Lĩnh vực cơ khí ở Khánh Hoà đang thiếu nhân lực

Những năm gần đây, cơ khí được xem là một trong những ngành chủ lực góp phần thúc đẩy tăng trưởng công nghiệp Khánh Hòa...

Công nhân Nhà máy Tàu biển Hyundai Vinashin đang được đào tạo lại để đáp ứng nhu cầu đóng mới tàu thủy.

Những năm gần đây, cơ khí (CK) được xem là một trong những ngành chủ lực góp phần thúc đẩy tăng trưởng công nghiệp Khánh Hòa. Từ khi có các dự án CK chiếm tỷ trọng lớn đầu tư vào địa phương, các trường đào tạo trên địa bàn đã quan tâm đến nguồn nhân lực cung cấp cho doanh nghiệp (DN). Tuy nhiên, lực lượng lao động đã qua đào tạo vẫn còn là nỗi băn khoăn của các DN; bởi các đơn vị này đang mất không ít thời gian để đào tạo lại.

° MẠNH VỀ QUY MÔ ĐẦU TƯ…

Những năm qua, lĩnh vực CK tỉnh Khánh Hòa đã có chuyển biến mạnh về chất lượng và số lượng. Nếu trước đây trên địa bàn, phần lớn các DN chỉ hoạt động gia công, sửa chữa, thì hiện nay, CK Khánh Hòa đã phát triển mạnh ở nhiều lĩnh vực như: chế tạo máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất; đóng mới, sửa chữa tàu thuyền; chế tạo khung nhà xưởng… Hoạt động của các đơn vị CK ngày càng có hiệu quả. Những DN đã có thương hiệu từng bước đóng vai trò chủ đạo trong việc thúc đẩy phát triển ngành CK địa phương như: Nhà máy CK của Tổng Công ty Khánh Việt, Nhà máy CK của Công ty Cổ phần Đường Khánh Hòa, Công ty Cổ phần CK Vina Nha Trang, Nhà máy Tàu biển Hyundai Vinashin (HVS), Công ty Công nghiệp tàu thủy Nha Trang… Đây là những đơn vị có khả năng chế tạo được những chi tiết, thiết bị phức tạp. Điển hình như Nhà máy CK của Tổng Công ty Khánh Việt. Ngoài việc gia công, chế tạo thiết bị phục vụ cho hoạt động sản xuất, đơn vị còn nhận chế tạo các công cụ, máy móc phục vụ sản xuất và đời sống theo nhu cầu của thị trường. Hoặc Nhà máy CK của Công ty Cổ phần Đường Khánh Hòa, ngoài việc gia công và chế tạo các thiết bị siêu trường, siêu trọng phục vụ cho ngành mía đường, còn nghiên cứu thi công các thiết bị phụ trợ cho nhiều lĩnh vực công nghiệp khác như nồi hơi, chõm cầu inox…

Đặc biệt, sự phát triển mạnh của CK Khánh Hòa so với nhiều tỉnh trong khu vực được khẳng định từ lợi thế của ngành đóng tàu. Ngành này đã được định hình rõ nét và phát triển mạnh trên địa bàn tỉnh trong thời gian gần đây. Trong đó, HVS với quy mô vốn đầu tư hàng trăm triệu USD, Nhà máy Đóng tàu Cam Ranh có vốn đầu tư giai đoạn I 598 tỷ đồng… có năng lực đóng mới tàu lên đến hàng chục ngàn DWT. Mới đây, dự án Khu phức hợp Công nghiệp nặng STX Vina được cấp phép với tổng vốn 0,5 tỷ USD là tiền đề để hoạt động đóng tàu nói riêng và CK Khánh Hòa nói chung có cơ hội phát triển mạnh.

° … NGUỒN LAO ĐỘNG YẾU VÀ THIẾU

Qua hoạt động của các DN CK, điều dễ nhận thấy là đội ngũ kỹ sư, thợ CK trong tỉnh không nhỏ. Chỉ tính riêng 2 nhà máy đóng tàu đã có gần 6 ngàn lao động. Chưa kể những DN hoặc cơ sở sản xuất quy mô nhỏ đang thu hút từ 20 - 100 lao động/cơ sở.

