Kinh tế biển Khánh Hòa: Tiềm năng và triển vọng

Du lịch đảo đang ngày càng thu hút du khách khi đến Nha Trang -  Khánh Hòa.

Những năm qua, thực hiện chủ trương phát triển kinh tế biển (KTB) của Đảng và Nhà nước, cùng với việc đẩy mạnh quá trình đổi mới và mở cửa, các lĩnh vực KTB ở Khánh Hòa được tăng cường và đạt được những kết quả đáng tự hào. Ngoài những ngành nghề truyền thống, ở Khánh Hòa đã xuất hiện nhiều ngành KTB gắn với công nghệ hiện đại như trung chuyển dầu khí, đóng tàu, vận tải biển, đánh bắt xa bờ, du lịch biển, khoa học môi trường, khí tượng thủy văn và các dịch vụ chiến lược biển… Tập trung khai thác nguồn lợi biển đã và đang phát huy được thế mạnh, góp phần không nhỏ trong việc phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của tỉnh những năm gần đây.

Khánh Hòa là tỉnh ven biển Nam Trung bộ, diện tích tự nhiên 5.258km2, có bờ biển, đường bờ ven đảo dài trên 385km với 44 đảo lớn nhỏ gần bờ và trên 100 đảo, bãi đá ngầm thuộc quần đảo Trường Sa. Toàn tỉnh có 5 hải cảng, trong đó có 3 thương cảng là Nha Trang, Ba Ngòi, Hòn Khói và 2 quân cảng là Cam Ranh, Bạch Đằng. Trong chiến lược phát triển KT-XH, Khánh Hòa luôn xác định vị trí trọng tâm của KTB. Đại hội Đảng bộ lần thứ 14, 15 đã đề ra chương trình phát triển KTB giai đoạn 2001 - 2010 gồm 3 bộ phận: nuôi trồng và đánh bắt hải sản, giao thông vận tải biển và du lịch biển với tổng vốn đầu tư ước khoảng 4.105 tỷ đồng. Không thể phủ nhận, KTB là một lĩnh vực mà Khánh Hòa có lợi thế hơn hẳn so với các địa phương khác, nhưng vấn đề đặt ra là làm sao phát triển KTB một cách hiệu quả và bền vững…

Hiện nay, Khánh Hòa có khu công nghiệp tàu biển lớn nhất khu vực Đông Nam Á là Nhà máy Tàu biển Hyundai Vinashin đang hoạt động có hiệu quả. Năm 2008, doanh thu của Nhà máy trên 150 triệu USD. Ngoài ra, trên địa bàn còn có 2 nhà máy đóng tàu Nha Trang, Cam Ranh đang hoạt động tương đối ổn định với doanh thu hàng chục triệu USD mỗi năm. Không thể phủ nhận, nghề nuôi trồng thủy sản là thế mạnh của Khánh Hòa những năm gần đây. Hiện nay, Khánh Hòa là trung tâm cung cấp tôm post giống cho cả nước. Toàn tỉnh có hơn 1.000 trại sản xuất tôm giống, mỗi năm sản xuất 3,5 tỷ con tôm giống; gần 5.000 ha đìa nuôi tôm sú, năng suất bình quân đạt 1,5 tấn/ha. Những năm gần đây, ngư dân Khánh Hòa đã khai thác triệt để vùng mặt nước ven biển để phát triền nghề nuôi tôm hùm lồng, cá mú, vẹm xanh, ốc hương…; có hơn 30.000 ô lồng nuôi tôm hùm với sản lượng bình quân 2.500 tấn/năm. Nghề đánh bắt xa bờ của tỉnh đang có chiều hướng phát triển với trên 7.600 tàu thuyền lắp máy, trong đó có gần 500 tàu có công suất 100CV trở lên có khả năng đánh bắt dài ngày trên biển. Đặc biệt, với trên 40 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu thủy sản, Khánh Hòa là tỉnh đứng thứ 4 của cả nước có kim ngạch xuất khẩu hàng năm đạt gần 300 triệu USD.

