Sẽ thu phí giao dịch qua ATM?

Sắp tới, khách hàng sử dụng ATM sẽ bị tính phí.

Thời gian gần đây, những người sử dụng thẻ ATM bàn luận nhiều về việc từ ngày 1-7-2008, các ngân hàng (NH) sẽ đồng loạt thu phí giao dịch qua ATM. Đa số người sử dụng thẻ không đồng tình, đặt ra nhiều câu hỏi, còn ý kiến của các NH thì sao?

Theo thông tin của các chi nhánh NH trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa, tuy các chi nhánh chưa nhận được văn bản chính thức của Hội sở về việc thu phí giao dịch qua ATM, nhưng theo đề xuất của Hội Thẻ NH Việt Nam, Hiệp hội NH Việt Nam, việc thu phí là chắc chắn.

Theo đó, từ ngày 1-7-2008, các giao dịch rút tiền, chuyển khoản từ ATM sẽ phải trả phí. Mức phí được thống nhất tối thiểu là 1.000 đồng/giao dịch. Mức phí tối đa sẽ tùy thuộc theo tính toán và ấn định cụ thể của mỗi NH. Hình thức thu phí và thời điểm thu cũng tùy thuộc vào kế hoạch của mỗi NH.

° Thu như thế nào?

Theo đề xuất của Hội Thẻ NH Việt Nam, dự kiến có 3 phương án thu phí: thu phí theo giao dịch, phí thường niên và phí giao dịch lần thứ hai. Với phương án thu phí theo giao dịch, khách hàng giao dịch lần nào thì sẽ thu phí lần ấy, mức thu tối thiểu là 1.000 đồng/giao dịch, mức cao nhất dự tính có thể là 3.000 đồng/giao dịch và sẽ được thu trực tiếp bằng cách trừ vào số dư của tài khoản rồi báo cáo qua biên lai. Tuy nhiên, mỗi NH sẽ xem xét để có mức thu phù hợp với hệ thống, trong đó không loại trừ yếu tố cạnh tranh. Với phương án thu phí thường niên, NH sẽ ấn định một mức cố định trên mỗi tài khoản thẻ theo thời hạn mỗi tháng. Với phương án thu phí giao dịch lần 2, có nghĩa là NH tính phí từ các giao dịch lần thứ hai trở lên. Ví dụ, với các loại thẻ có hạn mức tối đa mỗi lần rút tiền là 2 triệu đồng, cần rút 10 triệu đồng, phải thực hiện 5 lần giao dịch thì 4 lần giao dịch sau phải trả phí. 

Ở 3 phương án trên, thu phí theo mỗi lần giao dịch và theo mức phí phù hợp của mỗi NH sẽ đảm bảo yếu tố công bằng giữa các chủ thẻ. Đây cũng là cơ sở để các NH xem xét lựa chọn phương án thu phí.

° Tại sao phải thu phí?

Theo giải thích của Hội Thẻ NH Việt Nam, hiện nay trên thế giới, nhiều nước đã thực hiện thu phí duy trì giao dịch thực hiện thẻ, nước có thu nhập cao tới 20 Euro/tháng/thẻ, thấp nhất khoảng 5 Euro. Suốt 5 năm qua, ngành NH Việt Nam đã khấu hao hết một lượt giá trị máy, trong khi giao dịch miễn phí. Vì vậy, số tiền đầu tư, bảo trì máy rất lớn, rất tốn kém. Với mức thu phí mà phía Hội Thẻ NH Việt Nam đưa ra, con số này không đáng kể, tiền thu được sẽ dùng để bù đắp chi phí cho NH, nhưng quan trọng là nó sẽ giúp người dân ý thức được khi họ được hưởng một giao dịch tốt, họ sẽ phải nộp phí dịch vụ, vì đây không phải là dịch vụ công ích.

Giám đốc một NH trên địa bàn cho biết: “Thời gian qua, để phát triển thương hiệu, đồng thời khuyến khích người dân sử dụng và làm quen với việc thanh toán không dùng tiền mặt, các NH đã chịu lỗ khi không thu phí để tiền gửi của người dân trong thẻ phát triển. Hiện nay, các NH đều ở trong giai đoạn khó khăn, số tiền phí giao dịch mà các NH thu về được không đủ để “nuôi sống” NH nhưng đủ để bù đắp chi phí đầu tư cho NH”. Được biết, giá bình quân một chiếc ATM hiện nay là 30.000 USD. Để vận hành hệ thống máy, NH phải duy trì các chi phí bảo trì, nâng cấp, nhân viên an ninh, nhân viên làm công tác hậu cần chuyên kiểm, đếm tiền, tiền thuê địa điểm đặt máy… Bà Lương Thị Cẩm Tú, Giám đốc Sacombank Chi nhánh Khánh Hòa cho biết: “Riêng tiền thuê địa điểm đặt máy hiện nay đã là 5 - 7 triệu đồng/tháng, mà trên địa bàn ít nhất mỗi NH cũng phải có 3 địa điểm đặt ATM, chưa kể tiền điện, máy lạnh, an ninh… phục vụ 24/24 giờ”.

