Biện pháp hữu hiệu ngăn ngừa dịch bệnh

Nuôi bằng chuồng sàn.

Dịch cúm gia cầm (GC) thường xuyên tái phát đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc phòng bệnh và kinh tế của nông dân, đặc biệt với những hộ nuôi GC nhỏ lẻ. Nuôi GC an toàn là mô hình an toàn sinh học (ATSH) mà một hộ gia đình ở Vĩnh Lương (Nha Trang) vừa đưa vào áp dụng cho đàn gà và bước đầu đã phát huy hiệu quả.

Tôi tìm đến trại nuôi gà của chị Hương tại Vĩnh Lương - một trại nuôi theo phương pháp ATSH. Từ Quốc lộ 1, băng qua đường sắt, đi theo con đường mòn chưa đầy 100m là đến trại. Trại nằm thoai thoải bên sườn núi. Chị Hương vui vẻ cho biết, chị mua rẫy này đã khá lâu, dự định lập vườn nhưng chưa có điều kiện. Mới đây, nhờ quen mấy anh bên Trung tâm Khuyến nông - Khuyến lâm (TTKN-KL) hướng dẫn nuôi gà theo mô hình ATSH, chị đã mạnh dạn đầu tư…

Điểm khác cơ bản giữa nuôi ATSH và nuôi thông thường là sự cách ly. Chị Hương đã xây dựng một chuồng sàn diện tích 200m2, giúp GC không tiếp đất, tránh được nhiều mầm bệnh, đồng thời cũng tạo môi trường nuôi tránh tiếp xúc với các nguồn lây nhiễm khác (con người, động vật). Phân gà thải ra, rơi xuống đất đã có sẵn vôi bột khử trùng, giúp gà không bị nhiễm cầu trùng. Ngoài chuồng, chị Hương bố trí những tấm bạt lớn, có thể di chuyển để điều chỉnh nhiệt độ mỗi khi thời tiết thay đổi, tạo điều kiện thích hợp cho GC phát triển. Trên diện tích 200m2 này, chị Hương ngăn làm nhiều ô nhỏ, cách biệt GC nhỏ và lớn. Hàng ngày, ngoài cho ăn hoàn toàn bằng thức ăn công nghiệp (cám CP 510, 511), cung cấp nước uống, chị Hương còn kiểm tra đàn gà và dọn phân dưới sàn. Chị còn định kỳ tẩy giun và tiêm phòng cho đàn GC theo hướng dẫn của cán bộ thú y: vắc-xin Gumboro (3 ngày, 18 ngày); IB (phòng viêm phế quản truyền nhiễm), Newcastle (5 ngày, 21 ngày); cúm gà 15 ngày, đậu gà 7 ngày… Chị có thuê một người làm việc thường xuyên tại trại.

Chị Hương cho biết, đến nay chị đã nuôi được 3 lứa gà theo phương pháp này. Lứa đầu tiên, chị nuôi 500 con gà Lương Phượng (giá giống 8.800 đồng/con 1 ngày tuổi) lấy từ Viện Chăn nuôi và gà ta (giống 12.500 đồng/con 1 ngày tuổi), thời gian nuôi 2 tháng, trọng lượng xuất chuồng bình quân 1,8kg/con. Lứa thứ hai, chị nuôi 1.000 con gà ta trong 2,5 tháng, bình quân xuất chuồng 1,7kg/con. Lứa thứ ba, chị nuôi 500 con gà siêu thịt giống Avian CP (giống 9.500 đồng/con, 1 ngày tuổi) trong 40 ngày, trọng lượng xuất chuồng bình quân 2,5kg/con. Do thị trường không ổn định, giá gà biến động thường xuyên nên lợi nhuận mang lại chưa cao, bình quân chị nuôi 500 con, thu lãi 4 - 5 triệu đồng. Theo chị, trong các lứa gà, gà siêu thịt có lãi nhất vì thời gian nuôi ngắn, gà tăng trọng nhanh. Nếu giá cả ổn định, lợi nhuận sẽ cao hơn.

Nuôi gia cầm theo phương pháp an toàn sinh học đòi hỏi tiêm phòng đầy đủ.

Điều đặc biệt, với phương pháp chăn nuôi này, trong suốt quá trình nuôi, đàn gà không xảy ra dịch bệnh và phát triển tốt. Một số thương lái biết đã tới “đặt hàng” chị Hương với số lượng khá lớn. Chị Hương đang dự tính xây thêm nhiều chuồng trại mới. Tuy nhiên, với cách xây chuồng kiên cố như trên, mỗi trại bằng gạch đã “ngốn” 40 triệu đồng - một số tiền khá lớn với nông dân. Chị Hương cho biết, không có điều kiện xây kiên cố thì có thể làm chuồng bằng gỗ tạp, giá rẻ hơn. Chị cũng đang chuẩn bị trồng một số cây bạch đàn để làm vật liệu cho việc dựng chuồng trại thời gian tới.

Theo bác sĩ Nguyễn Tường Hải, TTKN-KL Khánh Hòa, nuôi ATSH là biện pháp ngăn ngừa tiếp xúc giữa động vật và mầm bệnh. Đây là phương pháp được khuyến cáo của các chuyên gia thú y thế giới nhằm vận động người dân, đặc biệt là người nuôi GC nhỏ ở Đông Nam Á phòng và kiểm soát tốt hơn bệnh cúm GC. Nuôi ATSH có thể không cần nhiều chi phí, chủ yếu là thực hiện những thói quen tốt hàng ngày như giữ đàn GC trong điều kiện tốt (đầy đủ thức ăn, nước sạch; chuồng trại nuôi có mật độ hợp lý; phòng bệnh và tẩy giun định kỳ…); giữ đàn GC trong môi trường được bảo vệ (chuồng kín, nuôi nhốt có hàng rào bao quanh, chuồng sàn…); kiểm soát đầu vào khu vực chăn nuôi như: GC mới mua, thức ăn, dụng cụ chăn nuôi, phương tiện vận chuyển, động vật (chó, mèo) côn trùng (ruồi, nhặng…), phân bón… Một số nguyên tắc bảo vệ trại nuôi như: giữ đàn gà trong môi trường kín; không mua hoặc nhập thêm vật nuôi vào trại; hạn chế, kiểm soát người và vật dụng vào trại; thường xuyên vệ sinh chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi; thu gom và xử lý phân. Nuôi GC theo phương pháp ATSH là biện pháp tốt nhất giúp ngăn ngừa và chống tái phát dịch cúm GC.

Q.V