Những năm gần đây, Khánh Hòa đang chuyển đổi cơ cấu kinh tế thành dịch vụ, du lịch - công nghiệp - nông nghiệp dựa vào biển. Bên cạnh việc đưa sân bay Cam Ranh vào sử dụng với mục đích kinh tế, Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh cũng đang khởi động với hàng chục dự án đã và đang được cấp phép đầu tư. Chính phủ cũng đã quy hoạch tổng thể xây dựng vịnh Vân Phong thành khu kinh tế (KKT) đa ngành với hạt nhân là cảng trung chuyển quốc tế container. Trong tương lai, KKT Vân Phong sẽ trở thành một thành phố du lịch cảng, trung tâm phân phối hàng hóa cho Việt Nam và khu vực Đông Nam Á với một cảng trung chuyển container quốc tế. Để sử dụng và khai thác có hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, phát huy mọi nguồn lực quý giá của vùng vịnh nước sâu này, phía Bắc vịnh Vân Phong sẽ được đầu tư tập trung phát triển du lịch biển ở khu vực Đại Lãnh, cảng trung chuyển quốc tế, du lịch sinh thái biển, sinh thái đầm vịnh, trung tâm thương mại - tài chính và khu dân cư phát triển tại bán đảo Hòn Gốm, Hòn Lớn và toàn bộ phần nước vùng vịnh. Phía Nam vịnh Vân Phong, khu đô thị bao gồm các khu Dốc Lết, Ninh Thủy, Ninh Phước gắn kết với thị trấn Ninh Hòa, Hòn Hèo, đầm Nha Phu phát triển thành đô thị loại III, với tính chất là đô thị du lịch, dịch vụ, giáo dục, đào tạo chuyên nghiệp, dạy nghề và công nghiệp. Hai khu đô thị quy hoạch trên vịnh Vân Phong (Bắc và Nam), đều được chú trọng đầu tư du lịch biển. Hiện nay, dọc bờ biển Khánh Hòa đã và đang hình thành những khu du lịch lớn, cao cấp như khu du lịch Ninh Vân, Vân Phong, Hòn Tre, Sông Lô… các điểm du lịch biển đảo như Trí Nguyên, Hòn Mun, Hòn Lao, Đảo Khỉ… ngày càng phát triển và phát huy tác dụng, góp phần đưa du lịch, dịch vụ thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Để KTB trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, thời gian tới, tỉnh sẽ tập trung thực hiện chiến lược phát triển toàn diện KTB của cả nước và khu vực, phấn đấu đến năm 2020 trở thành một trong những tỉnh có KTB phát triển bậc nhất cả nước. Trong đó, chú trọng phát triển một số chương trình dự án lớn như: cảng cá, chế biến hải sản, sản xuất giống, nuôi trồng, đánh bắt xa bờ; du lịch biển và ven biển; công nghiệp muối và hóa chất sau muối; các KKT, khu công nghiệp ven biển gắn với đô thị. Xây dựng sản phẩm, thương hiệu, doanh nghiệp chủ lực, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa kinh tế ven biển, trên biển với khu vực nội địa để phát triển ổn định, hài hòa, bền vững; phát triển KTB kết hợp chặt chẽ các yếu tố KT-XH, bảo vệ tài nguyên - môi trường - nguồn lợi và củng cố an ninh quốc phòng trên biển, tạo động lực thúc đẩy các ngành kinh tế phát triển. Về kinh tế thủy sản, tỉnh tập trung phát triển thủy sản gắn với du lịch và dân sinh vùng biển; khai thác các lợi thế về đánh bắt và sản xuất giống, cải tạo môi trường sinh thái thủy sản, phấn đấu tăng trưởng bình quân 8 - 9%/năm; giải quyết việc làm cho 100.000 lao động; xây dựng, nâng cấp mở rộng đồng bộ cơ sở hạ tầng kỹ thuật các cảng cá, điều chỉnh phát triển ổn định diện tích 5.000 ha nuôi tôm, chú trọng nuôi trên biển và sản xuất giống. Ngoài ra, tỉnh sẽ đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật và Trung tâm Giống hải sản cấp I, đáp ứng yêu cầu xây dựng Khánh Hòa trở thành trung tâm giống thủy sản chất lượng cao của cả nước.

TRÂM ANH