“Cởi trói” cho ngành cho thuê tài chính

Ảnh minh họa.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa cho phép các công ty cho thuê tài chính (CTTC) thực hiện chuyển nhượng (bán) các khoản phải thu cho nhà đầu tư, từ đó huy động vốn với các kỳ hạn tương ứng. Đây là một chủ trương mới của NHNN, được thực hiện thí điểm từ tháng 4 đến tháng 8-2006 nhằm tạo tiền đề và kinh nghiệm để hoàn thiện một quy chế chính thức trong tương lai.

Theo NHNN, cơ chế cho phép bán các khoản phải thu từ hợp đồng CTTC là một hướng đi mở, từng bước “cởi trói” cho ngành CTTC. Bởi hiện nay, ngành CTTC đang gặp nhiều khó khăn, không có khả năng huy động đủ mức vốn trung hạn. Trong khi đó, CTTC là một hình thức tài trợ trung hạn với thời hạn trả nợ từ 2 đến 3 năm. Vì vậy, trong lần thí điểm này, các công ty CTTC được thực hiện thí điểm chuyển nhượng (bán) các quyền lợi của một số khoản cho nhà đầu tư, từ đó thu được vốn tương ứng với các kỳ hạn của các khoản phải thu. Các đối tượng được tham gia giao dịch là các công ty CTTC có giấy phép (bên bán các khoản phải thu) và các NH (bên mua, hoặc nhà đầu tư) có trụ sở tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Cụ thể, bên bán sẽ là Công ty CTTC quốc tế Việt Nam, Công ty CTTC II của NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NHNo-PTNT)Việt Nam , Công ty CTTC I của NH Đầu tư và Phát triển (ĐT-PT) Việt Nam. Bên mua là NH Cổ phần Á Châu, NH ĐT-PT Việt Nam, NHNo-PTNT Việt Nam.

Nghiệp vụ bán các khoản phải thu phải tuân thủ theo 3 nguyên tắc cơ bản: Thứ nhất, việc mua các khoản phải thu có kèm theo “Quyền truy đòi”. Bởi mục đích của việc bán các khoản phải thu là để cung cấp cho công ty CTTC một khoản tài chính bổ sung. Trong bối cảnh hiện nay của thị trường, rủi ro sẽ làm các nhà đầu tư dè dặt nên việc bán các khoản phải thu sẽ không nhằm mục đích chuyển rủi ro tín dụng sang cho nhà đầu tư. Công ty CTTC (người bán) sẽ phải có trách nhiệm đảm bảo việc từng khách hàng sẽ thanh toán đúng hạn các khoản thanh toán định kỳ và phải mua lại bất kỳ khoản thu nào phải đảo nợ. Thứ hai, công ty CTTC sẽ phải tiếp tục quản lý hợp đồng CTTC, giữ mối quan hệ với bên đi thuê. Bởi theo quy định pháp luật hiện hành, nhà đầu tư sẽ không có giấy phép để có thể quản lý các khoản phải thu (vì nhà đầu tư không phải là công ty CTTC). Thứ ba, do tiền thuê không cố định trong suốt thời hạn thuê nên giá mua sẽ được chia làm 2 phần: Phần trả trước được thanh toán ngay khi mua lại khoản phải thu, và số dư còn lại sẽ được thanh toán vào cuối kỳ hạn của khoản phải thu. Bên bán sẽ trả lãi cho phần trả trước cho nhà đầu tư theo mức lãi suất do 2 bên thỏa thuận.

Sau khi kế hoạch thí điểm kết thúc (ngày 1-8-2006), NHNN sẽ tổ chức đánh giá và rút kinh nghiệm để hoàn thiện dự thảo Quy chế về bán các khoản phải thu từ hợp đồng CTTC; xúc tiến ban hành Quy chế này làm cơ sở cho các công ty tài chính, NH thương mại và các nhà đầu tư triển khai thực hiện.

P.V