Đi du lịch với hướng dẫn viên

Hướng đẫn viên ở Đền Hùng đang giới thiệu cho du khách.

Những chuyến rong chơi theo tour của bạn không thể nào thiếu hướng dẫn viên (HDV). Có thể nói, HDV, ngoài tài ứng phó, còn phải biết nhiều, đọc nhiều, có khiếu ăn nói và tập hợp cộng đồng. Trong những cuộc hành trình đây đó từ Bắc vào tận trong Nam, tôi đã gặp rất nhiều HDV, và không ít lần thán phục cách làm việc của họ.

Trần Mạnh Đức, sinh năm 1965, hiện là HDV của Công ty Du lịch Long Phú. Anh thường đảm nhận đưa các đoàn đi tour với số lượng hàng trăm người; chuyến đi có khi kéo dài nửa tháng. Có thể nói, chỉ cần đi tour với Đức một chuyến là không thể nào quên được anh chàng HDV nhỏ con nhưng có duyên và năng động này. Thường trên các chuyến đi cả đoàn, những người lớn tuổi không thích tham gia sinh hoạt cộng đồng. Nhiều HDV sai lầm khi áp dụng các phương pháp sinh hoạt tập thể như “giơ tay lên, bỏ tay xuống”. Với Đức thì lại khác, anh khéo léo lôi kéo mọi người để cuộc hành trình trở nên êm ái. Với Đức, HDV đi theo đoàn phải am hiểu để giới thiệu về địa lý, lịch sử vùng đất mà khách sắp đến. Thậm chí, phải nắm bắt được giá cả, hàng hóa của nơi khách đến. Anh có quan hệ tốt với các chỗ ở khách sạn, nhà hàng… đáp ứng đủ yêu cầu ẩm thực cho du khách theo đặc tính vùng miền. Đức còn có thể đảm nhận vai trò MC, và tuy anh hát và đàn không hay, nhưng đã tạo không khí gắn kết cho chuyến đi.

HDV du lịch phải có khiếu bẩm sinh, chịu khó và có tính tổ chức cao cũng như có “sức hút” với khách. Khách luôn thay đổi, cách giao tiếp cũng thay đổi tùy theo môi trường của họ. HDV lên xe cuối cùng, trong bữa ăn là người ăn cuối cùng, nhưng lại là người đến các điểm du lịch, thiết kế chương trình tốt nhất. Nhiều người chọn nghề HDV nhưng cuối cùng bị thất bại vì áp lực công việc, vì không quen với sự thay đổi môi trường. Những ai thật sự yêu nghề mới có thể làm cái nghề khó khăn nhưng đầy hấp dẫn này.

HDV du lịch tại các điểm di tích lịch sử, danh thắng cũng không đơn giản. Chúng tôi nhớ, khi đến Khu di tích Kim Liên (Nghệ An), được dặn dò là coi chừng phải lau nước mắt, ai cũng không tin. Vì có ai mà không biết về tiểu sử Bác Hồ, và tài liệu về làng Sen cũng không xa lạ. Vậy mà, khi cô HDV kể câu chuyện về thuở ấu thơ của Bác Hồ ngay trong căn nhà Bác từng ở với giọng xứ Nghệ, không biết bao người đã rơi nước mắt…

Cũng không ít giọt nước mắt khi anh HDV tại Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh) kể về sự hy sinh của 10 cô gái thanh niên xung phong, về chuyện khi tìm được xác cô gái cuối cùng trong căn hầm bị vùi lấp bởi bom, mười ngón tay tuyệt vọng bấu vào nền đất còn dấu vết máu bầm, rồi nghe anh đọc lại bài thơ Cúc ơi của Yến Thanh: Cúc ơi! Em ở đâu?/Đất nâu lạnh lắm/Da em thì xanh/Áo em thì mỏng!/Cúc ơi! Em ở đâu?/Về với bọn anh tắm nước sông Ngàn Phố/ Ăn quýt đỏ Sơn Bằng/Chăn trâu cắt cỏ.

HDV của các di tích, danh thắng thường tốt nghiệp đại học ngữ văn, có giọng nói thuyết phục và dĩ nhiên, họ rất am tường miền đất, di tích, danh thắng mà họ làm nhiệm vụ “kể” cho khách. Họ có thể kể hàng trăm, hàng ngàn lần. Lối kể ấy, cách diễn đạt ấy đã góp phần rất lớn vào sự hiểu biết của du khách. Giữa cỏ cây xanh, Phủ Chủ tịch và ao cá, nhà sàn, anh HDV với giọng Hà Nội chuẩn kể chuyện Bác chọn nhà sàn để làm việc mà không vào Phủ Chủ tịch. Cô HDV Hiền đến Thủy điện Hòa Bình, giọng trầm trầm kể về công trình vĩ đại và chuyện 36.000 công nhân xây dựng Sông Đà, trong đó có 750 chuyên gia Liên Xô (trước đây) cùng làm việc. Và câu chuyện cuốn hút quanh chi tiết người thiết kế đài tưởng niệm cho 167 người, không hiểu vì lẽ gì, làm dư ra ô thứ 168 và chính anh trở thành người cuối cùng được đưa vào đây… Giữa động Phong Nha phản chiếu ánh đèn màu, Vân - cô HDV bé nhỏ lặn lội theo đoàn để kể chuyện về danh thắng được UNESCO công nhận. Cô leo nhanh, bước nhanh và hướng dẫn cho từng người tránh những nơi nguy hiểm, trong khi tay vẫn cầm chiếc loa pin để giới thiệu từng điểm đến. Lời chào của HDV với khách cũng rất tình cảm: “Xin chào, hy vọng sẽ gặp lại sớm hơn”. Cô HDV ở đền Hùng luôn bước nhanh hơn khách ở những bậc cấp không quen dễ đổ mồ hôi ướt áo, và kể từ chuyện Bảo tàng đến đền Hạ, đền Trung, đền Thượng và Giếng Ngọc…

Đi du lịch có HDV, ngoài việc được khám phá sâu hơn điểm đến, còn làm cho chuyến đi tăng cảm giác thú vị, bổ sung kiến thức sau mỗi cuộc hành trình. Nghề HDV du lịch quả là không nhẹ nhàng.

 Bài và ảnh: KHUÊ VIỆT TRƯỜNG