Ẩm thực Hàn Quốc: Độc đáo, khó quên…

Khi ăn, người Hàn Quốc thích ngồi xếp bằng, quây quần bên bàn ăn.

Những ai đã từng xem bộ phim “Nàng Đê Chang Kưm” của Hàn Quốc chắc hẳn không thể quên được nghệ thuật ẩm thực đặc sắc của nước này. Trong phim, những món ăn được chế biến công phu, màu sắc hấp dẫn… Trong chuyến du lịch đến Hàn Quốc mới đây, chúng tôi đã có dịp khám phá những món ăn độc đáo của người Hàn. Cùng với những người bạn Hàn, những món ăn của xứ sở kim chi đã để lại trong du khách Việt những ấn tượng khó quên…

Giống như Việt Nam, Trung Quốc và Nhật Bản, người Hàn Quốc ăn cơm bằng chén, đũa, nguyên liệu chính là gạo hoặc những món chế biến từ gạo. Bữa ăn của người Hàn Quốc nhìn bề ngoài cũng hao hao như bữa ăn của người Việt, cũng có nhiều rau, nhiều món, nhưng qua bàn tay chế biến của những nàng “Đê Chang Kưm” thời nay, ẩm thực ở xứ kim chi có những nét độc đáo riêng.

Gạo là lương thực chính trong bữa ăn của người Hàn. Ngoài cơm (thường được nấu từ loại gạo có độ thơm, dẻo cao), các món ăn của người Hàn không giống món ăn của người Trung Quốc, Nhật Bản mà có hương vị rất riêng. Người Hàn Quốc ăn cơm với nhiều loại thức ăn, chủ yếu là các loại rau xanh, các món canh, món hầm trong nồi đất và thịt nướng. Đáng chú ý là trong các bữa ăn của người Hàn bao giờ cũng có món kim chi và các món chế biến từ nhân sâm, rong biển. Để tạo nên hương vị riêng, người Hàn Quốc sử dụng một số loại gia vị đặc biệt, trong đó có các phụ gia như tỏi, tương đỏ, hành xanh, dầu mè, nước tương.

Không phải ngẫu nhiên mà người ta gọi Hàn Quốc là xứ sở kim chi. Đây là món ăn nổi tiếng của người Hàn trên toàn thế giới. Hiện ở Hàn Quốc có hơn 200 loại kim chi khác nhau. Việc bảo quản kim chi là khâu quan trọng không kém gì nguyên liệu làm nên hương vị độc đáo cho món ăn này. Kim chi được bảo quản trong các bình, chum, vại hoặc những thùng chứa bằng gỗ… Ở miền quê, khi nhiệt độ xuống thấp, người ta chôn ngập ngang cổ các bình, vại đựng kim chi xuống đất để giữ cho món ăn này không bị đóng băng. Ông Shin Young Kyun, chủ một nhà máy sản xuất kim chi gần Seoul cho biết: Tuy chỉ là một loại dưa chua, là món rau củ muối có gia vị, nhưng kim chi có rất nhiều vitamin và khoáng chất, rất bổ dưỡng. Kim chi được coi là “vua” của món dưa chua, nó được muối mà không cần cho giấm. Ở Hàn Quốc, mỗi loại kim chi đều có hương vị riêng dùng theo mùa, nhưng có 2 loại kim chi hiện diện quanh năm trong các gia đình người Hàn là kim chi bắp cải và kim chi củ cải. Hàn Quốc hiện có hàng trăm nhà máy sản xuất kim chi. Công đoạn làm kim chi ở các nhà máy giống nhau, nhưng mỗi nhà máy lại có phương pháp khác nhau. Kim chi không chỉ là món ăn ngày thường, mà vào những ngày đầu năm mới, người Hàn Quốc thường dùng kim chi bởi họ quan niệm đầu năm ăn kim chi sẽ mang lại điềm lành. Hiện nay, kim chi Hàn Quốc được xuất khẩu sang nhiều nước như Trung Quốc, Mỹ, Nhật… Theo ông Shin Young Kyun, kim chi không chỉ là món ăn không thể thiếu trong bữa ăn của người Triều Tiên, mà còn là niềm tự hào của người Hàn. “Trong kim chi có chứa nhiều loại vitamin, đặc biệt là vitamin C cùng nhiều chất bổ dưỡng, giúp tẩy sạch ruột, ngăn ngừa ung thư, giảm cholesterol. Mùa hè, kim chi được làm hàng tuần vì mùa này có nhiều rau, củ quả; mùa đông kim chi được muối để lâu hơn vì mùa này thời tiết khắc nghiệt, không có nhiều loại rau, củ” - ông Shin Young Kyun nói.

