Năm “gà”, đà điểu có... lên ngôi?

Được du nhập và nhân nuôi tại Khánh Hòa từ năm 1998, chăn nuôi đà điểu hiện đang phát triển rầm rộ tại nhiều địa phương với số lượng lên đến nhiều ngàn con. Với lợi thế của vùng cát ven biển...

Được du nhập và nhân nuôi tại Khánh Hòa từ năm 1998, chăn nuôi đà điểu hiện đang phát triển rầm rộ tại nhiều địa phương với số lượng lên đến nhiều ngàn con. Với lợi thế của vùng cát ven biển, Khánh Hòa và các tỉnh miền Trung đang nung nấu khát vọng xây dựng tại đây ngành công nghiệp đà điểu lớn nhất cả nước.

Đà điểu giống.

Năm 1998, lần đầu tiên tại miền Trung, đà điểu có nguồn gốc châu Phi được tiếp nhận nuôi thí điểm, do Công ty Du lịch Long Phú (Tổng Công ty Khánh Việt - KHATOCO) thực hiện. Triển vọng của vật nuôi này cộng với những khởi đầu khả quan đã thúc đẩy KHATOCO xây dựng chiến lược phát triển một ngành công nghiệp đà điểu quy mô, khép kín từ khâu nhân giống, sản xuất đến chế biến và tiêu thụ. Năm 2000, dự án phát triển ngành công nghiệp đà điểu gồm hệ thống các trại giống, nhà máy chế biến thức ăn, chế biến thịt đà điểu, nhà máy thuộc da, sản xuất bột trứng, vùng nuôi thương phẩm, làng nghề thủ công mỹ nghệ… với vốn đầu tư lên tới gần 1.000 tỷ đồng đã được xây dựng. Không chỉ có thịt, lông, da, các sản phẩm như mỡ, xương, vỏ trứng đà điểu cũng được lên phương án khai thác triệt để với các cơ sở tinh luyện mỡ, sản xuất nước cốt xương, bột khoáng. 3 khu vực được “chấm” làm “căn cứ” cho chiến lược quy mô này là Ninh Hòa, Cam Ranh và Tam Kỳ (Quảng Nam). Từ những nung nấu này, ngay từ năm 1998, chiếc máy ấp trứng đà điểu đầu tiên được nghiên cứu, cải tạo thành công từ một máy ấp trứng gà vịt nhập ngoại. Đến năm 2003, KHATOCO hoàn toàn tự chủ trong việc thiết kế và sản xuất các loại máy ấp trứng, máy nở với giá thành chưa đến 100 triệu đồng/chiếc, từng bước chủ động nguồn giống.

Đúng như hoạch định, tháng 10-2002, Trung tâm Giống đà điểu đầu tiên tọa lạc trên diện tích 20 ha tại xã Tam Phú (thị xã Tam Kỳ - Quảng Nam) hoàn thành và chính thức đi vào hoạt động. Quy mô Trung tâm gồm 2.100 con giống sinh sản. Một hệ thống gồm 9 máy ấp trứng hiện đại đã được trang bị. Năm 2003, một Trung tâm giống đà điểu tương tự với số vốn đầu tư (giai đoạn 1) trên 20 tỷ đồng tại Ninh Hòa cũng được xây dựng trên diện tích 27 ha (hiện đang tiếp tục xây dựng). Trong giai đoạn đầu, tại đây sẽ nuôi 1.500 đà điểu bố mẹ, trong đó có 1.000 mái đẻ. Hiện Trung tâm đang nuôi 500 con. Như vậy, chỉ sau 2 năm thành lập, đến nay, số đà điểu giống tại 2 trung tâm trên đã tới 2.600 con.

Một số sản phẩm từ vỏ trứng đà điểu.