Theo ông Trương Duy Vũ, Giám đốc Phòng Giao dịch Nha Trang của NH Đông Á: Đông Á là NH đi đầu về công nghệ thẻ hiện nay ở Việt Nam. Số lượng thẻ Đông Á phát hành trên cả nước đã lên đến 1,7 triệu thẻ, riêng Nha Trang gần 20.000 thẻ. Tuy NH phải đầu tư lớn cho hệ thống ATM, chưa kể phí bảo trì, thuê mặt bằng… nhưng Đông Á không chủ trương phát triển để thu phí mà luôn tìm ra những giải pháp tiện ích để cung cấp cho chủ thẻ nhằm hạn chế việc rút tiền mặt của chủ thẻ. Hiện tại, theo quy định của NH Đông Á, mọi giao dịch của khách hàng trên ATM đều miễn phí. Riêng việc khách hàng muốn xem số dư tài khoản trên ATM thì không mất phí nhưng in sao kê thì phải chịu phí 1.000 đồng, hoặc nếu khách hàng mở thẻ ở Nha Trang nhưng giao dịch (rút tiền, chuyển khoản…) ở tỉnh khác với số tiền trên 10 triệu đồng thì mới bị tính phí, mức phí khoảng 0,05% số tiền giao dịch. “Tính ra, số tiền thu được từ phí giao dịch không nhiều nhưng theo tôi, việc thực hiện thu phí này cũng nằm trong yêu cầu có thêm nguồn đầu tư cần thiết để các NH tăng cường các dịch vụ tiện ích mới cho hệ thống” - ông Vũ nhấn mạnh.

° Thu phí, dịch vụ có tốt hơn?

Trong khi các NH đang cân nhắc có nên thu phí hay không và thu như thế nào cho có lợi cho chủ thẻ nhất và không bị mất thế cạnh tranh thì các khách hàng - những người đang sử dụng thẻ đã có nhiều ý kiến trái ngược về vấn đề này.

Chị Hương Thủy, công nhân của một công ty sản xuất phụ liệu may ở TP. Nha Trang cho biết: “Mức lương hiện nay của tôi trên dưới 1 triệu đồng/tháng. Để tiết kiệm tiền và tránh việc tiêu quá tay, tôi mở thẻ ở NH Ngoại thương Nha Trang và thường rút 100.000 đồng/lần khi nào thật cần thiết. Một tháng, tôi rút khoảng 10 lần. Nếu tính theo việc thu phí ATM ở mức thấp nhất là 1.000 đồng/lần giao dịch, trong 1 tháng tôi mất khoảng 10.000 đồng. Số tiền này có thể không đáng với nhiều người nhưng lại không nhỏ với người có thu nhập thấp. Vì vậy, tôi nghĩ NH không nên “cào bằng” mức thu phí mà phải phân chia đối tượng cho hợp lý, có chính sách ưu đãi cho những người thu nhập thấp. Bên cạnh đó, hiện nay, một số người không có nhu cầu nhưng phải sử dụng thẻ sau khi có chủ trương trả lương qua tài khoản. Vì vậy, nếu thu phí cao, họ sẽ càng ngại sử dụng, khi có lương, họ sẽ rút hết tiền về xài. Lúc đó, NH sẽ mất đi một khoản tiền nhàn rỗi trong ATM”. 

Chị Quỳnh Lan, giáo viên một trường học trong thành phố lại có ý kiến khác: “Phí dịch vụ đối với tôi không quan trọng, nhưng điều tôi quan tâm là với nguồn thu phí giao dịch, các NH có cải thiện chất lượng dịch vụ như đã nói hay không?”. Theo chị Lan, việc thu phí không sớm thì muộn cũng nên làm, hơn nữa việc này đã được thực hiện từ lâu ở các nước phát triển. Nhưng, NH phải thu phí như thế nào cho hợp lý và phải đầu tư phục vụ xứng đáng với những khoản phí đã thu. Người sử dụng thẻ hiện rất bức xúc khi đi rút tiền hay gặp sự cố như thẻ bị nuốt, phải chờ để lấy lại, đôi lúc máy tạm ngừng phục vụ vì vài lý do… Vậy việc thu phí có tránh được những trường hợp trên không? Nếu NH thu phí thì khách hàng có thể kiện hay khiếu nại NH về lỗi của ATM không?…    

Những câu hỏi này đều có lý và có cơ sở. Vì vậy, Hiệp hội NH Việt Nam, Hội Thẻ NH Việt Nam và các NH nên quan tâm đến vấn đề: nếu thu phí, NH có đảm bảo khách hàng sẽ được cung cấp dịch vụ tốt hơn hiện nay?

THU HIỀN