Người nuôi cá chẽm đang… ngồi trên đống lửa!

Một tháng qua, người nuôi cá chẽm trong tỉnh hoang mang vì nghe tin thương lái không thu mua cá hoặc có mua cũng đưa ra yêu cầu ngặt nghèo...

Người nuôi cá chẽm điêu đứng vì không có nơi tiêu thụ.

Một tháng qua, người nuôi cá chẽm trong tỉnh hoang mang vì nghe tin thương lái không thu mua cá hoặc có mua cũng đưa ra yêu cầu ngặt nghèo: xét nghiệm dư lượng hóa chất, sản lượng bảo đảm đủ… Dù vậy, vẫn có trường hợp lấy mẫu xong… bặt tăm! Đáng nói là, chính chính quyền và doanh nghiệp đã hô hào, vận động người dân nuôi cá chẽm, giờ lại không thu mua. Cá đến kỳ thu hoạch không được thu mua cũng vẫn phải cho ăn, chi phí tăng, dẫn đến lỗ nặng; người nuôi cá như ngồi trên đống lửa…

° KHÔNG CÓ “ĐẦU RA”

Mấy ngày nay, anh Nguyễn Ngọc Hải (Cù Hin, Cam Hải Đông, Cam Lâm) não ruột vì chạy khắp nơi tìm thương lái bán cá mà chẳng ai tới. Suốt 10 tháng qua, ngày ngày anh dồn công chăm bẵm đàn cá 10.000 con, đinh ninh đến ngày bán cá cầm chắc được trăm triệu đồng, nay giấc mộng tiêu tan! Cá trong đìa của anh hiện đã đến kỳ thu hoạch, có con nặng 2kg, mỗi ngày đàn cá “ngốn” cả tạ thức ăn. So với 350 triệu đồng bỏ ra đầu tư, thiệt hại do không bán được cá đã lên tới 70 triệu đồng! Anh Hải lo lắng: “Gọi hoài chẳng thấy ai tới. Thời gian trước, họ có đến lấy mẫu xét nghiệm 2 lần rồi bặt tăm! Họ nói, nếu sản lượng dưới 2 tấn (không đủ chuyến) thì chỉ mua giá 50 (50.000 đồng/kg); trên 3 tấn, có xét nghiệm mua giá 51, không xét nghiệm chỉ mua 45! Năm ngoái, vào thời điểm này, đầu nậu đổ xô đi mua cá, chẳng cần xét nghiệm, chẳng cần đủ chuyến vẫn năn nỉ bán, còn chiêu đãi cả bia bọt…”. Để bớt lỗ, anh Hải đã phải bắt cá bán bớt cho các nhà hàng trong vùng nhưng số lượng không được bao nhiêu. Bố vợ anh, ông Thái Thu, may mắn hơn. Cách đây hơn một tháng, ông bán được 3,3 tấn cá với giá 51.000 đồng/kg, lãi 160 triệu đồng. Với chi phí thức ăn gấp đôi năm ngoái (hiện 12.000 đồng/kg), đúng như ông Thu nói, “để ngày nào lỗ ngày ấy”.

Bà con nuôi cá chẽm ở Ba Ngòi, Cam Ranh cũng đang đứng ngồi không yên cả tháng nay vì cá chẽm không tiêu thụ được. Vợ anh Nguyễn Tấn Hưng, một hộ chuyên nuôi cá chẽm cho biết: “Cá đến tuổi xuất bán nhưng không bán được. Thương lái nói cá câu nhiều, mua cá câu trước. Hết cá câu, họ lại nói cá phải có xét nghiệm. Cá không xét nghiệm, đầu nậu ép giá chỉ còn 46…”. Vụ này, vợ chồng chị đầu tư hơn 7.000 cá giống, nuôi đã 10 tháng, bình quân mỗi con 1kg. Đến nay, do thiếu thức ăn, cá đói, gầy nhom. Hiện, mỗi ngày, anh chị phải “quăng” xuống đìa 1 triệu đồng tiền thức ăn và dầu sục khí cho ao cá hơn 4.000m2, không biết chừng nào lấy lại.

Người nuôi cá chẽm đang rất nôn nóng vì không có đầu ra. Nuôi thì lỗ, không nuôi biết làm gì? Chỉ còn giải pháp tình thế là nuôi cầm chừng chờ thời… Nhưng với nhiều người phải vay vốn ngân hàng nuôi cá, gặp cảnh này, thật điêu đứng đủ đường!

° KHÔNG THỂ CHỈ MÌNH NÔNG DÂN GÁNH CHỊU

Một số người nuôi cá cho biết, mấy năm nay, cá chẽm chủ yếu được tiêu thụ thông qua thương lái. Một số doanh nghiệp cũng đã đặt vấn đề thu mua và khuyến khích người dân nuôi cá chẽm. Ở Khánh Hòa có một số doanh nghiệp thu mua, xuất khẩu cá chẽm như Công ty Cổ phần Khai thác chế biến thủy sản Khánh Hòa (Nha Trang), Công ty TNHH Hải Tiến (Cam Ranh)… Nhưng theo ông Hoàng Văn Tình, Giám đốc Công ty TNHH Hải Tiến, do người nuôi cá sử dụng một số hóa chất, kháng sinh bị cấm, đặc biệt là Malachite Green (một hóa chất chuyên trị bệnh ghẻ mà thế giới đã cấm từ lâu), dẫn tới nhiễm chất này vào sản phẩm khiến đối tác nước ngoài từ chối mua hàng. Thời gian qua, Công ty có hợp đồng với Công ty Autralis (Úc) xuất khẩu 300 tấn thịt cá chẽm thương phẩm nhưng qua kiểm tra, đối tác thông báo 10/10 mẫu bị nhiễm hóa chất. Mức độ sử dụng hóa chất, kháng sinh trong các ao nuôi tới 80 - 90%. Hiện, một số thương lái vẫn thu mua cá chẽm nhưng với số lượng ít và giá hạ để tiêu thụ nội địa. Công ty đang khảo nghiệm mô hình nuôi cá chẽm sạch bằng cách sử dụng thức ăn công nghiệp, khi có kết quả sẽ chuyển giao cho ngư dân. Ông Tình thừa nhận, Công ty cũng chưa cảnh báo người nuôi về việc cấm sử dụng một số hóa chất trong nuôi cá dẫn đến thiệt hại này mặc dù thị trường cá chẽm hiện vẫn có nhu cầu rất lớn.

Để dẫn đến thiệt hại như hiện nay không thể đổ lỗi cho nông dân. Đã nhiều lần, chính quyền các địa phương và doanh nghiệp hô hào, vận động nông dân chuyển đổi từ nuôi tôm, cá mú sang cá chẽm; phát triển, mở rộng vùng nuôi cá chẽm. Trong khi đó, các vấn đề về kỹ thuật, sử dụng hóa chất lại không cảnh báo trước hoặc cảnh báo không rốt ráo khiến người nuôi vẫn yên tâm, dẫn đến thiệt hại. Hậu quả này không thể mình nông dân gánh chịu. Chính quyền các địa phương cần có chính sách hỗ trợ, can thiệp để người nuôi cá chẽm vượt qua khó khăn trước mắt, ổn định sản xuất. Ngành Khuyến ngư cần xây dựng mô hình nuôi sạch, phổ biến rộng rãi cho nông dân. Sự việc trên cũng một lần nữa cho thấy khuyến cáo nuôi con gì, trồng cây gì cần được xem xét kỹ lưỡng trước khi phát động ồ ạt.

HOÀI AN