Hướng đi nào cho cây rong sụn?

Sợ rong chết nên chưa đến mùa thu hoạch, nhiều người dân vẫn vớt rong tươi lên phơi khô để bán.

Mang tính tự phát, cây rong sụn Cam Ranh (Khánh Hòa) có thời được xem là cây xóa đói giảm nghèo cho người dân sống ven biển. Diện tích nuôi trồng loại cây này có năm lên đến 160 ha, nhưng hiện nay diện tích này ngày càng thu hẹp và có nguy cơ xóa sổ.

Có mặt tại Cam Ranh từ năm 1997, cây rong sụn được trồng tại Cam Bình với diện tích khoảng 2 ha nhưng những năm ấy đầu ra của sản phẩm không có nên giá cả thấp, diện tích nuôi trồng không tăng. Năm 2003, do nhu cầu thu mua để xuất khẩu của các công ty (đa số ở TP. Hồ Chí Minh) tăng mạnh nên diện tích nuôi trồng rong sụn ở Cam Ranh tăng lên nhanh chóng, tập trung ở các xã Cam Phúc Nam, Cam Nghĩa, Cam Phúc Bắc… Nếu năm 2003 diện tích nuôi, trồng rong sụn ở Cam Ranh khoảng 26 ha, thì đến năm 2005 tăng lên gấp 5 - 6 lần với diện tích trên 160 ha. Chi phí đầu tư ban đầu để trồng 1 sào rong sụn khoảng 4 triệu đồng (trong đó, giống: 2 triệu đồng, cọc dây và công cột: 1 triệu đồng; công chăm sóc: 1 triệu đồng), từ 1 đến 2 tháng có thể thu hoạch. Nếu thời tiết bình thường, sản lượng thu hoạch bình quân từ 7.000 - 8.000kg rau tươi/sào, với giá bán ổn định 1.200 đồng/kg tươi và 9.000 - 10.000 đồng/kg rau khô (7 - 8kg rau tươi phơi được 1kg rau khô), vụ đầu người nuôi trồng thu lãi khoảng 5 - 6 triệu đồng. Những vụ sau nếu người nuôi biết tự nhân giống (ngắt những ngọn rong sụn đang phát triển tốt cột lại từng chùm khoảng 2 - 3 gram thả xuống nước nuôi cho đến vụ sau đưa vào trồng) lãi sẽ tăng gấp 2 - 3 lần. Chính vì chi phí đầu tư thấp, lợi nhuận cao, số người nuôi rong sụn ở Cam Ranh không chỉ bó hẹp ở một số xã mà đã lan rộng ra 8 xã, phường, ven biển. Nhiều gia đình sửa sang, xây cất nhà mới cũng từ cây rong sụn. Thấy được lợi ích của việc nuôi trồng rong sụn, nhiều xã, phường ở ven biển chọn nuôi, trồng rong sụn như là một trong những biện pháp xóa đói giảm nghèo cho địa phương.

Theo chân anh Đặng Như Đệ - cán bộ Nông nghiệp xã Cam Nghĩa, chúng tôi đến thôn Mỹ Ca, một trong những thôn có diện tích nuôi rong sụn khá lớn của xã, đang là mùa thu hoạch vụ phụ (vụ chính tháng 10 đến tháng 3; vụ phụ từ tháng 3 đến tháng 7 âm lịch) nhưng số hộ cũng như sản lượng thu hoạch thưa thớt. Anh Đệ cho biết: “Do mất mùa liên tiếp 2 năm nay nên số người trồng không mặn mà lắm với loại cây này, diện tích thu hẹp gần một nửa”. Nguyên nhân mất mùa theo người dân địa phương là do đợt lũ cuối năm 2005 kéo dài làm nguồn nước bị nhiễm… ngọt nên diện tích trồng rong sụn trong xã hầu như mất trắng. “Từ đó đến nay, không hiểu nguồn nước bị ảnh hưởng thế nào mà cứ trồng xuống khoảng nửa tháng là rong tự hủy rồi chết. Gia đình tôi sau khi mất trắng do đợt lũ, trồng thả lại 5 sào nhưng thả trồng vụ nào chết vụ ấy. Đến nay vẫn chưa biết nguyên nhân. Không chỉ xã Cam Nghĩa, người dân ở xã Cam Thành Bắc, Cam Phúc Bắc, Cam Hải Đông… cũng rơi vào tình trạng tương tự. Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay diện tích trồng rong sụn ở Cam Ranh giảm gần 2/3.

Rong sụn là loại thủy sản dễ trồng, chi phí đầu tư thấp, lợi nhuận cao lại giải quyết việc làm cho người lao động và quan trọng hơn nó là loại cây lọc nước rất tốt. Nuôi rong sụn cũng có nghĩa góp phần cải thiện môi trường nước trong vịnh Cam Ranh đang bị ô nhiễm. Với những lợi ích thiết thực ấy, các cấp, các ngành cần nhanh chóng tìm hiểu nguyên nhân, đề ra giải pháp giúp người dân sống bằng nghề nuôi trồng rong sụn sớm ổn định cuộc sống. 

XUÂN SƠN