Nói đến ẩm thực Hàn Quốc mà không nói đến nhân sâm sẽ là một thiếu sót, bởi đây là mặt hàng xuất khẩu và cũng là món ăn không thể thiếu trong ẩm thực của người Hàn. Nhân sâm được coi là thuốc tiên, có thể chữa bách bệnh, có tác dụng bổ dưỡng đặc biệt. Người ta sử dụng nhân sâm từ 3.500 năm trước công nguyên. Nhân sâm mọc nhiều ở Bắc Trung Quốc, Mông Cổ, Hàn Quốc. Đến nay, nghề trồng nhân sâm rất phát triển và Hàn Quốc là nước đứng đầu thế giới về cung cấp nhân sâm. Nhân sâm có 2 loại: đỏ, trắng. Nhân sâm trắng giá rẻ, bán rộng rãi. Người ta quan niệm nhân sâm trắng có lợi cho sức khỏe nên dùng liên tục trong thời gian dài. Nhân sâm đỏ có nhiều công dụng, quý hơn, đắt hơn nhân sâm trắng. Loại nhân sâm này được trồng chủ yếu để xuất khẩu. Ngoài chế biến món ăn, người Hàn Quốc thường dùng nhân sâm để ngâm rượu. Ngoài ra, người ta còn dùng sâm để chế biến các món ăn như gà tần sâm, canh sâm, sâm tươi tẩm bột chiên…

Một tuần ở Hàn Quốc, chúng tôi liên tục được những người bạn Hàn chiêu đãi món rong biển. Đây là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng và chất khoáng, có hàm lượng i-ốt cao so với nhiều loại thực phẩm từ biển khác. Ngoài tác dụng chữa bệnh, làm đẹp, rong biển còn là nguyên liệu cho rất nhiều món ăn truyền thống của người Hàn. Rong biển có thể dùng tươi hay khô. Rong biển Hàn Quốc có dạng thon dài, khi ngâm nước sẽ nở ra và có màu  xanh. Có dịp thưởng thức món canh rong biển nóng hổi nấu với sườn non, đậu hũ trắng, thêm chút gừng trong tiết trời giá lạnh của xứ Hàn, bạn sẽ thấy món ăn này “ngọt” và khó quên như thế nào.

Đặc điểm nổi bật của ẩm thực Hàn Quốc là mỗi vùng, miền, mỗi mùa đều có những món ăn riêng. Nguyên liệu món ăn đa dạng: các loại nấm, đậu, rong biển, cá, các loại rễ cây, rau…; nhiều màu sắc: màu vàng của trứng rán, màu đỏ của tương ớt, màu xanh của rau, màu đen của rong biển, màu trắng của nấm kim châm… Vì thế, việc chế biến, trình bày các món ăn cũng lắm công phu, tinh tế và mang tính thẩm mỹ cao. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều người nhận xét: người Hàn ăn bằng… mắt. Rất nhiều món, nhiều kiểu chén đĩa, nhiều sắc màu được bày trên bàn ăn, nhưng mỗi thứ chỉ một ít. Hầu hết các món ăn đều sử dụng gia vị như: xì dầu, hành, tỏi, muối, dầu ăn, dầu vừng, tiêu, tương ớt…

Khi ăn, người Hàn Quốc thích ngồi xếp bằng quây quần bên nhau tại bàn ăn. Đồ dùng là đũa, muỗng. Đũa Hàn Quốc nhỏ hơn đũa Việt Nam, muỗng như muỗng cà phê nhưng lớn hơn và tròn hơn, tất cả đều làm bằng kim loại. Khi ăn, người Hàn Quốc đặt cơm và canh lên trước. Canh được đặt bên phải cơm, sau đó là thức ăn, rồi đến món chấm đặt ở giữa. Món ăn nóng, thịt để bên phải; món ăn lạnh, rau đặt bên trái. Tổ tiên người Hàn Quốc rất coi trọng lễ nghi truyền thống. Trong bữa ăn, mọi người ngồi ngay ngắn trong trang phục gọn gàng. Khi nào người lớn tuổi nhất trong bàn ăn cầm đũa thì người nhỏ tuổi mới bắt đầu ăn.

H.Y