Sau 7 năm “làm quen” với loài chim khổng lồ này, ông Nguyễn Hoài Anh - cán bộ nghiệp vụ Phòng Phát triển và kinh doanh đà điểu - cá sấu (Tổng Công ty Khánh Việt) cho biết, đà điểu tỏ ra thích hợp với vùng cát ven biển miền Trung. Sau 3 tháng tuổi, đã đạt trọng lượng 20 - 22kg/con, 10 tháng đạt 85 - 90kg và đạt 95 - 100kg khi tròn 1 năm tuổi. Con mái trưởng thành trong giai đoạn từ 18 - 24 tháng đạt trọng lượng 130kg, trong khi con đực 24 - 30 tháng trọng lượng 150kg. So với lý thuyết, các thông số này hoàn toàn đạt yêu cầu. Về kỹ thuật, nuôi đà điểu không phức tạp, đôi khi chúng bị tắc ruột do ăn phải cát, vật lạ hay mắc một số bệnh đường ruột, tuy nhiên ít phổ biến nếu môi trường nuôi được xử lý tốt.

Cùng với việc gây dựng đàn giống, KHATOCO hiện đã sản xuất hàng chục loại sản phẩm từ đà điểu, gồm thịt phi lê, thịt cấp đông, trứng tươi, hàng mỹ nghệ từ vỏ trứng, da sống ướp muối, da thuộc và các sản phẩm cao cấp từ da đà điểu: ví, túi xách, giày dép, thắt lưng… Thịt đà điểu mềm, giàu chất dinh dưỡng, cholesterol thấp, hơn nữa là nguồn thịt sạch, đang được nhiều nhà hàng tại Nha Trang và TP. Hồ Chí Minh tiêu thụ mạnh. Năm 2005, theo dự định, sản phẩm thịt đà điểu (đã được đăng ký tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm và nhãn hiệu) sẽ chính thức được đưa vào hệ thống siêu thị tại TP. Hồ Chí Minh. Các sản phẩm này cũng đang được xúc tiến giới thiệu và quảng bá thương hiệu để tiến tới xuất khẩu. Tham khảo thị trường thế giới, da đà điểu bán lẻ tại Mỹ hiện có giá 300 - 500 USD/bộ (1,2 - 1,3m²), còn thịt phi lê lên tới 24 USD/kg. Bán buôn tại các lò mổ châu Phi, giá này vào khoảng 80 USD/bộ và 3 USD/kg thịt. Tại thị trường trong nước (Hà Nội), da đà điểu có giá tới 1,7 - 1,8 triệu đồng/m2.

Đà điểu giống.

Năm “con gà”, ngành chăn nuôi đà điểu liệu có bứt phá? Trả lời câu hỏi này, ông Tạ Thế Cường - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Khánh Việt cho biết, trong năm 2005, Trung tâm giống đà điểu thứ ba tại Cam Ranh (Khánh Hòa) với quy mô 70 ha sẽ chính thức được khởi công. Cũng trong năm nay, KHATOCO sẽ tiến hành xây dựng xưởng thuộc da đầu tiên với quy mô nhỏ và nhà máy chế biến thức ăn công suất 10 tấn sản phẩm/giờ với vốn đầu tư khoảng 30 tỷ đồng. Một trong các sản phẩm của nhà máy là thức ăn chuyên dùng cho đà điểu. Năm 2005 cũng là năm khởi động chương trình nuôi thí điểm đà điểu trong dân. Ngoài ra, KHATOCO còn xúc tiến thủ tục đầu tư xây dựng nhà máy chế biến thịt đà điểu công suất 3.000 tấn/năm và nhà máy thuộc da với 50.000 bộ da đà điểu, cá sấu/năm. Trong năm, nhiều hội nghị về đà điểu cũng sẽ được tổ chức nhằm phối hợp với các viện nghiên cứu, các nhà chăn nuôi khác kiến nghị Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đưa chương trình phát triển chăn nuôi đà điểu tại các tỉnh ven biển miền Trung thành một trong những chương trình trọng điểm quốc gia.

NGUYỄN HUÂN