Vì sao điều chỉnh giá tiêu thụ nước sạch?

Ngày 1-11, Quyết định 87 về việc “điều chỉnh giá tiêu thụ nước sạch trên địa bàn TP. Nha Trang và huyện Diên Khánh” của UBND tỉnh Khánh Hòa có hiệu lực...

Ảnh minh họa

Ngày 1-11, Quyết định 87 về việc “điều chỉnh giá tiêu thụ nước sạch trên địa bàn TP. Nha Trang và huyện Diên Khánh” của UBND tỉnh Khánh Hòa có hiệu lực. Đây chỉ là sự khởi đầu trong lộ trình điều chỉnh giá nước cho phù hợp với tình hình vay vốn và kế hoạch trả nợ đầu tư của các doanh nghiệp (DN) cung cấp nước sạch.

Đến nay, khi nhìn lại tiến độ thực hiện các dự án nước sạch và kế hoạch trả nợ vốn vay đầu tư hệ thống nước của Công ty Cấp thoát nước Khánh Hòa (KH) mới thấy có nhiều chậm trễ. Dự án cấp nước và vệ sinh tại KH đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nguồn vốn đầu tư cho dự án cấp nước của TP. Nha Trang được vay từ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) từ năm 1995 để cải tạo, nâng cấp, lắp đặt mới các trạm bơm, đường ống, các cụm xử lý, các bể chứa, xây dựng các công tình phụ trợ như: phòng thí nghiệm, kho, xưởng, nhà quản lý… với tổng số tiền lên đến 18.359.000 USD. Toàn bộ các công trình trong dự án đã được hoàn thành, nghiệm thu và đưa vào sử dụng. Theo Hiệp định vay phụ giữa Bộ Tài chính và công ty cấp thoát nước KH, thời hạn trả vốn vay (cả gốc lẫn lãi) trong vòng 20 năm (tính từ năm 2000). 10 năm đầu, số tiền trả nợ gần 8,6 tỷ đồng/năm; 10 năm sau, phải trả hơn 16,4 tỷ đồng/năm; nếu xảy ra nợ quá hạn được tính 150% đối với lãi suất.

Để đảm bảo việc thanh toán nợ theo lịch trình đã quy định, từ năm 1999, Bộ Xây dựng và Ban Vật giá Chính phủ đã có Thông tư hướng dẫn phương pháp định giá và thẩm quyền quyết định giá tiêu thụ nước sạch đô thị, khu công nghiệp và cụm dân cư nông thôn (trong đó có xét đến khả năng chi trả của khách hàng và việc trả nợ vốn vay của các DN sản xuất kinh doanh nước). Giá thành toàn bộ của nước sạch bao gồm: giá thành sản xuất nước sạch (chi phí vật tư trực tiếp + chi phí nhân công trực tiếp + chi phí sản xuất chung), chi phí bán hàng và chi phí quản lý DN. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, dự án này bị chậm trễ do nhiều nguyên nhân khách quan nên đến năm 2004 mới hoàn thành. Từ lịch trình trả nợ không phù hợp và các biến động về chi phí sản xuất nước sạch cộng với sự thay đổi về chế độ chính sách của Nhà nước, tháng 11-2004, Liên Bộ Tài chính và Xây dựng tiếp tục có hướng dẫn nguyên tắc xác định và thẩm quyền quyết định giá tiêu thụ nước sạch để phù hợp với kế hoạch và số tiền trả nợ (tính từ ngày 1-12-2004) trong 20 năm. Đợt điều chỉnh trả nợ vốn vay này, Công ty Cấp thoát nước tỉnh phải trả số tiền gần 14,3 tỷ đồng/năm… Do đó, xét theo tình hình của KH và nhiều tỉnh thành trong cả nước, Bộ Tài chính đã có quyết định về khung giá nước sạch sinh hoạt: đô thị đặc biệt và đô thị loại 1 từ 2.500 đồng đến 8.000 đồng/m3; đô thị loại 2, 3, 4, 5 từ 1.800 đồng đến 7.000 đồng/m3. Theo ông Nguyễn Đình Hà - Trưởng phòng Tổ chức Hành chính Công ty Cấp thoát nước KH: Trên thực tế, đơn vị chỉ có nguồn thu chủ yếu từ sản xuất và tiêu thụ nước sạch, nhưng các khoản khấu khao tài sản cố định luôn tăng lên theo thời gian. Với khả năng tài chính hiện tại, DN không đủ khả năng trả nợ vốn vay từ ADB. Mặt khác, đơn vị vẫn cần rất nhiều kinh phí để đầu tư phát triển, nâng cấp cải tạo… khi TP. Nha Trang được mở rộng. Hàng năm, đơn vị huy động tất cả lợi nhuận lẫn khấu hao cũng chỉ được khoảng 14 tỷ đồng/năm. Mỗi năm, khi mở rộng đường giao thông, quy hoạch xây dựng… tỉnh đã phải cấp vốn trên dưới 3 tỷ đồng để đơn vị khắc phục và thực hiện các công trình…

Từ việc cân đối nguồn kinh phí trong hoạt động ngành nước theo quy định của các bộ, ngành Trung ương, Công ty Cấp thoát nước bắt buộc phải xây dựng giá tiêu thụ nước sạch cho phù hợp. Hiện tại, tỉnh đã quyết định và áp dụng thực hiện 9 mức giá nước mới từ đầu tháng 11 với các đối tượng khách hàng (nước sinh hoạt ở các hộ dân cư có 4 mức). Nhìn chung, nước sử dụng cho các đơn vị sản xuất không tăng cao (chỉ tăng hơn mức cũ 82 đồng). Việc thay đổi giá tiêu thụ nước sinh hoạt tại TP. Nha Trang và huyện Diên Khánh vẫn không cao so với giá hiện tại ở các huyện, thị trong tỉnh. Ví dụ như Cam Ranh: 3.000 đồng/m3; Khánh Sơn, Khánh Vĩnh: 2.000 đồng/m3; Ninh Hòa, Vạn Ninh: 2.600 đồng/m3. Theo ông Nguyễn Đình Hà: Việc tăng giá nước vẫn chưa vượt khung giá so với quy định của Bộ Tài chính. Do vậy, trong thời gian tới, tùy theo việc cân đối trong kinh doanh, đơn vị sẽ đề nghị tỉnh tiếp tục xét tăng giá nước sạch để có thể đảm bảo mức giá vừa phải cho khách hàng và việc thanh toán vốn vay của Công ty…

ĐẠI HẢI