Trù phú “xã tỏi”

Hệ thống tưới phun mới đang đem lại hiệu quả cho những ruộng tỏi ở Ninh Phước.

Từ một chuyến đi chơi đến Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hoà, tình cờ anh Võ Ái Nhân, người xã đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi), đã đưa cây tỏi về trồng tại vùng cát ven biển Ninh Phước. Cũng chính anh là người đầu tiên đưa hệ thống tưới phun vào sản xuất tỏi tại đây. Và điều này đã mang lại sự thịnh vượng cho “xã tỏi” Ninh Phước.

° NGƯỜI “MỞ ĐƯỜNG” THẦM LẶNG

Tôi cùng anh Phan Phùng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ninh Phước tìm đến nhà anh Võ Ái Nhân ở thôn Ninh Yển. Anh Nhân vui vẻ kể: “Năm 1988, tôi đang học Trung cấp Y ở Đà Lạt (Lâm Đồng). Một lần đến Ninh Hòa chơi, tình cờ tôi phát hiện thấy vùng đất này (Ninh Phước) có nhiều thuận lợi để phát triển cây tỏi: nguồn nước không cạn, trong và còn ngọt hơn cả ở Lý Sơn quê tôi. Tôi vội báo ngay cho cha tôi vào xem. Thế là hai cha con cùng “thị sát” dọc bờ biển, từ Vũng Bàu (nay là Nhà máy Tàu biển Hyundai Vinashin) đến các thôn Mỹ Giang, Ninh Yển, Ninh Tịnh và thấy khu vực gần UBND xã, Bưu điện là những nơi có điều kiện tự nhiên thích hợp nhất cho cây tỏi. Cha tôi quyết định mua 1,2 ha đất tại đây để trồng tỏi. Sau một thời gian, nhiều người Lý Sơn cũng đến đây mua đất trồng tỏi. Thời gian đầu, việc canh tác tỏi vẫn theo kiểu ở Lý Sơn, tức là tưới nước theo kiểu người đi trước tưới, người đi sau kéo vòi theo. Tưới kiểu này thường làm cây tỏi bị nghiêng ngả, lỏng gốc, ảnh hưởng đến sự phát triển. Những ngày học ở Đà Lạt, tôi tận mắt thấy người dân sử dụng hệ thống béc phun để tưới vườn hoa, cây cảnh, cây thuốc. Nhận thấy cách tưới này có nhiều ưu điểm, tôi quyết định chuyển sang tưới bằng béc phun và lắp đặt cái đầu tiên tại vườn tỏi của cháu tôi…”. Kể rồi, anh Nhân đưa chúng tôi ra vườn “mục sở thị” hệ thống tưới phun của anh.

Với những ưu điểm: chủ động tưới, tiết kiệm nước và công lao động, có thể xen canh và luân canh nhiều loại cây trồng trên cùng diện tích như đậu xanh, cà chua, đậu phụng, dưa hấu, ngò, ớt…, hệ thống tưới phun đã giúp tăng hiệu quả sử dụng đất và khiến nhiều người học tập, làm theo. Tuy không khẳng định chắc chắn ai là người đầu tiên đưa cây tỏi cũng như hệ thống tưới phun vào Ninh Phước, nhưng người dân Ninh Phước vẫn thừa nhận công của những cư dân đến từ đảo Lý Sơn. Hiện anh Nhân có 1,1 ha đất trồng tỏi lắp đặt hệ thống tưới phun, mỗi năm đem lại thu nhập không dưới 100 triệu đồng.

° “XÃ TỎI” THỊNH VƯỢNG

Anh Lê Văn Tư, một nông dân chuyên trồng tỏi ở thôn Ninh Yển cho biết, đầu tư hệ thống tưới phun cho 1 sào (1.000m2) cần khoảng 2 triệu đồng. Ngoài ra, còn mua một máy bơm công suất cỡ 1,5 - 2CV và chuẩn bị một giếng đào để máy bơm hoạt động. Anh Tư nói: “Trồng hành, tỏi, dù vụ này thua lỗ thì vụ sau cũng lấy lại được. 1 sào bình quân thu lãi 20 triệu đồng. Tỏi trồng vào mùa đông, sau khi thu hoạch tỏi có thể trồng nhiều loại cây khác hoặc có thể xen canh tỏi với ngò. Từ ngày có hệ thống tưới phun, chúng tôi đỡ vất vả hơn, khi tưới chỉ cần bật mô-tơ, không phải nhọc công dậy sớm để tưới”. Tính ra, sau vụ tỏi có thể trồng 2 vụ hành hoặc xen canh các loại hoa màu khác, không sợ lãng phí. 1 ha tỏi có thể thu lãi 100 - 150 triệu đồng/năm.

Hiệu quả từ việc trồng tỏi cũng như nhiều loại cây trồng khác đi đôi với việc sử dụng hệ thống tưới phun đã giúp nhiều hộ ở Ninh Phước chuyển sang hình thức sản xuất mới. Anh Phùng cho biết, hệ thống tưới phun góp phần nâng cao năng suất cây trồng và mở rộng lịch thời vụ cho các loại cây trồng cạn khác. Đời sống của người trồng tỏi khá hơn và ổn định hơn so với nhiều ngành nghề khác trong xã. Nhiều hộ thu nhập cao từ trồng tỏi như: Lê Tư (Ninh Yển) 80 triệu đồng/năm, Đặng Hoàng Minh (Ninh Yển) trên 100 triệu đồng/năm; Võ Núi, Phạm Nhân (Ninh Tịnh) 50 - 60 triệu đồng/năm. Hiện toàn xã có đến gần 100 hộ trồng tỏi. Diện tích trồng tỏi mở rộng hơn 50 ha.

QUANG VIÊN