Thị trường chưa được kiểm chứng

Hiện nay, ở chợ Đầm (Nha Trang) có trên 10 vựa hàng trái cây. Mỗi ngày, các vựa này phân phối từ 40 - 60 tấn trái cây của các tỉnh khác và trên dưới 4 tấn trái cây trong tỉnh...

Cảnh mua bán hàng trái cây nhộn nhịp ở Chợ Đầm Nha Trang.

Hiện nay, ở chợ Đầm (Nha Trang) có trên 10 vựa hàng trái cây. Mỗi ngày, các vựa này phân phối từ 40 - 60 tấn trái cây của các tỉnh khác và trên dưới 4 tấn trái cây trong tỉnh ra các sạp trái cây lớn nhỏ trong toàn tỉnh. Mỗi ngày, từ 0 - 6 giờ sáng là khoảng thời gian các xe hàng trái cây từ các tỉnh khác đổ về giao thương rất nhộn nhịp. Hàng được giao cho các chủ vựa để từ đó phân phối cho các sạp trái cây trên toàn tỉnh.

Chị Hồ Thị Ngọc Ánh, giới trưởng ngành hàng trái cây chợ Xóm Mới (Nha Trang) cho biết: “Hàng ngày, chủ các sạp trái cây ở các chợ đến các vựa ở Chợ Đầm để chọn hàng, nhận hàng và thanh toán tiền của ngày hôm trước. Về giá cả, tiền nào của đó, chất lượng trái cây tùy thuộc kinh nghiệm buôn bán chứ chưa ai kiểm chứng cả”.

Đó là đối với người bán, còn với người mua khi mua trái cây, khách hàng chỉ có thể dùng kinh nghiệm, kiến thức của mình để phân định giá trị trái cây mà mình muốn mua. Một “thượng đế” cho biết: “Khi mua trái cây, tôi nhìn bề ngoài hoặc nếm thử để nhận biết chất lượng của chúng, thấy thích hợp thì mua chứ từ trước đến nay không hề được nhà chuyên môn nào cung cấp thông tin liên quan đến chất lượng sản phẩm”. Về vấn đề này, ông Huỳnh Văn Đệ, Trưởng BQL Chợ Đầm cho biết: “Trái cây là một mặt hàng đặc trưng, ít ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nên từ trước đến nay, khi Đoàn kiểm tra liên ngành (Quản lý thị trường, Y tế, Vệ sinh phòng dịch, Thương mại…) tổ chức kiểm tra chất lượng hàng hóa cũng chỉ dừng lại ở các mặt hàng thực phẩm, gia vị… về nhãn hiệu, nguồn gốc, các chất cấm sử dụng hoặc các loại thực phẩm có dấu hiệu độc hại… chứ chưa kiểm tra mặt hàng trái cây. Hơn nữa, do đặc trưng thuần tính nên chỉ có những loại trái cây trái mùa như cam Trung Quốc (TQ), quýt TQ… không được bảo quản đúng quy trình mới có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, còn lại đều không mấy đáng ngại cho người sử dụng”.

Theo thời giá hiện nay, mặt hàng bom TQ có giá: 13.000 đồng/kg, cam Mỹ giá: 30.000 đồng/kg (cao gần gấp 4 lần so với hàng Việt Nam); nho Mỹ giá: 65.000 đồng/kg trong khi giá nho trong nước chỉ 15.000 đồng/kg (bằng 1/5 so với nho Mỹ). Điều gì khiến giá cả có sự chênh lệnh quá lớn như vậy? Thực chất, hành trình của một loại trái cây từ nơi sản xuất đến người tiêu dùng phải đi qua rất nhiều công đoạn. Chẳng hạn một lô hàng trái cây của Mỹ muốn về đến các sạp trái cây trong nước, phải di chuyển từ nơi sản xuất thông qua các nhà buôn đi đến các cửa khẩu. Tại đây, hàng được kiểm chứng và dán tem bảo đảm chất lượng rồi chuyển về các địa bàn lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh… Sau đó, hàng được phân loại và phân phối ra các tỉnh thông qua các chủ vựa để phân phối ra các sạp bán lẻ. Như vậy, việc di chuyển một quãng đường rất xa thông qua nhiều công đoạn đã đẩy giá cả lên rất cao, có khi hơn cả giá trị thực của mặt hàng. Một điều dễ nhận thấy trong mặt hàng này là chiếc tem bảo đảm dán trên mỗi đơn vị trái cây. Đây được coi là phương tiện duy nhất để có thể phân biệt hàng nội với hàng ngoại nhập. Nhưng nếu nhìn kỹ, khách hàng có thể thấy chiếc tem vừa nhỏ vừa sơ sài này chưa đủ sức thuyết phục rằng đó là hàng ngoại chính hiệu. Hơn nữa, chỉ tính riêng Chợ Đầm (Nha Trang) mỗi ngày có không dưới 10 tấn trái cây nhập ngoại với vô số đơn vị trái cây thì việc dán tem bảo đảm như vậy dễ mang tính hình thức và khó tránh khỏi để lọt hàng kém chất lượng. Thực tế cho thấy, người tiêu dùng không ai dại gì căn cứ vào nhãn mác để khẳng định chất lượng mặt hàng này. Thôi thì “trăm sự” đành dựa vào cảm quan, kiến thức để chọn hàng vậy.

Theo chúng tôi, các ngành chức năng cần cung cấp những thông tin cần thiết cho người tiêu dùng về chất lượng mặt hàng này.

CÔNG ĐỊNH