phải trả bất cứ các khoản phí nào khi vay tiền. NHTM Cổ phần Á Châu (ACB) cũng vừa triển khai cho vay tiêu dùng trở lại. Đối với cho vay tín chấp, mức vay cao nhất là 250 triệu đồng với LS cho vay tối đa 15,5%/năm, còn những khoản vay có tài sản thế chấp, LS cho vay là 12,75%/năm. ACB “bật mí” đã xây dựng xong chương trình “kích thích vay tiêu dùng” và đang chờ thời điểm để đưa ra. NHTM Cổ phần Đông Nam Á (SeABank) cũng đã tung ra những sản phẩm cho vay mua nhà, mua căn hộ chung cư, đổi nhà mới để ở, sửa chữa nhà, xây dựng nhà, mua xe gắn máy, ô tô, kinh doanh cửa hàng, hộ kinh doanh cá thể, cưới hỏi... với hạn mức cho vay từ 300 triệu đồng đến 500 triệu đồng, thời gian giải quyết hồ sơ tối đa chỉ 2 ngày, LS cho vay 14%/năm.

NHTM Cổ phần Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) tuy không công bố số tiền sẽ chi ra để kích thích cho vay tiêu dùng nhưng cũng đã khẳng định tiếp tục đẩy mạnh hoạt động cho vay tiêu dùng, tham gia kích cầu tiêu dùng bên cạnh việc triển khai chương trình hỗ trợ LS cho doanh nghiệp. Bà Lương Thị Cẩm Tú, Giám đốc Sacombank Chi nhánh Khánh Hòa cho biết: “Sacombank Khánh Hòa bắt đầu đẩy mạnh trở lại cho vay tín chấp đối với cán bộ công nhân viên, giáo viên… để kích cầu tiêu dùng trong nhân dân. LS cho vay tín chấp Sacombank đang áp dụng là 1,0 - 1,05%/tháng. Nếu khách hàng cung cấp hồ sơ đầy đủ thì chỉ trong vòng 1 đến 2 ngày là Sacombank giải ngân. Cho vay tín chấp tuy chứa đựng nhiều rủi ro nhưng đây là thị trường đầy tiềm năng. Hiện dư nợ cho vay tín chấp của riêng Sacombank Chi nhánh Khánh Hòa đã hơn 50 tỷ đồng”.

Sau một thời gian “khóa van” nguồn vốn cho vay tiêu dùng, việc “mở van” trở lại của các NHTM đối với chương trình này thực sự là tín hiệu tích cực để kích cầu nền kinh tế.

LÊ NGUYÊN