Chuyển đổi từ chăn nuôi (CN) nhỏ lẻ sang tập trung là vấn đề khó, nếu không nói là thách thức đối với các nhà quản lý bởi nó “đụng chạm” đến tâm lý, tập quán CN...
 |
| Đã đến lúc nông dân cần thay đổi tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ sang tập trung. |
Bài 3: Giải pháp nào chuyển đổi từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang tập trung?
Chuyển đổi từ chăn nuôi (CN) nhỏ lẻ sang tập trung là vấn đề khó, nếu không nói là thách thức đối với các nhà quản lý bởi nó “đụng chạm” đến tâm lý, tập quán CN từ hàng ngàn năm của nông dân. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển CN đến năm 2020 theo hướng khuyến khích phát triển chăn nuôi tập trung (CNTT), công nghiệp. Tuy nhiên, việc thực hiện còn nan giải…
° Lúng túng quy hoạch
Ưu điểm của CNTT là chuyên nghiệp, dễ kiểm soát dịch bệnh, nhưng để mở rộng loại hình này không đơn giản. Theo ông Nguyễn Lương Thao, chuyên viên phụ trách chăn nuôi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), công tác quản lý quy hoạch đang gặp nhiều lúng túng. Đến nay, cả nước còn 36 tỉnh, thành chưa có phòng CN thuộc Sở NN-PTNT; gần 80% huyện, thị xã chưa có cán bộ chuyên trách CN. Ngoài ra, các trung tâm giống, vật nuôi còn đang xây dựng hoặc mới hoạt động; nhiều chương trình khảo, kiểm nghiệm, kiểm định giống còn bỏ ngỏ. Hiện ở nước ta, mỗi địa phương quy hoạch CN một kiểu. Một số địa phương có phong trào CN phát triển mạnh như Hải Dương, Hà Tây, Đắc Lắc, Đồng Nai, Bình Dương, TP. Hồ Chí Minh… xuất hiện nhiều trang trại CN theo hướng công nghiệp. Tuy nhiên, mặt trái của sự phát triển này là nạn ô nhiễm môi trường. Tỉnh Bình Định quy hoạch những “khu công nghiệp” CN rộng hàng trăm ha nhưng đang gặp khó khăn vì mỗi hộ xử lý ô nhiễm một kiểu. Hà Tây thì đưa hơn 0,5 triệu trong số 1,2 triệu con heo “ra đồng”. Đồng Nai - địa phương có đàn heo lớn nhất (đàn heo của huyện Thống Nhất vượt đàn heo cả tỉnh Khánh Hòa), nhưng do phát triển CN công nghiệp ồ ạt nên đang phải đối mặt với ô nhiễm môi trường. Có thể nói, hiện chưa có mô hình lý tưởng nào cho quy hoạch CNTT.
Mới đây, trên diễn đàn về giải pháp CN heo theo hướng bền vững do Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư quốc gia phối hợp với nhiều đơn vị tổ chức đã nhận định: Tiến bộ kỹ thuật trong CN heo đã được chuyển giao khá toàn diện theo hướng phát triển CN hàng hóa. Trở ngại lớn nhất vẫn là tình trạng nuôi nhỏ lẻ, mang tính tận dụng. Khâu khó nhất hiện nay là công tác quy hoạch. Người CN chưa được tiếp cận với vấn đề tín dụng, mặt bằng. Họ cũng chưa hoàn toàn an tâm vào chất lượng thuốc thú y, thức ăn CN, an toàn vệ sinh giết mổ và phân phối…
° Giải pháp nào cho chăn nuôi tập trung?
Không thể máy móc, duy ý chí khi yêu cầu nông dân chuyển từ phương thức sản xuất lâu đời, liên quan đến hàng triệu người như loại hình CN nhỏ lẻ sang CNTT. Nhưng rõ ràng, việc khuyến khích, hỗ trợ nông dân chuyển sang CNTT, công nghiệp là hoàn toàn có thể thực hiện.
Theo nội dung Chiến lược phát triển CN đến năm 2020 Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt, các tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển CN theo hướng trang trại, công nghiệp sẽ được khuyến khích; hỗ trợ nông dân chuyển đổi từ CN truyền thống sang công nghiệp; phấn đấu tỷ trọng CN trong nông nghiệp đạt 32% vào năm 2010, 38% năm 2015 và 42% năm 2020; đảm bảo an toàn dịch bệnh và an toàn thực phẩm; các cơ sở CN, nhất là CN trang trại có hệ thống xử lý chất thải, giảm ô nhiễm môi trường. Nhà nước sẽ hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng gồm đường, điện, nước và xử lý môi trường cho các cơ sở giống, CN trang trại, công nghiệp và cơ sở giết mổ, bảo quản, chế biến công nghiệp trong khu quy hoạch; chương trình tín dụng đầu tư cho vay các dự án phát triển giống vật nuôi, xây dựng mở rộng cơ sở CN, giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm theo hướng công nghiệp. Các ngân hàng thương mại bảo đảm vốn vay cho các tổ chức, cá nhân đầu tư cơ sở vật chất, đổi mới công nghệ, phát triển con giống, giết mổ, bảo quản và chế biến công nghiệp. Tỉnh có chính sách hỗ trợ lãi suất vốn vay cho các dự án đầu tư vào lĩnh vực này. Tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng cơ sở CN trang trại, công nghiệp hoặc giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm công nghiệp được hưởng chính sách ưu đãi cao nhất về thuế; tạo thuận lợi trong giao đất, thuê đất, ưu đãi cao nhất về thu tiền sử dụng đất, thời gian sử dụng đất và nhiều ưu đãi khác.
Tuy còn nhiều thách thức ở phía trước nhưng đã đến lúc, nông dân cần thay đổi tập quán CN từ nhỏ lẻ sang tập trung. Được biết, tỉnh Khánh Hòa cũng đang xúc tiến quy hoạch CNTT, trước mắt là quy hoạch giết mổ gia súc.
QUANG VIÊN
