Mùa sầu riêng ở Khánh Sơn: Nông dân cùng… sầu

Ông Đặng Tài Hổ trông chờ vào chất lượng những quả sầu riêng còn lại.

Khi cây sầu riêng cơm vàng, hạt lép bắt đầu có “chỗ đứng” trên địa bàn huyện Khánh Sơn (Khánh Hòa) thì cũng là lúc nông dân nơi đây bị lao đao vì mất mùa. Quả sầu riêng đã tự rụng khoảng 70%. Những quả còn lại, chất lượng không đạt như niên vụ trước. Bài học kinh nghiệm về kỹ thuật chăm sóc cây sầu riêng đang được đặt ra… 

° HƯỚNG ĐI ĐÚNG…

Huyện Khánh Sơn đã xây dựng chương trình phát triển kinh tế từ cây sầu riêng và hướng đến chuyện xây dựng thương hiệu.

Triển khai chương trình, huyện chọn trồng những giống sầu riêng có chất lượng tốt như: Moong Thoong, Chín Hóa… Đây là loại sầu riêng vỏ mỏng, cơm vàng, hạt lép, thơm ngon. Đến thời điểm này, phần lớn các hộ gia đình ở Khánh Sơn đều đầu tư trồng cây sầu riêng. Từ chương trình kinh tế hộ, phát triển vườn nhà bằng các loại cây ăn quả có giá trị, đến nay, địa phương có đến vài trăm héc-ta sầu riêng cơm vàng, hạt lép. Theo kế hoạch, giai đoạn 2006 - 2010, địa phương phấn đấu trồng thêm 100.000 cây sầu riêng/gần 500 ha (bình quân 204 cây/ha). Những cây sầu riêng được trồng từ năm 2000 đều đã cho quả. Những lứa quả chất lượng và giá thành cao hơn sầu riêng miền Nam càng khẳng định hiệu quả kinh tế của sầu riêng Khánh Sơn.

Sầu riêng Khánh Sơn cho quả trung bình 4 - 5kg (cá biệt có những quả đạt trọng lượng 11 - 12kg). Vụ mùa sầu riêng nơi đây thường trễ hơn các tỉnh Nam bộ khoảng 2 tháng, cộng với chất lượng đã cho giá thành cao hơn. Niên vụ 2006, nông dân Khánh Sơn bán sầu riêng tại gốc với giá 15 ngàn đồng/kg. Ông Đặng Tài Hổ - thôn Dốc Gạo (thị trấn Tô Hạp) cho biết: Năm 2006, vườn nhà ông có khoảng 70 cây sầu riêng có quả. Cả vụ ông thu được 3,2 tấn quả. Với giá bán 15 ngàn đồng/kg, ông thu lãi ròng gần 40 triệu đồng…

° … THIẾU KINH NGHIỆM

Theo thời gian, diện tích cây sầu riêng cho quả ngày càng tăng. Niên vụ 2007, người trồng hy vọng sẽ có vụ mùa bội thu. Nhưng sự mong đợi của nông dân Khánh Sơn đã không thành hiện thực. Năm nay, sầu riêng mất mùa do trái rụng hàng loạt. Những trái còn sót lại, khi chín hầu như đều bị sượng. Được biết, năm nay, sầu riêng Khánh Sơn ra hoa kết trái nhiều hơn mọi năm. Nhưng khi phát triển trái đến trọng lượng từ 1 - 1,2kg thì bắt đầu rụng. Ông Lê Bá Sương - Kỹ sư lâm sinh, Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện cho biết: Theo logic sinh trưởng và phát triển, sản lượng sầu riêng năm nay tăng gấp rưỡi hoặc gấp đôi năm trước (đối với những vườn trồng tập trung). Nhưng năm nay, sầu riêng rụng nhiều. Những hộ trồng đơn lẻ, thiếu sự chăm sóc đều bị mất trắng…

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết: Năm nay, sau một thời gian nắng gắt, Khánh Sơn đón những trận mưa lớn trong lúc hoa sầu riêng xả nhụy. Gặp mưa, cây sầu riêng phát triển lá non và rễ non, dẫn đến hiện tượng cạnh tranh chất dinh dưỡng giữa lá và quả. Theo chu trình sinh trưởng và phát triển, cây sầu riêng bắt buộc phải tích lũy chất dinh dưỡng để nuôi lá nên phần lớn quả bị đào thải. Bên cạnh đó, người nông dân không kịp thời chuẩn bị vật tư nông nghiệp (VTNN) đặc chủng cho cây sầu riêng. Vì vậy, khi nhu cầu dinh dưỡng của cây sầu riêng cần số lượng lớn thì không đáp ứng kịp thời. Ông Sương cho biết: Phần lớn VTNN dành cho cây sầu riêng đều đặt mua ở miền Nam. Khi thị trường này bị thiếu hụt, người nông dân không được cung cấp kịp thời để sản xuất.

° NÔNG DÂN CÙNG… SẦU

Lâu nay, cây sầu riêng Khánh Sơn chưa hề gặp mưa trong giai đoạn đơm hoa kết trái. Việc phát hiện muộn và thiếu kinh nghiệm đã đưa người trồng sầu riêng vào cảnh khốn khó. Năm nay, giá mua sầu riêng tại vườn rất cao (20 ngàn đồng/kg) nhưng nông dân Khánh Sơn lại không có thu nhập. 

Mục tiêu phát triển cây sầu riêng là góp phần nâng cao đời sống cho người dân địa phương. Thời điểm huyện có kế hoạch xây dựng sản phẩm hàng hóa đặc biệt cho vùng đất Khánh Sơn cũng là lúc nông dân chịu thất bại. Nhiều chủ vườn cho biết: Năm nay, bán được sầu riêng không dễ. Người mua luôn yêu cầu chủ vườn phải đảm bảo sầu riêng không bị sượng, nếu sượng sẽ bị trả lại và chủ vườn phải hoàn tiền; vì để ăn được quả sầu riêng, người mua phải bỏ số tiền không nhỏ (bình quân 80 - 100 ngàn đồng/quả)…

Những vườn sầu riêng đìu hiu, người nông dân lặng lẽ vì chưa đủ kinh nghiệm. Chúng tôi được biết, huyện đã quyết định xây dựng Trung tâm Hỗ trợ, tư vấn kỹ thuật và cung ứng dịch vụ VTNN cho cây sầu riêng. Đây là giải pháp phục hồi kinh tế cho nông dân ở vụ sầu riêng sau.

ĐẠI HẢI