Doanh nghiệp và người dân cùng có lợi

Những năm trước đây, 2 Nhà máy Đường (NMĐ) Cam Ranh và Ninh Hòa cùng một cơ quan chủ quản là Công ty Đường Khánh Hòa...

Chế biến mía đường thủ công ở Cam Ranh.

Những năm trước đây, 2 Nhà máy Đường (NMĐ) Cam Ranh và Ninh Hòa cùng một cơ quan chủ quản là Công ty Đường Khánh Hòa. Sau khi NMĐ Ninh Hòa chuyển đổi sang công ty cổ phần, việc phân chia vùng nguyên liệu mía giữa 2 nhà máy là một nhu cầu tất yếu.

Trước đây, việc tổ chức hợp đồng đầu tư sản xuất, thu mua mía nguyên liệu và chế biến đường trong toàn tỉnh chủ yếu thuộc về Công ty Đường Khánh Hòa và một phần nhỏ thuộc về các lò đường thủ công. Đầu năm 2006, theo chủ trương của tỉnh về đổi mới và phát triển doanh nghiệp, ngành mía đường Khánh Hòa từ một đầu mối sản xuất kinh doanh đã tách thành 2 doanh nghiệp độc lập. NMĐ Cam Ranh, công suất thiết kế 6.000 tấn/ngày thuộc Công ty Đường Khánh Hòa; NMĐ Ninh Hòa, công suất thiết kế 1.250 tấn/ngày được cổ phần hóa thành Công ty Đường Ninh Hòa. Tuy công suất nhỏ hơn NMĐ Cam Ranh, nhưng NMĐ Ninh Hòa lại có ưu thế nằm giữa vùng nguyên liệu. Do vậy, việc phân chia vùng nguyên liệu mía để 2 doanh nghiệp ổn định sản xuất có ý nghĩa rất quan trọng.

Hiện nay, toàn tỉnh có gần 16.300 ha mía, sản lượng xấp xỉ 600.000 tấn mía cây. Cây mía đã trở thành cây trồng chủ lực của ngành nông nghiệp tỉnh. Đặc thù cho vùng nguyên liệu mía thường kéo dài trên 3 năm, 1 vụ trồng mía mới và ít nhất 2 vụ tái sinh gốc. Chu kỳ trồng, thời vụ thu hoạch kéo dài từ sau Tết dương lịch đến tháng tư âm lịch. Tuy nhiên, do điều kiện thổ nhưỡng, hầu hết diện tích mía ở Khánh Hòa phụ thuộc vào thời tiết. Chính vì thế, năng suất mía ở các địa phương trong tỉnh không cao (35 - 40 tấn/ha). Hiện nay, vùng mía nguyên liệu ở huyện Ninh Hòa tương đối tập trung và có quy mô lớn nhất tỉnh. Đây cũng là vùng có thể mở sộng sản xuất và tăng năng suất khi thủy điện Ea Krong Rou đi vào hoạt động. Vùng mía nguyên liệu phía Nam chủ yếu tập trung ở Cam Ranh, Diên Khánh và Khánh Vĩnh. Riêng vùng mía Cam Ranh, tuy có diện tích lớn (4.000 - 5.000 ha), nhưng quy mô lại nhỏ lẻ, phân tán. Mặt khác, trên địa bàn có trên 100 cơ sở chế biến thủ công với công suất ước 1.000 tấn/ngày nên gặp không ít khó khăn khi thu mua nguyên liệu.

Theo đề án của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã được UBND tỉnh phê duyệt, dựa trên cơ sở công suất thiết kế của từng nhà máy, NMĐ Ninh Hòa được nhận diện tích vùng nguyên liệu 3.286 ha phía Bắc Quốc lộ 26 thuộc huyện Ninh Hòa; vùng phía Tây Quốc lộ I thuộc huyện Vạn Ninh, Ninh Hòa. NMĐ Cam Ranh được nhận vùng nguyên liệu phía Đông Quốc lộ I thuộc địa bàn 2 huyện Vạn Ninh, Ninh Hòa; vùng mía phía Nam Quốc lộ 26 thuộc huyện Ninh Hòa và diện tích mía Công ty đang đầu tư ở các huyện còn lại trong tỉnh (khoảng 10.589 ha). Phương án này được áp dụng cho các bên liên quan trong sản xuất, tiêu thụ là 2 nhà máy, chính quyền địa phương nơi có vùng nguyên liệu và các hộ dân có hợp đồng với các doanh nghiệp. Việc phân chia vùng nguyên liệu đã tạo điều kiện cho 2 doanh nghiệp chủ động đầu tư và tiêu thụ sản phẩm ở những địa bàn được phân chia để hoàn thành tốt kế hoạch sản xuất; tránh tình trạng tranh mua, tranh bán gây bất ổn tình hình an ninh trật tự ở nông thôn như đã từng có ở một số vùng trồng mía khác trong nước, gây thiệt hại cho doanh nghiệp, người trồng mía và người tiêu dùng.

VŨ CA