Kinh tế Khánh Hòa – Thế và lực mới

Không chỉ tăng trưởng với nhịp độ cao, kinh tế tỉnh Khánh Hòa đang từng bước chuyển dịch cơ cấu theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH-HĐH)...

Không chỉ tăng trưởng với nhịp độ cao, kinh tế tỉnh Khánh Hòa đang từng bước chuyển dịch cơ cấu theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH-HĐH). Với đà ấy, kinh tế Khánh Hòa đang có những bước đầy tự tin trên một chặng đường phát triển mới, với thế và lực mới.

° Chuyển dịch cơ cấu kinh tế

Phân xưởng dệt kim - Nhà máy dệt Tân Tiến công suất 5 triệu mét vải/năm.

Nhiều người đã hết sức ngỡ ngàng khi trở lại Nha Trang - Khánh Hòa chỉ sau một thời gian ngắn. Ngỡ ngàng bởi sự đổi thịt thay da một cách khá ấn tượng trên nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội (KT-XH) địa phương. 5 năm qua, kinh tế Khánh Hòa tăng trưởng với nhịp độ khá cao. GDP giai đoạn 1996 - 2000 tăng 8,2%, đến giai đoạn 2001 - 2005 đã tăng trên 10%. Thu ngân sách tăng nhanh. Năm 2000 toàn tỉnh thu gần 1.100 tỷ đồng, đến năm 2005, con số đó dự kiến đạt khoảng trên 3.300 tỷ đồng. Điều rất đáng mừng là Tổng cục Thuế vừa công bố Khánh Hòa là một trong 7 tỉnh của cả nước có số thu lớn, đạt tốc độ tăng trưởng cao trong 5 năm 2001 - 2005. Tỷ trọng huy động ngân sách trong GDP cũng tăng nhanh, từ 17,8% năm 2000 lên 24,3% năm 2005.

Trong quá trình phát triển, cơ cấu kinh tế Khánh Hòa đã từng bước chuyển dịch theo hướng tích cực. Đó là tăng nhanh tỷ trọng các ngành dịch vụ, du lịch và công nghiệp. Trong cơ cấu kinh tế, năm 2000, ngành công nghiệp chiếm 35,3%, đến năm 2005 đã là 41,1%. Năm 2000, dịch vụ, du lịch chiếm 37,8%, đến năm 2005 đã là 40,3%. Trong khi đó, tỷ trọng nông nghiệp ngày càng giảm, năm 2000 chiếm 26,9%, đến năm 2005 còn 18,6%. Theo đó, cơ cấu lao động cũng đang chuyển biến theo hướng tăng tỷ trọng lao động dịch vụ, công nghiệp, lao động có trình độ kỹ thuật, lao động được đào tạo; giảm tỷ trọng lao động nông nghiệp. Bên cạnh đó, theo đánh giá của Tỉnh ủy, quá trình CNH-HĐH nông nghiệp và nông thôn đã có sự tăng tốc; tốc độ đô thị hóa nông thôn diễn ra cao hơn trước thông qua việc thực hiện các chương trình KT-XH lớn của tỉnh như giao thông nông thôn, phủ điện nông thôn, kiên cố hóa kênh mương…

Thủ tướng Phan Văn Khải, trong chuyến thăm và làm việc với tỉnh Khánh Hòa tháng 8-2005, đã đánh giá cao những bước phát triển KT-XH của Khánh Hòa: “Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, tỉnh Khánh Hòa vẫn tiếp tục được đà của 20 năm qua, đã liên tục tăng trưởng với mức độ cao, đặc biệt là công nghiệp. So với mức tăng GDP của cả nước, mức tăng GDP của Khánh Hòa là khá cao. Khánh Hòa cũng là một trong rất ít tỉnh trong cả nước có mức thu ngân sách trên 3.000 tỷ đồng. Cơ cấu kinh tế của Khánh Hòa đến nay là tiến bộ. Điều này sẽ tạo đà tăng trưởng nhanh hơn trong những năm tới”.

Để phát triển nhanh, bền vững theo hướng CNH-HĐH, tỉnh Khánh Hòa xác định phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng dịch vụ, du lịch - công nghiệp - nông nghiệp. Có thể nói, đây là một yêu cầu cấp thiết, xuất phát từ thực tiễn tính chất, trình độ và hiệu quả phát triển KT-XH địa phương.

° Phát huy lợi thế, tiềm năng

Trên cơ sở thực tiễn phát triển và tiềm năng đang có, Khánh Hòa xác định thế và lực để phát triển trong 5-10 năm tới là bên cạnh việc tổ chức khai thác tốt tiềm năng của tỉnh, sẽ tăng cường liên kết, hợp tác phát triển với các địa phương trong cả nước và cả ở nước ngoài.

Có thể thấy, trong tương lai gần, tỉnh Khánh Hòa sẽ hình thành 3 vùng kinh tế trọng điểm, gồm trung tâm là TP. Nha Trang; phía Bắc là khu vực vịnh Vân Phong và phía Nam là thị xã Cam Ranh.

TP. Nha Trang là trung tâm chính trị, văn hóa, kinh tế của tỉnh Khánh Hòa. Sự phát triển của Nha Trang luôn được đánh giá là có tính chất đầu tàu, làm động lực phát triển chung cho cả tỉnh. Hiện nay, cơ cấu kinh tế của TP. Nha Trang đã hình thành khá rõ nét theo hướng dịch vụ, du lịch - công nghiệp - nông nghiệp. Hướng tới, TP. Nha Trang sẽ tiếp tục đầu tư phát triển mạnh lĩnh vực dịch vụ, du lịch nhằm xây dựng TP. Nha Trang thành một trung tâm du lịch có tầm cỡ quốc gia, quốc tế. Đến năm 2010, dự kiến TP. Nha Trang có quy mô dân số khoảng 50 vạn dân khi được đầu tư, xây dựng, phát triển về phía Tây, nối với Diên Khánh. Nha Trang đang dần trở thành một đầu tàu thực sự trong phát triển KT-XH của Khánh Hòa.

