
Làng nghề đúc đồng Phú Lộc Tây mới được vực dậy vài năm gần đây nhờ đề án khôi phục và phát triển làng nghề đúc đồng của huyện Diên Khánh. Người ta từng biết về làng nghề một thời...
|
| Khâu làm nguội các mặt hàng truyền thống. |
Làng nghề đúc đồng Phú Lộc Tây mới được vực dậy vài năm gần đây nhờ đề án khôi phục và phát triển làng nghề đúc đồng của huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa. Người ta từng biết về làng nghề một thời nổi tiếng này bởi những sản phẩm tinh xảo, tiêu biểu như tượng Bác Hồ có từ thời Hợp tác xã (HTX) Đúc Cao Thắng. Ông Biện Cư - một nghệ nhân làng nghề, nay là Phó Chủ nhiệm HTX Đúc đồng Phú Lộc Tây, cho biết: Nói về độ tinh xảo thì làng nghề này có tiếng từ lâu. Nghề đúc đồng ở khu vực Nam Trung bộ không hiếm nhưng so về độ tinh xảo thì làng nghề Phú Lộc Tây hơn hẳn bởi vừa qua có nhiều cơ sở kinh tế đến đặt hàng tại đây sau khi biết HTX đúc đồng tái thành lập. Tuy nhiên, khó khăn trước mắt vẫn còn nhiều.
Trong số hơn 40 hộ làm nghề đúc đồng ở đây thì chỉ có 20 hộ gia nhập HTX . Gần đây, giá nguyên liệu tăng cao đẩy giá thành lên, gây khó khăn cho HTX khi bán sản phẩm ra thị trường. Hàng tháng, HTX phải lo có đủ hàng chục tấn nguyên liệu để cung cấp cho bà con xã viên. Một tháng mỗi hộ đúc đồng cần tới 1 tấn đồng nguyên liệu trong khi nguyên liệu phải mua trôi nổi ở Thành, Suối Hiệp, Nha Trang, rất khó thu gom cho đủ. Hiện nay, giá đồng nguyên liệu đến 30.000 - 31.000 đồng/ký, tăng 4.000 - 5.000 đồng so với trước đây.
|
Một khó khăn nữa là vốn của HTX rất hạn chế. Khi mới thành lập, HTX được huyện hỗ trợ 50 triệu đồng. Do khó khăn về vốn, ông Nhường - Chủ nhiệm HTX - phải thế chấp ngôi nhà của mình để vay vốn ngân hàng lo tài chính cho HTX. Gần đây, Ngân hàng Chính sách xã hội huyện cho HTX vay 50 triệu đồng và Quỹ Khuyến công huyện rót thêm 20 triệu đồng nữa. Tính ra tài chính của HTX không là bao trước sức ép lớn về vốn để HTX có thể trụ vững và phát triển. Mặt khác, HTX không có văn phòng, nơi giao dịch, bày bán sản phẩm và thiếu cơ sở để sản xuất. HTX phải mượn tạm nhà con ông Biện Cư để sản xuất khuôn mẫu và sản xuất các mặt hàng mới theo đơn đặt hàng, diện tích quá chật để triển khai làm khuôn đúc với số lượng và quy mô lớn. Hiện nay, hầu hết sản phẩm HTX sản xuất tại nhà của bà con xã viên. Quy trình sản xuất theo từng công đoạn. Có 20 hộ xã viên thì 1/3 chuyên sản xuất khuôn mẫu cung cấp cho các xã viên khác đúc ra sản phẩm. Có chứng kiến các công đoạn tạo hình sản phẩm mới thấy hết được giá trị của sản phẩm và công sức, trí tuệ của người làm ra sản phẩm. Nghề đúc đồng không những vất vả mà còn độc hại bởi đồng là một kim loại nặng, bụi đồng dễ bám vào da, vào phổi trong khi công tác bảo hộ lao động hầu như chưa có gì ngoài khẩu trang che mặt và hầu hết các công đoạn phải làm bằng tay. Đúc ra sản phẩm từ khi rót nguyên liệu vào khuôn phải cần hàng chục người, mỗi lần rót chỉ một ca nguyên liệu, phải mất thời gian dài để rót hết hàng tấn nguyên liệu, một vài người không thể làm được. Một người lao động đúc sản phẩm chăm chỉ một ngày có thể kiếm được 40 - 50 ngàn đồng nhưng không phải lúc nào cũng có việc. Nhờ uy tín của HTX, gần đây, một số cơ sở sản xuất trong và ngoài tỉnh đã đến đặt HTX gia công nhiều mặt hàng mới như: một số chi tiết của máy xay cà phê; kẹp đấu điện bằng nhôm, gang với số lượng hàng ngàn sản phẩm. Đó là tín hiệu đáng mừng đối với HTX.
Làng nghề đúc đồng Phú Lộc Tây đang hồi sinh, song vẫn còn nhiều nỗi lo trước mắt. HTX đang rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành về vốn, mặt bằng… để làng nghề từng bước khắc phục khó khăn và ngày càng phát triển.
QUANG VIÊN