Phần lớn lực lượng lao động nói trên, sau khi được đào tạo tại các trường, trung tâm dạy nghề đều được những đơn vị tuyển dụng đầu tư công sức, thời gian, tiền của để đào tạo lại cho phù hợp với đặc thù hoạt động. Sở dĩ Nhà máy CK của Công ty Cổ phần Đường Khánh Hòa có được đội ngũ kỹ sư, công nhân lành nghề như hiện nay là do đã được đơn vị đào tạo lại. Ông Đỗ Thành Liêm - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đường Khánh Hòa cho biết: Nhà máy Đường Khánh Hòa có công suất hoạt động 6 ngàn tấn mía/ngày. Trong dây chuyền sản xuất, khoảng 75% thiết bị được đơn vị tự chế tạo. Bên cạnh đó, đơn vị còn tham gia thi công một số thiết bị siêu trường cho các đối tác. Hiện nay, nhu cầu về hoạt động CK rất lớn; thế nhưng, nguồn lao động lại không đáp ứng được. Để có được đội ngũ lao động CK lành nghề, đơn vị phải mất từ 5 - 7 năm đào tạo lại…

Từ thực tế hoạt động của DN và nhu cầu thị trường, ông Trương Thành Niệm - Giám đốc Công ty TNHH Toàn Hảo cho rằng: CK Khánh Hòa đang thiếu nguồn nhân lực có tay nghề chứ không thiếu bộ óc sáng tạo. Các trường hầu như chỉ đào tạo theo tiêu chí Nhà nước đặt ra và theo chỉ tiêu của từng trường chứ chưa đào tạo theo nhu cầu của DN… Đây là vấn đề nan giải khi các DN muốn đầu tư, mở rộng sản xuất. Còn nhớ, ngay từ khi HVS tính chuyện đóng mới tàu thủy, đơn vị đã gặp không ít khó khăn; bởi trên địa bàn tỉnh cũng như cả nước chưa có những đơn vị vệ tinh sản xuất linh kiện phục vụ đóng tàu mà phần lớn đều phải nhập. Bên cạnh đó, để đáp ứng yêu cầu công việc mới, Công ty phải cử kỹ sư sang Hàn Quốc đào tạo lại hoặc mời chuyên gia Hàn Quốc sang chuyển giao công nghệ, kỹ thuật cho công nhân… Nhà máy Đóng tàu Cam Ranh cũng phải thực hiện các bước tương tự. Từ khi xây dựng nhà máy, đơn vị đã tuyển chọn và cử những kỹ sư, công nhân có năng lực đi học tập tại các nhà máy đóng tàu lớn trong Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam; đồng thời mở trung tâm đào tạo tại chỗ cho công nhân.

Thời gian qua, các DN luôn “trải thảm đỏ” để thu hút lực lượng lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật nhưng trên thực tế họ đã gặp không ít khó khăn do nguồn nhân lực thiếu nghiêm trọng. Chỉ riêng HVS và Nhà máy Đóng tàu Cam Ranh khi mở rộng hoạt động đã có nhu cầu tăng thêm gần 2.000 lao động. Đó là chưa kể sắp tới, Khu phức hợp Công nghiệp nặng STX Vina đi vào hoạt động cũng cần đến 20.000 lao động; trong đó khoảng 1/2 lực lượng là đội ngũ kỹ sư và thợ CK có tay nghề cao…

Cùng với việc mời gọi đầu tư, tỉnh đã xây dựng danh mục các ngành công nghiệp ưu tiên, ngành công nghiệp mũi nhọn giai đoạn 2007 - 2010 và tầm nhìn đến năm 2020. Trong đó, ngành CK chế tạo được xếp vào 1 trong 9 nhóm ngành được ưu tiên (đóng tàu được xếp vào lĩnh vực mũi nhọn). Vì vậy, nếu cơ quan chức năng không kịp thời điều chỉnh hướng đào tạo nguồn nhân lực thì đây sẽ là vấn đề nan giải đối với DN. Theo ông Mai Thanh Liêm - Phó Chủ tịch Hội CK Khánh Hòa: Hiện nay, các trường đào tạo lý thuyết kéo dài, thời gian thực hành và cơ sở vật chất để thực hành không nhiều. Trong khi đó, các nước tiên tiến trên thế giới đang chú trọng đào tạo kỹ sư thực hành để đáp ứng theo nhu cầu công việc. Vì vậy, Nhà nước cần có cơ chế cho phép DN tự đào tạo; đồng thời có chính sách hỗ trợ kinh phí để khuyến khích các DN tự đào tạo…

Ngành CK đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế và an ninh quốc phòng. Nếu có lực lượng lao động lớn mạnh với trình độ tay nghề cao, ngành CK sẽ thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển nhanh hơn. Bởi, khởi đầu cho hoạt động của những lĩnh vực sản xuất ra của cải vật chất đều có bóng dáng của ngành CK.

HOÀNG TRIỀU