Ở phía Bắc tỉnh, Khu kinh tế Vân Phong đang khởi động. Theo quy hoạch chung được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đây là khu kinh tế tổng hợp (KTTH), trong đó cảng trung chuyển container quốc tế giữ vai trò chủ đạo kết hợp phát triển KTTH đa ngành, đa lĩnh vực gồm du lịch, dịch vụ, công nghiệp, nuôi trồng thủy sản và các ngành nghề kinh tế khác. Với tổng diện tích được quy hoạch khoảng 150.000 ha, dân số trong khu vực quy hoạch đến năm 2020 khoảng 400.000 người, khi đi vào hoạt động, Khu KTTH Vân Phong sẽ là một động lực mới cho phát triển kinh tế theo hướng tăng mạnh các ngành dịch vụ.

Ở phía Nam, khu vực Bắc bán đảo Cam Ranh đã được Chính phủ quyết định chuyển sang phát triển kinh tế, theo hướng phát triển du lịch chất lượng cao, mở rộng dịch vụ vận tải hàng không và các trung tâm thương mại, hội nghị cấp quốc gia, quốc tế. Hiện tỉnh đang tiến hành kêu gọi đầu tư xây dựng Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh, với diện tích 2.150 ha và đã ấn định suất đầu tư vào đây tối thiểu phải ở mức 25 tỷ đồng/ha. Bên cạnh Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh, hướng tới khi sân bay Cam Ranh được đầu tư xây dựng thành sân bay quốc tế, khi Cảng Ba Ngòi được nâng cấp… thị xã Cam Ranh sẽ có những đóng góp ngày càng quan trọng trong phát triển KT-XH cả tỉnh.

Việc hình thành các vùng kinh tế trọng điểm nói trên không chỉ tạo một động lực phát triển mới cho cả tỉnh mà còn góp phần đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa nông thôn. Đây là những tiền đề quan trọng để phấn đấu đến năm 2015 tỉnh Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Cạnh đó, việc thực hiện xây dựng tiểu vùng kinh tế Khánh Hòa - Phú Yên - Ninh Thuận; việc hợp tác phát triển với các tỉnh ở nước ngoài như Ulsan (Hàn quốc), Kharcov (Ukraine), Morbihan (Pháp)… cũng sẽ góp phần tạo một thế và lực mới để kinh tế Khánh Hòa bứt phá đi lên.

° Mấy vấn đề trước mắt

Đảng bộ và nhân dân Khánh Hòa đã thể hiện quyết tâm rất cao trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng dịch vụ, du lịch - công nghiệp - nông nghiệp. Do đó, ngay từ bây giờ, nếu sớm xác định được mục tiêu sẽ xây dựng Nha Trang - Khánh Hòa thành một trung tâm dịch vụ thì mới có thể xác định những bước đi tiếp theo cho thật sự phù hợp, gồm những công việc về quy hoạch phát triển trước mắt cũng như lâu dài; về đào tạo nhân lực, thu hút nhân tài; về bảo vệ môi trường thiên nhiên, văn hóa… Chẳng hạn như có xác định mục tiêu phát triển mạnh dịch vụ thì ngay từ bây giờ, khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh phải được quy hoạch phát triển theo hướng hiện đại, có khả năng đáp ứng được nhu cầu dịch vụ có đẳng cấp quốc tế.

Có thể thấy, phát triển dịch vụ là xu hướng chung của nền kinh tế hiện đại. Ở một số nước phát triển, dịch vụ chiếm tới trên 80% trong GDP. Khi tỷ trọng dịch vụ trong GDP cao, nền kinh tế càng có động lực tốt để phát triển. Vấn đề là làm thế nào để tăng nhanh tỷ trọng dịch vụ trong GDP. Cho nên, khi đã đặt dịch vụ, du lịch lên hàng đầu trong cơ cấu kinh tế, chúng ta cần sớm xây dựng một chiến lược phát triển cho từng ngành, từng loại hình dịch vụ, trong từng giai đoạn cụ thể. Trong đó, phải xác định được những ngành dịch vụ mũi nhọn, có tính chất động lực cao và nhiều tiềm năng để tập trung phát triển, tránh đầu tư dàn trải.

Lâu nay, chúng ta vẫn hay bàn về việc xây dựng được một thương hiệu du lịch mang nét đặc thù của Nha Trang - Khánh Hòa. Ai cũng biết, nhu cầu của du khách không chỉ có ăn, nghỉ mà còn phải được trải nghiệm, khám phá. Do đó, khi xây dựng du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, tỉnh phải tập trung khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh về biển, đảo, núi, rừng, về văn hóa, về con người. Trên cơ sở đó, đa dạng hóa các loại hình du lịch, phát triển du lịch sinh thái kết hợp với du lịch nghỉ dưỡng, chữa bệnh. Điều quan trọng nhất là du lịch Nha Trang - Khánh Hòa phải vừa có nét bản sắc riêng, vừa có mối tương quan chung trong khu vực. Có như vậy mới tạo được ấn tượng tốt trong du khách.

PH0NG NGUYÊN