Áp lực tiền tệ những tháng cuối năm

Ảnh minh họa.

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), trong những tháng đầu năm 2005, lãi suất cả của VND và USD đều tăng so với cuối năm 2004, riêng với lãi suất VND mặc dù được NHNN nhận định là chỉ “tăng nhẹ”, nhưng nếu cộng cả năm thì có thể thấy, lãi suất của các ngân hàng đã liên tục tăng trong suốt gần 2 năm qua.

Trước biến động này, NHNN cho biết, trong những tháng còn lại của cả năm, NHNN vẫn thực hiện phương châm "thận trọng và linh hoạt" trong điều hành chính sách tiền tệ, đảm bảo tăng trưởng kinh tế cao hơn lạm phát.

Ông Nguyễn Đồng Tiến, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng, mặt bằng lãi suất tăng nhẹ so với cuối năm 2004, nhưng không tăng đột biến. Cụ thể, lãi suất huy động VND tăng từ 0,03 đến 0,08%/ tháng, lãi suất cho vay tăng ở mức thấp hơn khoảng 0,05%/tháng so với cuối năm 2004. Đối với lãi suất USD tăng mạnh hơn do tác động chính từ việc Mỹ tăng lãi suất cơ bản của mình, nhưng tỷ giá VND so với USD trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng mới chỉ tăng 0,73%. Ông Tiến cũng đưa ra dự báo mức tăng tỷ giá của cả năm sẽ chỉ tăng khoảng 1%. Về cơ bản, sau hai đợt điều chỉnh lãi suất chiết khấu và tái cấp vốn cũng như điều chỉnh lại tỷ lệ dự trữ bắt buộc vào đầu năm nay, trong thời gian qua, NHNN cũng chưa có một sự điều chỉnh nào về các tỷ lệ này. Việc tăng lãi suất cũng như kiềm chế mức tăng của tỷ giá là điều được NHNN nhận định vào cuối năm 2004. Tuy nhiên, hiện có một vấn đề đang được quan tâm là, chỉ số giá tiêu dùng vẫn tiếp tục tăng cao ở mức 7,2% so với cuối năm 2004, gây một áp lực rất lớn đối với hoạt động của thị trường. Việc điều hành của NHNN trong những tháng cuối năm rất cần chú ý động thái này. Mặc dù vậy, NHNN vẫn giữ nguyên nhận định như năm 2004 là nhân tố tiền tệ (gồm chi ngân sách nhà nước, tín dụng ngân hàng, tín dụng ưu đãi của Nhà nước) không phải là nhân tố chủ yếu và khởi nguồn tăng giá, nhưng cũng có một phần tác động tăng giá. Nguyên nhân gây tăng giá, theo NHNN vẫn tập trung vào các nhân tố chủ yếu là giá lương thực - thực phẩm tăng, giá dầu thô tăng cao, giá các mặt hàng nhập khẩu thiết yếu tăng 30%, chi phí sản xuất của các ngành đều tăng do giá đầu vào tăng, tiền lương tăng vào tháng 10 vừa qua và hệ thống phân phối một số mặt hàng còn chồng chéo, chi phí trung gian cao. Có lẽ vì nhận định này mà cho đến thời điểm hiện tại, mặc dù chỉ số giá đã tăng vượt chỉ tiêu mà Quốc hội đặt ra là 6,5%, song NHNN vẫn chưa có điều chỉnh về điều hành chính sách tiền tệ.

Hiện một số nhà kinh tế vẫn chưa đồng nhất quan điểm với NHNN trong giải thích vai trò của tiền tệ đối với việc tăng giá. Vào đầu năm nay, bản thân ông Lê Đức Thuý, Thống đốc NHNN đã từng đưa ra cả những con số rất cụ thể về tỷ lệ phần trăm tác động của tiền tệ với giá cả, nó rất thấp, để chứng minh nhận định của NHNN. Tuy nhiên, trong một số cuộc hội thảo về giá gần đây, một số chuyên gia vẫn chỉ rằng, tín dụng tăng cao là một trong nhưng nguyên nhân gây tăng giá. Ngoài ra, có ý kiến đặt câu hỏi: nhiều nước xung quanh cũng bị cúm gà, chịu tác động của giá cả, giá nguyên liệu đầu vào tăng, nhưng sao lạm phát của họ lại thấp hơn nhiều so với Việt Nam?

Việc đảm đương cùng lúc hai nhiệm vụ ổn định giá trị đồng tiền và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế của chính sách tiền tệ trong bối cảnh hiện nay đang tỏ ra là không đơn giản. Trong báo cáo mới nhất của NHNN cũng thừa nhận rằng, việc đảm bảo tăng trưởng kinh tế ở mức cao và kiểm soát lạm phát ở mức thấp hơn tăng trưởng kinh tế là yêu cầu khó khăn. Đặc biệt, có nhiều yếu tố tiền tệ nằm ngoài sự kiểm soát của NHNN như: chi tiêu và bội chi ngân sách Nhà nước, chuyển tiền một chiều, huy động vốn và cho vay vốn của các tổ chức tài chính khác.

Theo VOV